‘Deze crisis zal twee tot drie jaar duren’
Maak u klaar voor een lange en diepe recessie, met pas op het einde een steile heropleving, in de vorm van een U. Want we staan aan het begin van een nieuwe kredietcrisis, denkt Georges Ugeux, de exnummer twee van de New York Stock Exchange.
In de VS is Georges Ugeux al jaren een gezaghebbende stem. De bekendste Belg van New York, wordt hij weleens genoemd, en dat is een gevolg van zijn passages bij Wall Streetbank Morgan Stanley en vooral die aan de top van de New York Stock Exchange (19962003), waar hij als vicepresident onder meer verantwoordelijk was voor internationale beursnoteringen.
Vandaag heeft de 73jarige Belg zijn kantoor in het Rockefeller Center, hartje Manhattan, waar hij zijn eigen consultbureau leidt: Galileo Global Advisers. De burelen in de imposante wolkenkrabber liggen er nu verlaten bij. ‘Er is geen bankier meer te zien in Manhattan’, laat hij via Skype weten. En dus telewerkt ook Ugeux nu zowat elke dag vanuit zijn villa in een voorstad van New York.
Hoe groot is de economische schade van de coronacrisis in de VS?
‘Die schade is enorm en zal vooral de Amerikaanse kmo’s treffen. De werkloosheidscijfers hier zijn vorige week in één klap naar 3,3 miljoen geschoten. En deze week naar 6,6 miljoen. En dat is nog maar het begin. Ik geloof dat dit cijfer nog zal doorgroeien naar 10 miljoen werklozen. In veel sectoren, zoals de retail, de horeca en de luchtvaartsector ligt werkelijk alles stil. Wat meteen de vraag oproept in welk soort economie we zullen terechtkomen eens dit allemaal voorbij is.’
Waar zal dit eindigen?
‘In een lange en diepe economische recessie. Het probleem is dat zowel de overheden als de bedrijven deze recessie met zoveel schulden ingaan, dat het moeilijk zal zijn de financiële middelen te vinden om de economie straks weer herop te bouwen. Er zijn nog altijd mensen in de VS die geloven dat alles over twee tot drie maanden voorbij zal zijn. Maar ik vrees dat deze recessie geen twee of drie maanden zal duren, maar minstens twee tot drie jaar. Dat denkt ook Ben Bernanke (exgouverneur van de Amerikaanse centrale bank, red.). Welk verloop die recessie zal kennen? Dat weet niemand. Ik denk in de vorm van een U, met pas op het eind een steile heropleving.’
Kredietcrisis onvermijdelijk Dat is slecht nieuws voor de beleggers.
‘Let wel, de beurzen kunnen mogelijk al over een paar maanden weer gaan stijgen, omdat de financiële markten dan wellicht de eerste indicaties zullen krijgen dat de economische schade iets minder groot is dan voorspeld. Maar de beurzen weerspiegelen de economische realiteit niet. Ik heb geluisterd naar Paul De Grauwe. En ik ben het met hem eens: wat we nu doen, is zeer gevaarlijk.’
Bedoelt u de ingreep van de centrale banken, die nu wereldwijd alle geldkranen openzetten en ongelimiteerd alle obligaties opkopen? Waarom vindt u dat gevaarlijk?
(knikt bevestigend) ‘Om twee redenen. Allereerst worden er op die manier voor duizenden miljarden aan risico’s doorgeschoven van de privésector naar de publieke sector, die zelf al zwaar in de schulden zit. De schuld van die overheden stijgt onvermijdelijk. Dat kan op termijn problemen geven met de financiering van die overheidsschulden en de kosten daarvan.’
‘Een ander probleem is dat er geen duidelijkheid is over de rolverdeling. Hier in de VS heeft de Fed (de Amerikaanse centrale bank, red.) beslist om rechtstreeks massaal geld uit te lenen aan “Main Street”, en niet via de banken, zoals in Europa. Maar hoe zullen ze dat kredietrisico behandelen? Wat gaan ze doen als een bedrijf of een kmo failliet gaat en niet terugbetaalt?’
‘Er is geen aanpak van de coronacrisis door president Trump. De federale regering zou zelfs met opzet slecht materiaal sturen naar staten die niet voor Trump gestemd hebben’
Denkt u dat de centrale banken zelf in gevaar kunnen komen?
‘Niet als het blijft bij een liquiditeits
crisis, waar we nu al inzitten. Dan is het nog niet zo gevaarlijk dat de centrale banken de geldkraan nu openzetten. Maar wat komt hierna nog? De kredietcrisis, die op een liquiditeitscrisis volgt, staat nog maar aan het begin. Iedereen doet op dit moment nog zijn uiterste best om die te vermijden. Maar het ziet ernaar uit dat die kredietcrisis onvermijdbaar zal zijn én dat ze, als ze er komt, in Italië zal beginnen.’
Waarom is die kredietcrisis onvermijdelijk?
