Covid19sancties komen eraan
GASboetes voor corona onwettig
‘Een voorstel voor “administratieve covid19sancties” zal uitgewerkt worden, met onmiddellijke inningen en uniformiteit van toepassing op het hele grondgebied.’ De Nationale Veiligheidsraad zette afgelopen vrijdag het licht op groen om wie de coronamaatregelen overtreedt, administratief te straffen.
Verschillende gemeenten hebben daar niet op gewacht en vaardigen nu al GASboetes uit. Zo deelden de politiezones BrusselHoofdstad en BrusselNoord honderden GASboetes uit aan personen die de maatregelen niet respecteren.
‘Dat is onwettig’, zegt minister van Justitie Koen Geens (CD&V). De huidige GASwet bepaalt dat gemeenten alleen inbreuken administratief kunnen beteugelen die niet in het federale strafrecht zijn opgenomen. Voorbeelden daarvan zijn achtergelaten hondenpoep en andere vormen van overlast.
Maar de maatregelen die minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem (CD&V) uitvaardigde om de verspreiding van het coronavirus in te dijken, bevatten federale strafbepalingen. De politie beboet overtreders op basis van de straffen van artikel 187 van de wet op de civiele veiligheid.
Concreet krijgen overtreders een voorstel voor minnelijke schikking, vergelijkbaar met het betalen van een boete voor een snelheidsovertreding. Die bedraagt 250 euro voor burgers, en 750 euro voor handelaars die de coronamaatregelen overtreden, legde het College van ProcureursGeneraal vorige week vast. Die boetes kunnen nu ook ter plaatse geïnd worden.
Twee keer bestraft
‘Als men gemeentelijke administratieve sancties wil toepassen op federale overtredingen, moeten we daarvoor een wettelijke basis creëren’, zegt Geens. Hij zit daarover met De Crem deze week samen. Een van de vragen is of de bestraffing gestroomlijnd kan worden door in alle gemeenten dezelfde boetebedragen toe te passen. De Crem is daar voorstander van. De politiezone BrusselHoofdstad kon gisteravond geen reactie kwijt. De politiezone BrusselNoord kon niet worden bereikt.
‘De oplossing zal er wellicht in bestaan om voor de coronamaatregelen in een tijdelijke uitzondering te voorzien’, zegt Geens. Daarnaast moet de regeling ook maken dat niemand voor dezelfde inbreuk twee keer kan worden bestraft: strafrechtelijk en via een GASboete. Daarvoor zijn afspraken met Justitie nodig. Vandaag buigt het College van ProcureursGeneraal zich over de zaak.
Administratieve boetes hebben op het vlak van efficiëntie grote voordelen tegenover strafrechtelijke. Wie niet ingaat op de minnelijke schikking en weigert te betalen, moet in principe voor de rechter verschijnen en zet een vaak logge juridische procedure in gang die maandenlang kan aan
‘Tegen wie de maatregelen niet naleeft, gaan we strenger optreden met GASboetes die meteen geïnd kunnen worden’
ALEXANDER DE CROO (OPEN VLD) Vicepremier
‘Als men GASboetes wil toepassen op federale overtredingen, moeten we daarvoor een wettelijke basis creëren’
KOEN GEENS (CD&V) Minister van Justitie
slepen. Bovendien zijn de straffen in principe niet van toepassing op minderjarigen.
Veel lokale politiezones en burgemeesters zijn daarom vragende partij om bij overtredingen GASboetes te gebruiken. Daarbij kan de politie – maar in principe ook een bevoegde ambtenaar – straffen opleggen namens de uitvoerende macht. Ook minderjarigen vanaf 14 jaar komen in aanmerking voor administratieve sancties.
‘Alleen met gemeentelijke administratieve sancties kunnen we een eenvoudig afdwingbare strafmaat instellen voor wie de regels overtreedt’ zei NVAvoorzitter en Antwerps burgemeester Bart De Wever. ‘Dat kunnen we niet alleen aan justitie overlaten.’
Politiek groeide de afgelopen dagen de consensus om GASboetes voor de coronamaatregelen mogelijk te maken. ‘Een kleine groep leeft de maatregelen niet na, daar gaan we strenger optreden: GASboetes die onmiddellijk geïnd kunnen worden’, zei vicepremier Alexander De Croo (Open VLD) gisteren in De zevende dag.
Algemene vergaderingen
De kwestie kwam ook aan bod op de ‘superkern’. Dat is het zaterdagse overleg tussen de regeringspartijen (MR, CD&V, Open VLD), de partijen die gedoogsteun bieden (PS, SP.A, Ecolo, CDH, Groen, Défi) en de NVA – die de volmachten steunt waardoor de regering snel maatregelen kan nemen om de coronacrisis te bestrijden.
Op de vergadering werden enkele maatregelen afgeklopt, voornamelijk rond justitie. Om gezondheid in de gevangenissen te garanderen, zullen gedetineerden die al met succes op penitentiair verlof gingen of die tot de risicogroep behoren om symptomen van covid19 te ontwikkelen, langer penitentiair verlof kunnen krijgen. Wie op zes maanden van het einde van zijn strafeinde zit, kan voor dat restant vrijstelling krijgen.
Ook kunnen algemene vergaderingen van medeeigenaars en van vennootschappen worden uitgesteld.