We wassen onze handen nog altijd niet genoeg
De handen wassen, een van de eenvoudigste maatregelen in de strijd tegen het nieuwe coronavirus, blijkt verrassend genoeg een van de minst opgevolgde adviezen.
BRUSSEL I Dat we nog altijd onvoldoende vaak onze handen wassen, blijkt uit een onderzoek van de UGent. De onderzoekers gaan na in hoeverre we ons aan de verschillende anticoronamaatregelen houden. ‘Hoe concreter de maatregel, hoe meer die nageleefd wordt’, zegt Maarten Vansteenkiste, motivatie en ontwikkelingspsycholoog aan de UGent.
Social distancing, een veilige afstand van 1,5 meter houden, is een advies dat volgens de onderzoekers beter wordt nageleefd. ‘Dat komt omdat deze maatregel heel concreet is’, zegt Vansteenkiste. ‘De aanbeveling om je handen te wassen, is dat niet. Dat geldt ook voor de maatregel om je te beperken tot essentiële verplaatsingen. Die wordt goed nageleefd, maar er heerst onduidelijkheid over: wat is een essentiële verplaatsing?’
Social distancing en contact met de buitenwereld vermijden, zijn twee maatregelen die mensen goed proberen na te leven. ‘Nochtans vergen die maatregelen een grote inspanning en zijn ze een inbreuk op ons dagelijks leven. Dat leidt tot een grotere motivatie. Aangezien de bevolking die maatregelen naleeft, betekent dat ook dat de globale communicatie van de overheid en het crisiscentrum goed gelukt is’, zegt Vansteenkiste.
De studie van de UGent doet dienst als motivatiebarometer. Volgens Vansteenkiste moeten we die motivatie hoog houden en daarop focussen, omdat dat iets kan zeggen over ons gedrag in de toekomst. ‘Als het zover komt dat we de maatregelen terugschroeven, mogen we geen weerbotseffect creëren waarbij we alles in hogere mate doen. De motivatiebarometer kan ons helpen om het gedrag en de motivatie in de toekomst te voorspellen. Het crisiscentrum kan zijn maatregelen daar dan op afstemmen.’
Boetes
Nog volgens de studie blijken ouderen spontaan hun gedrag meer aan te passen. ‘Ouderen zijn authentieker. Niet omdat ze bang zijn van het virus, maar omdat ze waarde hechten aan het belangrijke. Dat staat in contrast met wat we zien bij alleenstaanden’, zegt de psycholoog.
Alleenstaanden zijn geneigd zich minder spontaan aan de maatregelen te houden. Als ze het doen, doen ze het vooral omdat ze externe druk ervaren. ‘Deze situatie is een volledige inbreuk op de vrijheid van alleenstaanden, de resultaten zijn dus begrijpelijk. Er is dus een andere vorm van communicatie nodig naar alleenstaanden. Op dit moment zijn het bijvoorbeeld de boetes die hen tegenhouden, niet een algemene motivatie en solidariteit met de bevolking’, zegt Vansteenkiste.
De studie wordt elke dag herhaald en peilt ook naar de onzekerheden en angsten in deze periode van anticoronamaatregelen. Er namen 2.221 deelnemers aan het onderzoek deel, van wie drie vierde vrouwen.
‘Deze situatie is een volledige inbreuk op de vrijheid van alleenstaanden’ MAARTEN VANSTEENKISTE motivatie en ontwikkelingspsycholoog