Deuren dicht om kassa open te houden
De Olympische Spelen zijn naar volgend jaar doorgeschoven, net als het EK voetbal. Maar de Tour wil van geen wijken weten. De prijs voor de strijdlust is dan ook vele miljoenen waard.
BRUSSEL I ‘Het zou straf zijn mocht de Tour toch doorgaan’: Mathieu van der Poel (in De Af
spraak op Canvas) na de aankondiging over het uitstel van de Olympische Spelen. Als zelfs het grootste sportevenement ter wereld door een vleermuizenvirus uit Wuhan wordt geveld, waarom zou het derde grootste er dan immuun voor zijn?
In IssylesMoulineaux, randje Parijs waar Tourorganisator ASO kantoor houdt, heerst radiostilte. De laatste keer dat Tourbaas Christian Prudhomme zijn stem liet horen, was zijn boodschap dat de Tour in 117 jaar alleen nog maar door twee wereldoorlogen tot stilstand is gebracht. Momenteel wordt er naarstig aan noodscenario’s gewerkt om de editie 2020 te redden.
De belangen zijn dan ook groot. Financieel trapt ASO een verzet dat niet één maar vele tanden groter is dan dat van alle andere wielerorganisatoren. Genereert Flanders Classics, het bedrijf achter de Ronde van Vlaanderen, een omzet van goed 6 miljoen euro, dan gaat het bij ASO over bijna 235 miljoen.
Drietrapsraket
Ondanks activiteiten in gemotoriseerde sporten (Dakarrally), zeilen, golf en massaevents (de marathon van Parijs) haalt ASO volgens schattingen zowat zeventig procent van zijn inkomsten uit het wielrennen. Bijna alles staat of valt met de Tour: La Grande
Boucle is het infuus waar het bedrijf veel andere koersen mee in leven houdt, zoals ParijsNice en het Critérium du Dauphiné.
Als de Tour niet doorgaat, hangen ASO mogelijk miljoenenclaims boven het hoofd. Sinds in de jaren tachtig van de vorige eeuw de tvmarkt werd geliberaliseerd en de jongste jaren ook streamingdiensten zich in de strijd hebben gegooid, is de prijs voor de uitzendrechten van de Tour exponentieel gestegen. Voorzichtige ramingen gaan uit van een bedrag boven de 60 miljoen euro, waarvan het grootste deel wordt betaald door France Télévisions. Willen die rechtenhouders een schadevergoeding eisen, ontstaat voor jaren een juridisch kluwen.
In geval van afgelasting dreigt ASO ook een lange rij sponsors te moeten compenseren. Van LCL, de bank en verzekeraar die als partner van de gele trui jaarlijks meer dan 7 miljoen euro neertelt, tot de stoet merken in de bekende reclamekaravaan, die tot 1,5 miljoen euro betalen. Enkele jaren geleden al werd volgens marketeers de kaap van de 50 miljoen euro sponsorinkomsten gerond.
De derde motor van de drietrapsraket, naast uitzendgelden en sponsoropbrengsten, staat al helemaal op ontploffen. Een jaar zonder Tour impliceert voor ASO een jaar zonder cashstroom vanuit de publieke overheden. Jaarlijks dingen meer dan tweehonderd steden en gemeenten mee naar een stek op de Tourkaart. Zo betaalde Brussel voor de Grand
Départ vorig jaar 5 miljoen euro, Nice engageerde zich voor de start op 27 juni 2020 voor 3,55 miljoen euro.
Worstcasescenario
Het is niet geweten welke clausules de verschillende contracten stipuleren en in hoeverre ASO verzekerd is tegen een annulering van de Tour ingevolge een pandemie. Feit is dat de Parijse mastodont alles in het werk stelt om de witte vlag niet te moeten hijsen. Anderzijds twijfelt niemand eraan dat het bedrijf zelfs een forse aderlating wel zal overleven.
De Tour is het infuus waarmee veel andere koersen in leven worden gehouden
Sinds 2015 liet het ieder jaar een nettowinst noteren van meer dan 45 miljoen euro.
Veel meer houdt de wielerwereld de adem in voor de gevolgen voor de wielerteams, mocht de Tour niet worden gereden. Ook ASO, dat weleens eigengereidheid wordt verweten, is daar niet blind voor. Een bloedbad onder de teams zou op termijn ook de Tour schade berokkenen. ‘Als er geen Tour de France is, kan het hele model van het wielrennen in elkaar klappen’, waarschuwde Patrick Lefevere in Het Nieuwsblad al voor een worstcasescenario. Volgens de manager van Deceuninck QuickStep zou wel of geen Tour een groot verschil kunnen maken voor de goodwill van de sponsors.
Wielerploegen hangen voor hun inkomsten nagenoeg volledig af van sponsorgelden. Voor die sponsorende merken kent de Tour als uitstalraam zijn gelijke niet. Sporteconoom Daam Van Reeth (KU Leuven) becijferde dat een etappe wereldwijd gemiddeld 16 miljoen kijkers lokt. De Ronde van Vlaanderen en ParijsRoubaix, de nummers twee en drie, doen het met bijna de helft minder. Het is dus vooral in juli dat marketinginvesteringen te gelde worden gemaakt.
De Tour is in Frankrijk een instituut dat de sport overstijgt en tot het nationale patrimonium behoort. De Republiek heeft een lange traditie van presidenten die in de karavaan graag hun opwachting maken. Minister van Sport Roxana Maracineanu verklaarde deze week op de Franse radio dat het van kapitaal belang is dat de Tour kan plaatsvinden.
Gedacht wordt aan een scenario zoals in ParijsNice eerder deze maand, waar bij de start en de finish geen publiek meer werd toegelaten. Een mogelijke piste, aldus Maracineanu, is een Tour volledig ‘achter gesloten deuren’, waarbij ook het vipdorp en de reclamekaravaan achterwege blijven. ‘In tijden van lockdown begrijpt iedereen dat je beter thuis kunt blijven. Zó’n straf zou het uiteindelijk niet zijn, als je dan thuis op tv naar de Tour kunt kijken.’
Anders dan het EK voetbal doet de Tour dit jaar slechts één land aan en vergeleken met de Olympische Spelen moeten uit veel minder landen sporters worden ingevlogen. Vorig jaar bijvoorbeeld telde de Tour dan wel deelnemers uit dertig landen van op alle continenten, 85 procent van hen was Europeaan en 60 procent kwam uit ‘slechts’ zes WestEuropese landen (Frankrijk, België, Italië, Spanje, Nederland en Duitsland).
Rondreizend circus
Maar zelfs dan nog rijzen veel vragen over de praktische haalbaarheid en is Nice, laat staan Parijs, nog ver. Hadden sommige renners in ParijsNice het publieksverbod niet meteen in de gaten, in de Tour staan jaarlijks 10 tot 12 miljoen supporters langs de kant van de weg, onder wie een vijfde buitenlanders. Ook al wordt de ophokplicht afgedwongen, de Tour blijft een rondreizend circus van 4.500 personen, onder beveiliging van 29.000 politieagenten, rijkswachters en brandweerlieden. En hoe zullen de etappesteden reageren? In Le Monde gaven sommige burgemeesters al te kennen dat ze de Tour liever een jaar uitgesteld zien dan deze zomer een feest zonder publiek te moeten ontvangen.
De Tour hoeft in tegenstelling tot de Spelen geen rekening te houden met kwalificatietoernooien. ASO kan het zich daarom veroorloven de hete aardappel nog enkele dagen of zelfs weken voor zich uit te schuiven. Vroeg of laat zal die toch op het bord van de Franse autoriteiten belanden.