‘Om veel redenen. Maar de voornaamste is de enorme schuldenberg van de bedrijven: zeker hier in de VS, maar ook in Europa. De corporate schuldenberg is zeer snel gegroeid, onder meer omdat veel bedrijven op grote schaal aandelen weer hebben ingekocht op de beurs – vaak met geleend geld. Een mooi voorbeeld daarvan zijn de luchtvaartmaatschappijen. Zij hebben hun free cash flow volledig teruggegeven aan hun aandeelhouders in de vorm van dividenden en de terugkoop van aandelen. Nu hebben ze niets meer: ze staan naakt. Met als gevolg dat de overheden de luchtvaartmaatschappijen nu moeten redden ... vanwege de coronacrisis? Maar ze waren voordien al zwak. Boeing bijvoorbeeld stond financieel al zeer zwak.’
U klinkt erg pessimistisch.
‘Veel bedrijven dreigen failliet te gaan. Met voorop de kmo’s. Heel wat firma’s kunnen hoogstens één tot twee maanden stilliggen. Niet langer. Daarvoor hebben ze te weinig financiële reserves, zeker in de retail. Na de vorige crisis is in de VS 15 procent van de restaurants niet meer opengegaan. Tien jaar heeft het geduurd voor de werkgelegenheid in die sector volledig was hersteld.’
‘Bijkomend probleem is dat deze crisis veel dieper zal gaan dan in 20082009 Ze is wereldwijd. De financiële crisis van tien jaar geleden was hoofdzakelijk transAtlantisch. En de bedragen liggen nu vaak drie keer hoger dan toen. Dat geldt zowel voor de schulden van de overheden als voor de balansen van de centrale banken.’
Eén Europese zak geld?
Wat vindt u van de aanpak van de coronacrisis door president Trump?
(haalt de schouders op) ‘Er is geen aanpak door president Trump. Het zijn vooral de gouverneurs van de staten die de coronacrisis beheren. De Verenigde Staten zijn niet verenigd meer. Ze concurreren met elkaar voor de aankoop van medisch materiaal. De VS is in faling. Er worden naar verluidt nu in Washington zelfs spelletjes gespeeld. De federale regering zou met opzet slecht materiaal sturen naar staten die niet voor Trump hebben gestemd.’
En hoe zit het met Europa? Kunnen onze banken deze crisis aan? Ook al zijn hun kapitaalbuffers steviger dan in 2008?
‘Dat verschilt van land tot land. Natuurlijk zijn de banken in Duitsland niet zo sterk. Maar het bankenprobleem van Italië is ongelofelijk. We hebben er hen niet toe kunnen aanzetten om dat aan te pakken, ook niet economisch. Waardoor er nu uit Italië een vraag om geld komt.’
Wat vindt u daarvan?
‘Er is in Europa voldoende solidariteit om Italië te helpen op het vlak van medische apparatuur en medicijnen. Maar een geldtransfer? Dat is volgens mij politiek niet mogelijk. We kunnen Duitsland niet vragen om zomaar 200 tot 300 miljard naar Italië te sturen. Er bestaat niet zoiets als één Europese staatsschuld, één Europese begroting of één Europese zak geld. Die zijn verdeeld over de 27 lidstaten.’
U ziet dus geen heil in coronabonds?
‘Neen. Investeerders die op zo’n Europese coronabonds inschrijven, lopen geen Europees risico. Dat bestaat namelijk niet. Ze lopen een kredietrisico op het niveau van de lidstaten: 27 procent voor Duitsland, 21 procent voor Frankrijk, 16 procent Italië enzovoort. Het zijn dan ook de rijke EUlanden die een risico lopen om met een coronabond landen als Italië en Spanje te helpen. At the end of
the day zijn de begrotingsproblemen en de rente op de overheidsschuld nog altijd een nationaal en geen Europees probleem. Ik begrijp dus perfect waarom de Duitsers en de Nederlanders daar niet mee akkoord kunnen gaan.’
Hoe zal de financiële wereld er postcorona uitzien? Sommigen voorspellen een langdurig lage rente om de schulden houdbaar te houden. Met op middellange termijn een risico op hogere inflatie.
‘Dat voorspelde ECBbaas Mario Draghi tien jaar geleden al. Maar de nulrente werkt niet, en de maatregelen van de centrale banken ook niet. Toch niet als ze de economische groei willen stimuleren en inflatie willen opwekken. Nu we in een recessie zitten, zal er zeker geen inflatie komen.’
Dreigen de overheidsschulden op termijn dan niet onhoudbaar te worden?
‘Het is wachten tot de institutionele beleggers besluiten die overheidsschulden aan te pakken. Wanneer zullen ze beslissen dat het terugbetalingsrisico te groot wordt? De staatsschulden zullen overal stijgen tot 150 procent van het bbp. We gaan naar Griekse situaties. En ja, Japan heeft een staatsschuld van 250 procent van het bbp. Maar dat is geen garantie. Zelfs in de VS, die nu een overheidsschuld hebben van zo’n 2.000 miljard dollar, beginnen ze zich zorgen te maken. Twee biljoen dollar, kunnen we dat nog wel afbetalen? Dat is een beetje laat, vindt u niet?’
Wie wordt dan volgens u de winnaar van deze crisis?
‘In mijn scenario is er geen winnaar. Er zijn alleen grotere en kleinere verliezers.’
‘Deze crisis zal veel dieper gaan dan in 20082009. Ze is wereldwijd. En onder meer de overheidsschulden liggen nu vaak drie keer hoger dan toen’