Denk na corona ook eens aan de ouderen
Mijn grootmoeder brak een bot en werd, maanden later, in een kist het ziekenhuis uitgedragen. Het is een boutade onder bejaarden: wanneer je in het ziekenhuis belandt, vrezen ze, is de kans bedroevend groot dat je er niet meer uit komt. Van de spoed naar de intensieve over de geriatrie en terug naar de intensieve, totterdood.
Velen onder hen lopen in het ziekenhuis een infectie op, zoals de ziekenhuisbacterie. Volgens Boudewijn Catry van Sciensano overlijden 2.600 tot 3.000 mensen per jaar aan zo’n ziekenhuisinfectie. ‘Veel van die sterfgevallen zijn een beetje te vergelijken met wat je nu ziet bij corona: het zijn vooral mensen die veel onderliggende gezondheidsproblemen hebben.’ In de ziekenhuizen lopen jaarlijks zo’n 111.000 mensen een infectie op, in de woonzorgcentra 170.000. Veel van die infecties zouden met hygiënische maatregelen vermeden kunnen worden. Maar minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) bespaart in de zorg, terwijl het personeel in de woonzorgcentra al jaren op zijn tandvlees loopt.
Volgens alle statistieken bezwijken vooral ouderen aan corona. In Italië is de gemiddelde leeftijd van overlijden 81. (De gemiddelde levensverwachting in dat land is 82.) Historicus Niall Ferguson noemde verzuim in coronatijden, zoals de late reactie van de Britse en Amerikaanse overheden, dan ook een vorm van senicide (DS 23 maart). Hij vermeldt dat de 19deeeuwse Russische historicus Nikolaj Karamzin senicide definieerde als ‘het recht van kinderen om ouders te vermoorden die gebukt gaan onder senium (hoge leeftijd) en ziekte, bezwarend zijn voor hun familie en nutteloos voor hun medeburgers’.
Het voelt prettig om inwoner te zijn van een land dat de ouderen en de mensen met een zwakker immuunsysteem niet liet stikken, door tijdig maatregelen af te kondigen. Dat weegt op tegen de ongemakken die de maatregelen meebrengen. Maar het is wel bizar dat we die collectieve inspanning voor de ouderen en de zwakkeren niet leverden toen er nog geen virus rondwaarde. Dat zo veel ouderen aan te vermijden infecties bezwijken, dat ze zonder veel bezoek verkommeren in onderbemande woonzorgcentra. Dat we die ouderen het gevoel geven dat ze bezwarend zijn voor de familie en nutteloos voor de medeburgers. Volgens hoogleraar langdurige zorg en dementie AnneMei The vinden we ouderen nutteloos en duur, maar vergeten we dat we zelf ook die kant op gaan.
Veel bejaarden gaan niet alleen gebukt onder fysieke kwalen, maar vooral ook onder dat gevoel nutteloos en vergeten te zijn. Zij kunnen hopen dat onze plotse bezorgdheid voor hun welzijn aanhoudt als het virus voorbij is geraasd.