‘Verenigde’ Staten niet verenigd over aanpak virus
Even overwoog president Donald Trump de hele regio rond New York in quarantaine te zetten, maar covid19 rukt in de hele VS snel op. Zijn plan om de economie voorrang te geven in sommige staten, is dan ook omstreden.
Het gaat hard met de besmettingen in de VS, vooral in en rond New York. Met gisteravond 59.500 besmettingen op een bevolking van bijna 20 miljoen is de besmettingsgraad in die staat inmiddels groter dan in Italië of Spanje. 2.400 dodelijke slachtoffers valt voorlopig (relatief) mee tegenover ZuidEuropa, maar gezien de overrompeling van de ziekenhuizen valt op dat gebied ook een explosie te verwachten. Anthony Fauci, het hoofd van de virusbestrijding, schat dat covid19 tussen de 100.000 en 200.000 levens zal eisen in de VS.
Ondanks die schokkende prognose, leidt de dramatische situatie in New York en de naburige staten New Jersey en Connecticut nog steeds wat de aandacht af van de situatie in andere staten. In de he
le VS is het aantal vastgestelde besmettingen tijdens het weekend gestegen van 85.000 naar 136.000. Vooral in grootsteden als New Orleans (waar in februari Mardi Gras werd gevierd), Chicago, Detroit, Atlanta en Los Angeles vrezen ziekenhuisdirecties dat ze de toevloed van coronapatiënten weldra niet meer zullen aankunnen.
‘Federale oorlogsverklaring’
Zaterdag overwoog Trump om de staten New York, New Jersey en Connecticut – samen goed voor zowat 60% van de vastgestelde gevallen – in quarantaine te stellen. Andrew Cuomo, de gouverneur van New York, noemde dat ‘een federale oorlogsverklaring aan de staten’. Trumps voornemen riep allerlei vragen op: of zo’n quarantaine van drie staten afdwingbaar zou zijn, of ze grondwettelijk zou zijn, maar vooral ook of ze nog veel zin zou hebben.
De luchthavens JFK, La Guardia en Newark lagen er de voorbije dagen immers al verlaten bij: de inwoners van de regioNew York blijven zo veel mogelijk thuis. Daarnaast opperden deskundigen dat het verschil tussen New York en veel andere plaatsen (vooral grootsteden) snel veel minder groot zal blijken dan het nu lijkt. Alleen in New York wordt er immers vrij breed getest, in tegenstelling tot andere staten: de reële verspreiding in de VS wordt dus hoogstwaarschijnlijk zwaar onderschat. Bovendien denken veel wetenschappers dat The Big Apple een voorsprong van enkele dagen tot weken heeft genomen in de cyclus – een beetje zoals Italië deed in Europa.
Na een nachtje slapen trok Trump het quarantaineidee weer in. Het blijft nu bij een reisadvies van het Centrum voor Epidemiebestrijding aan inwoners van de drie staten om vooral niet te reizen. Diverse andere staten vaardigden wel een verplichte quarantaine van veertien dagen uit voor iedereen die arriveert uit de zwaarst getroffen streek.
De komende dagen lopen de federale maatregelen over ‘afstand houden’ af. Trump wil dat de economie zo snel mogelijk (‘liefst tegen Pasen’) weer draait en moet er een onderscheid zijn tussen zwaar getroffen staten en andere, waar de maatregelen zouden worden geschrapt.
Twee snelheden
Maar heel wat gouverneurs hebben al veel strengere maatregelen afgekondigd dan de federale: een bevoegdheidsconflict dreigt daar. Trump vocht een Twitteroorlog uit met de Democratische gouverneur van Illinois. Die beschuldigt Trump ervan de beurs belangrijker te vinden dan zijn burgers.
Ook sommige Republikeinse gouverneurs, zoals die van Texas en Missouri, noemen Trumps haast om mensen weer massaal te laten werken niet realistisch. Wetenschappers vinden het een slecht idee maatregelen op te schorten in sommige minder getroffen staten. Zo duiken er dan in andere staten telkens nieuwe uitbraken op als het elders beter gaat en duurt de strijd tegen het virus in het hele land nog maanden langer, is hun kritiek.
Toch zijn er ook Republikeinse gouverneurs die het idee van twee snelheden toejuichen. ‘Je kunt mensen van Iowa niet vergelijken met New Yorkers’, zegt bijvoorbeeld Kim Reynolds, de gouverneur van die landbouwstaat. Het idee dat het coronavirus vooral een probleem van de grootsteden is, blijft hardnekkig en wordt (voorlopig) bevestigd door de cijfers. Maar een belangrijke waarschuwing komt van Retsev Levi van MIT (Massachusetts Institute of Technology). ‘De bevolking in veel landelijke staten is veel ouder en minder gezond dan die in New York, en er zijn nog veel minder ziekenhuizen. Als het virus daar massaal doorbreekt, kan de menselijke schade daar nog veel groter zijn.’
‘De bevolking van veel landelijke staten is ouder en minder gezond dan New Yorkers. Dus als het virus daar echt doorbreekt ...’ RETSEV LEVI Professor MIT
‘Je kunt mensen uit Iowa niet vergelijken met New Yorkers’ KIM REYNOLDS Republikeinse gouverneur van Iowa