Iedereen wil droog zaad
Sinds half maart is de online verkoop van moestuinzaden de hoogte in geschoten. Ontdekken we een nieuwe hobby, of zijn we voedsel voor de toekomst aan het hamsteren?
BRUSSEL I Eindelijk is er tijd voor onze tuin. Dat dachten Peter Bauwens en Kathelijne Thiers, eigenaars van de kleinschalige kwekerij De Nieuwe Tuin, aan het begin van het seizoen. Twee jaar geleden besloten ze om niet meer naar de tuinbeurzen te trekken, maar zich te focussen op ‘een rustig webwinkeltje’, gespecialiseerd in minder gangbare groenten, kruiden en eetbare bloemen. Toen kwam de coronacrisis.
‘Op heel drukke dagen kunnen we vijftig, zestig bestellingen aan. Nu zijn het er tot honderd per dag’, zegt Bauwens, intussen zeven dagen op zeven en twaalf uur per dag in de weer. ‘Wij doen alles nog met de hand: zakjes printen, vullen, versturen. We zijn het gewoon om snel te leveren, maar deze week was de inkt van onze printers plots op en zaten we zonder factuurpapier. We hebben nu tijdelijk op de achterkant van herbruikbaar papier gewerkt. Je wordt creatief.’
Niemand heeft al definitieve cijfers, maar sinds de winkels (en dus ook de meeste tuincentra) dichtgingen op 18 maart, spreken bedrijven van een verdubbeling – en meer – in de online zadenverkoop. ‘Nog nooit meegemaakt’, zegt Gert Moreels, zaakvoerder van www.onlinetuincentrum.be en verdeler van de Vilmoringroentezaden. Hij heeft ook een fysieke winkel, ’t Rozenland, maar die is nu dicht en doet dienst als werkruimte. ‘Ik vermoed dat het vergelijkbaar is met wat de supermarkten die eerste week hebben meegemaakt. In het begin hebben we extra dagen doorgewerkt, nu proberen we vooral goed te spreiden: het wordt een zware, lange rit.’
Bonen en spinazie
Dat er meer klanten online kopen, is logisch. De meeste mensen zijn vaker thuis en het weer nodigt uit om te tuinieren. Maar Gert Moreels merkt dat er niet alleen méér mensen bestellen: de bestellingen zijn ook groter. ‘Je kunt bijna spreken van hamstergedrag, alsof mensen het volledige voedselpakket zelf willen telen. De pootaardappelen waren in enkele dagen uitverkocht, ongetwijfeld ook omdat mensen die anders lokaal kopen, nu online op zoek zijn gegaan.’
Wordt tuinieren een vorm van – uitgesteld – voedsel hamsteren? In de VS had The Washington Post het over een ‘aanval’ op de online zadenmarkt, met een rush op onder meer spinazie en bonen: voedzaamheid voor alles. Nate Kleinman, een teler en activist uit
New Jersey, lanceerde de Corona Victory Gardens. Het doel: (online) zaden en kennis uitwisselen, en aan de slag gaan op elke morzel beschikbare grond, om op buurtniveau meer zelfvoorzienend te leven. De beweging kreeg intussen een nieuwe naam, de Cooperative Gardens Commission, maar de link is snel gelegd naar de ‘victory gardens’ uit de twee wereldoorlogen, toen er op alle denkbare plekken moestuinen aangelegd werden, ook bij ons. In Brussel werd zelfs het Jubelpark omgespit.
Peter Deferme, medezaakvoerder van Moestuinweetjes.com, gelooft niet dat we plots klaar zijn om zelfvoorzienend te leven. ‘De klanten kweken nu vooral plantjes die ze anders zouden gaan kopen. Als jonge webwinkel zien we wel lichtpunten. We krijgen veel nieuwe klanten en boeken meer omzet. Het is erger voor onze telers, die nu de adem inhouden en niet weten in welke richting dit gaat. Sinds de uitbraak zijn er duizenden en duizenden kisten met plantgoed weggegooid: bloemen, maar ook jonge groenten.’
‘Ik denk niet dat mensen nu plots het licht hebben gezien’, zegt Carla De Baerdemaeker van Het Vlaams Zaadhuis. ‘Het vraagt toch ook wat expertise, al zullen er wel wat mensen zijn die nu denken: laten we het eens proberen. Dat is misschien een lichtpuntje.’ Het Vlaams Zaadhuis heeft ook een fysieke zaak, die nu gesloten is. De Baerdemaeker: ‘Aveve mag openblijven, en wij niet. Dat steekt, al zouden we om veiligheidsredenen wellicht toch voor een sluiting hebben gekozen. Maar we maken ons zorgen over wat er op ons afkomt.’
Niet dat soort honger
Peter Bauwens van De Nieuwe Tuin denkt dat veel mensen nu vooral bezig willen blijven. ‘Ze zijn thuis, hebben een tuin of een balkon en ze willen iets nuttigs doen. Ze telen op bescheiden schaal voedsel en willen wat bloemen. We zijn een volk van eten en drinken, van kleuren en plezier, en dat zie ik goed in wat mensen bestellen.’
Het gaat niet om honger, of toch niet om letterlijke honger. Bauwens: ‘Wat maakt het leven waardevol? Dat is de vraag waar we door deze crisis voor staan. De ervaring dat je zelf iets kunt zaaien: zoiets vind ik waardevol. Het komt er niet op aan dat je een jaar rond bonen kunt eten, het gaat om het geluk van een takje basilicum, vers uit de tuin of van je terras.’
Straks in menige Vlaamse keuken:
‘Het komt er niet op aan dat je een jaar rond bonen kunt eten, het gaat om het geluk van een takje basilicum, vers uit de tuin of van je terras’ PETER BAUWENS
Kwekerij De Nieuwe Tuin