I ‘Alleen les in voormiddag wordt norm’

BRUSSEL I ‘Eén leerplatform, één communicatiemoment en één centraal contactnummer. Dat wordt cruciaal voor elke school na de paasvakantie. De scholen moeten nu echt op schoolniveau de regie in handen nemen.’ Dat zegt professor onderwijskunde Martin Valcke (UGent).

Het ziet er nog altijd naar uit dat de scholen na de paasvakantie niet meteen opengaan. Daarom bereiden de onderwijskoepels en scholen zich verder voor op afstandsonderwijs. Valcke begeleidt hen daarbij. ‘Dit is de grootste en snelste onderwijsrevolutie die er ooit geweest is.’

Pakken de scholen het vandaag niet goed aan? Martin Valcke:

‘De voorbije weken hebben we veel vragen en twijfels van ouders, leerlingen én leerkrachten gehoord. Leerkrachten doet hun best en zetten taken online. Soms gebeurt dat minder gecoördineerd. Elke leerkracht heeft ook soms andere tools, communicatiemiddelen of werkwijzen. Er wordt gewhatsappt, geskypet, gesms’t. Sommige scholen hebben drie platformen, andere geen. We moeten weg van de moeilijk aan te sturen verschillen.’

Wat moeten scholen dan doen?

‘Zelf de regie in handen nemen. Coördineren. De scholen moeten een heel duidelijk werkschema maken: welk vak wanneer en hoelang. Elke dag wiskunde is onmogelijk. Dat zal voor sommige leerkrachten niet fijn zijn. Er is wat tijd verloren. Aan sommige leerkrachten kan gevraagd worden om maar één uur per twee weken te geven en dan in te springen bij andere schoolse taken.’

Hoe ziet een dag eruit in het afstandsonderwijs?

‘We gaan uit van dagelijks een halve dag lesgeven – in de voormiddag. Eén uur afstandsonderwijs kan even waardevol zijn als een hele dag op school.’

‘Kinderen krijgen via afstandsonderwijs een grotere leerkans. In een klasuur heeft een leerling soms maar drie keer de kans om vragen te stellen. Bij klassikale en individuele begeleiding is dat veel meer.’

Wat is de rol van de leerkracht?

‘Feedback en nog eens feedback. Leerkrachten zullen focussen op de essentie. Weg met de kerstboomversiering. We gaan terug naar de kerndoelen. Een sterke focus op individuele opdrachten en dan daarop feedback geven. “Stop teaching, make them work”, is dezer dagen een goed adagium. Dat zal ook vaak in kleinere groepjes zijn.’

‘Elke leerkracht moet ook een schooltelefoonnummer krijgen. Vandaag worden privacyregels geschonden: persoonlijke nummers worden – goedbedoeld – doorgegeven, er wordt onbewaakt via Facebook gecommuniceerd. Dat houdt risico’s in. Afspraken over een centraal leer en communicatieplatform zijn dus cruciaal. Toch zal er variatie nodig zijn om bijvoorbeeld bepaalde kansengroepen toch apart te benaderen.’

Wat met examens en toetsen?

‘De kroonjuwelen van ons onderwijs. De minister zal bewuste keuzes moeten maken over de laatste examens. Veel leerlingen zullen aan zelftoetsing moeten doen. Ook daar heeft de leerkracht de functie om feedback te geven.’

Het klinkt allemaal mooi. Wat zijn de keerzijden?

‘De ouders en thuissituatie geven de grootste problemen. Ouders die moeten werken, het feit dat in sommige stedelijke regio’s zestig procent van de kinderen thuis geen eigen studieruimte heeft. We moeten met die ouders onderhandelen: hoeveel uur kan uw zoon of dochter les volgen?’

‘De groep die sociaal kwetsbaar is en die we niet bereiken, moeten we goed traceren, en bijvoorbeeld met brugfiguren benaderen.’