‘Goede hoop dat genezen patiënten immuun zijn’

1.

Kun je een tweede keer covid19 krijgen als je eer der de ziekte hebt gehad? Dat is een van de vele belangrijke vragen die nog uitgeklaard moeten worden. Maar de eerste studies die daarrond zijn gebeurd, geven hoop. ‘Het is al aangetoond dat patiënten na hun infectie antilichamen én Tcellen tegen het virus aanmaken’, zegt Kevin Ariën, professor virologie aan het Instituut voor Tropische Geneeskunde. ‘Die dubbele reactie van het immuunsysteem is no dig om goed beschermd te zijn tegen een tweede infectie met het virus.’

Kort uitgelegd gebeurt er bij genezen patiënten met zo’n dubbele bescherming het volgende: de eerder aangemaakte antilichamen herkennen de eiwitten op het oppervlak van het sarsCoV2virus. Ze binden zich eraan en voorkomen dat het virus zich vermenigvuldigt. Daarnaast kunnen de Tcellen, de zogenaamde ‘killercellen’ van ons immuunsysteem, de al besmette lichaamscellen doden, waardoor de verdere verspreiding van het virus ingedijkt wordt. Maar of alle patiënten zo’n dubbele immuunreactie hebben, is (nog) niet duidelijk.

Ariën wijst erop dat het ook de vraag is hoelang genezen covid19patiënten beschermd zijn. ‘Het sarsCoV2virus zou tegen volgende herfst in theorie zodanig veranderd kunnen zijn dat het immuunsysteem van genezen patiënten het virus niet herkent. Maar ook wat dat betreft zijn we hoopvol. Het virus lijkt eerder traag dan snel te veranderen.’

Maar wat met de verhalen over genezen patiënten die een tweede keer covid19 krijgen? Volgens Ariën staat het niet vast dat die patiënten effectief een tweede keer besmet zijn. ‘Het kan ook om een opflakke ring van de eerste ziekte gaan. We weten ook nog niet of het virus zich ergens in het lichaam verschuilt en vanuit een “reservoir” weer de kop opsteekt.’

Wat het onderzoek naar her infecties bemoeilijkt, is dat het virus zich vreemd gedraagt. Het is niet tijdens de hele ziek teperiode in de keel te vinden. Naarmate de ziekte vordert, zakt het virus naar de longen en kan de test in de keel (de ‘keelswab’) negatief zijn, hoewel de patiënt niet af is van het virus. Als het virus even later opgehoest wordt (en de patiënt weer positief test in de keel), kan het lijken alsof hij/ zij een tweede keer besmet is.

2.

Kunnen huisdieren het virus verspreiden?

In Wallonië heeft een kat het nieuwe coronavirus opgelopen. De kat is van een vrouw die na de krokusvakantie terugkeerde uit Italië. Ook de kat werd een week na de vakantie ziek. Het is niet het eerste huisdier met covid19. Eerder testte een hond in Hongkong positief op het coronavirus.

Steven Van Gucht, voorzitter van het wetenschappelijk coronacomité, wijst erop dat het bij de kat in Wallonië om een alleenstaand geval gaat. ‘Het gaat om een besmetting van mens op dier, en niet omgekeerd. Het risico voor de mensen is dan ook erg beperkt.’

Ook viroloog Kevin Ariën zegt dat er vandaag geen aanwijzingen zijn dat huisdieren een belangrijke rol spelen in de verspreiding van het sarsCoV2virus.

3.

Is het verlies van reuk en smaak een symptoom van covid19?

Er doen berichten van artsen de ronde die plots meer patienten met reuk en smaakverlies zien. Spoedarts Tania Desmet, bijvoorbeeld, merkt een opvallende stijging van patiënten met reukverlies op (zie blz. 13). De Britse beroepsvereniging van de oor, neusen keelchirurgen heeft deze week gezegd dat ze ervan uitgaat dat er een link is met sarsCoV2infecties.

In de Panoreportage die deze week werd uitgezonden, klaagde ook een vrouw die ziek is geweest door het sarsCoV2virus, over het verlies van reuk en smaak.

Het is zeker niet bij de haren getrokken. Er zijn veel virussen die luchtweginfecties veroorzaken (waaronder de oudere coronavirussen) en de patiënten (tijdelijk) minder doen ruiken of smaken. Het zou dus niet verbazen dat ook het nieuwe coronavirus reuk en smaakverlies met zich meebrengt.

Maar het is, bij gebrek aan systematisch onderzoek, tot dusver onduidelijk hoe groot de groep covid19patiënten is die alleen reuk en smaakverlies lijdt, zonder enig ander symptoom. En dus weten we niet of reuk en smaakverlies een betrouwbare indicator is voor besmetting met het nieuwe coronavirus.

Lees meer vragen en antwoorden over de nieuwste wetenschappelijke inzichten op www.standaard.be/ coronainzichten