Kortgeknipt voor de rol
Spaans, Arabisch en zelfs Aramees (Messiah) zijn we intus sen gewend op Netflix. Aan dat lijstje kunnen we nu Jiddisch toevoegen, dankzij de minireeks Unorthodox, losjes gebaseerd op het gelijknamige autobiografische boek van Deborah Feldman.
Unorthodox vertelt het verhaal van Esther, een meisje uit een ultraorthodoxe joodse gemeenschap in New York. Ze is opgevoed door een tante en haar oma, en revolteert tegen de strikte religieuze regels – net als haar moeder, die om die reden, en om aan haar alcoholverslaafde man te ontsnappen, de gemeenschap verliet toen Esther nog een baby was.
Op haar achttiende wordt Esther in een gearrangeerd huwelijk geduwd. Als ze na een jaar nog niet zwanger is (ze ervaart elke poging om dat te wor den als extreem pijnlijk) en haar man en (schoon)familie beginnen te morren, neemt ze de beslissing te ‘ontsnappen’, en reist, net op het moment dat ze toch zwanger blijkt te zijn, naar Berlijn, waar haar moeder woont. Daar komt ze in contact met een groepje kunststudenten, dat zich over haar ontfermt. Intussen reist haar radeloze man, nog de kwaadste niet, haar achterna, samen met een neef, wel de kwaadste: de gemeenschap wil haar, en vooral haar ongeboren kind, terug.
De reeks volgt Esther vanaf het mo ment dat ze naar Berlijn vertrekt, en geeft haar achtergrond in New York gaandeweg prijs in flashbacks. Die flashbacks zijn het beste aan de reeks, wellicht omdat ze het dichtst bij het boek van Feldman blijven en daardoor authentiek aanvoelen. Over authentici teit gesproken: alle (ons onbekende) acteurs zijn joodsIsraëlisch, de meeste waren het Jiddisch al machtig voor ze aan de opnames begonnen. De beknelling van de ultraorthodoxe leefregels en de vernederingen die de arme Esther moet ondergaan, kruipen bij elke flashback wat meer onder je vel. Wat nog het ergste is: vrouwen hebben in die gemeenschap nauwelijks rechten, maar toch zijn het vooral de andere vrouwen die Esther de duvel aandoen. De mannen zitten met hun neus in de Talmoed, als ze niet laveloos van hun stoel vallen of te zwak zijn om iets te beslissen en dan maar aan het bidden slaan.
Het probleem met Unorthodox is dat de (grotendeels fictieve) gebeurtenissen in Berlijn ongeloofwaardig zijn en het feestje verknallen. Desondanks blijft de vertolking van de fantastische Shira Haas als Esther overeind. De scène waarin ze met haar kleren aan de Wannsee instapt, haar pruik afneemt en haar gemillimeterde haar tevoorschijn laat komen, snijdt zo door je hart dat we ons aanvankelijke plan om de reeks drie sterren te geven, hebben opgeborgen.
Het zijn vreemd genoeg vooral de andere vrouwen die Esther de duvel aandoen
voor tweedeverblijvers op kosten van de gewone belastingbetaler. Het was een vrijblijvend voorstel naar de lokale overheden die belastingen hebben geïnd van tweedeverblijvers.’
Demir geeft daarmee tegelijk ook toe dat haar voorstel vooral een voorzet was naar de lokale kustburgemeesters. Qua politieke profilering is dat soms een goed idee, maar in tijden van crisis op zijn zachtst gezegd fout getimed en gemikt op de minst precaire doelgroep. Het toont ook aan hoe alle politici en politieke partijen, de NVA niet in het minst, hun stempel willen drukken op het bezweren van de coronacrisis.
Dat toonde ook de vergadering van de zogenaamde ‘superkern’ dit weekend opnieuw aan. Elke zaterdag overlegt het kernkabinet van de minderheidsregeringWilmès met de voorzitters van de tien partijen (de NVA vaardigt wel de Kamerfractievoorzitter af, red.) die instemden met de volmachten voor de regering, zodat die niet telkens het parlement moet raadplegen.
Afgelopen zaterdag kreeg premier Wilmès daarbij opnieuw de boodschap, onder meer van de NVA, dat ze haar volmachten niet te ruim mag invullen en meer werk moet overlaten aan het parlement. Dat biedt de andere partijen meteen ook meer mogelijkheden om met eigen voorstellen hun stempel op het beleid te drukken. Ook daar valt de komende weken dus wellicht wat te verwachten.
Geen animo voor bon aan de kust
En voor de tweedeverblijvers die intussen al hoopten op een waardebon: de kans is klein dat die er komt. Onder meer Daphné Dumery, NVAburgemeester in Blankenberge, benadrukte in De
zevende dag al dat ‘we het ruimer moeten zien dan alleen bonnen uitdelen aan tweedeverblijvers’. Ook de Bredense burgemeester en SP.Aparlementslid Steve Vandenberghe en de Oostendse burgemeester Bart Tommelein (Open VLD) drukten het voorstel van Demir meteen de kop in.