Hoe pro-Chinees is de WHO?
Trump blijft inhakken op de Wereldgezondheidsorganisatie. Dat is gevaarlijk, niet het minst voor een toekomstig vaccin.
BRUSSEL I ‘De WHO heeft het helemaal verknald en is gecenterd op China, ook al is ze vooral gesubsidieerd door de VS.’ Dat tweette Amerikaans president Donald Trump gisternacht. Al is een tweet van Trump maar waard wat hij waard is: bij de Amerikaanse Republikeinen en hun media is de Wereldgezondheidsorganisatie al enkele weken kop van Jut. Ongeveer 750.000 mensen vragen in een online petitie het ontslag van de Ethiopische directeurgeneraal Tedros Gebreyesus, omdat hij zich ‘te goedgelovig opstelt tegenover de Chinese cijfers’.
Trump uitte in zijn dagelijkse persconferenties het vage dreigement dat hij alle Amerikaanse subsidies zou terugtrekken – nadat in februari al een halvering van de middelen was aangekondigd. De WHO zei woensdag dat ‘een pandemie niet het moment is om te besparen en dat ze “close” is met alle landen’. Maar ook in India en Japan weerklinken klachten over de WHO.
‘Chinezen zijn nodig’
Waar komt het wantrouwen in de WHO vandaan? Enerzijds is het waar dat China niet afraakt van zijn kwalijke gewoonte: politieke gevoeligheiden mixen in nietpolitieke domeinen. Zo duwde het Taiwan uit de WHO en is er zelfs bij WHOpersoneel een neiging om Chinese dogma’s te volgen (DS 31 maart). Maar zoals viroloog Peter Piot het onlangs uitdrukte: ‘De WHO kan misschien vijf minuten roem winnen door uit te halen naar China, maar wat daarna, wanneer ze China nog steeds nodig heeft in de strijd tegen het virus?’ Ook de roep om de Chinese cijfers in twijfel te trekken is weinig zinvol in een multilateraal diplomatiek kader: zelfs Vlaanderen had tot voor kort niet de correcte sterftecijfers in woonzorgcentra.
Mukesh Kapila, professor Global Health aan de Universiteit van Manchester en vertrouwd met de WHO, benadrukt dat de WHO nooit op specifieke landen kritiek kan geven. ‘De WHO brengt experten samen uit alle landen, die hun aanbevelingen consciëntieus delen met elkaar. Dat is enorm belangrijk in de bestrijding van covid19. De aantijgingen van politieke slaafsheid zijn nonsens. De WHO vangt de klappen op van de algemene onvrede van Amerika met het Chinese regime.’
De aanbevelingen van de WHO vloeien voort uit haar internationale perspectief. Dat botst met de ‘America First’agenda van Trump, maar ook met de nationalistische reflex van veel andere landen die vooral kiezers willen geruststellen. Zo adviseert de
WHO tegen veralgemeend mondmaskergebruik, omdat het een vals gevoel van veiligheid en mondmaskerschaarste veroorzaakt. Ook raadt ze nationale inreisverboden af, omdat ze de economie verstoren en het vaak nuttiger is om een specifieke besmette regio te isoleren. De WHO pleit vooral voor ‘testen, testen, testen’. ‘Als de WHO iets te verwijten valt, dan is het dat haar adviezen vaak te theoretisch blijven’, aldus Kapila.
‘De aantijgingen van politieke slaafsheid zijn nonsens. De WHO vangt de klappen op van Amerika’s algemene onvrede met het Chinese regime’ MUKESH KAPILA
Professor GlobalHealth
(Universiteit van Manchester)
‘De WHO is doorheen de crisis consistent gebleven’, zegt ook de Japanse arts en professor Shibuya Kenji (Instituut voor Volksgezondheid, King’s College Londen), wiens land ook kritisch staat tegenover China, aan De Standaard. ‘Internationale samenwerking, ook in de schoot van de WHO, zal enorm belangrijk zijn voor de ontwikkeling van het vaccin tegen covid19. Daarvoor heb je de Chinezen nodig.’