SPAREN EN BELEGGEN
De inflatie is hoger dan de spaarrente en dus verliezen spaarders koopkracht. Maar het kan nog erger: als de inflatie toeneemt. De coronapandemie kan dat versnellen.
Het riedeltje is ondertussen bekend: spaarders let op uw centen! Wie zijn geld op een spaarrekening laat staan, verliest elk jaar koopkracht, omdat de prijzen stijgen terwijl de spaarrente zo goed als nul is. Geld verliest dus waarde.
Voorlopig is er nog een geluk bij een ongeluk: de inflatie is laag. Maar dat zou de volgende jaren weleens kunnen veranderen. Stijgende prijzen kunnen dan echte rovers worden. Zoals dieven in de nacht die spaarders berooid achterlaten.
‘Inflatie is even gevaarlijk als een overvaller’, zei ooit Roland Reagan. Toen hij kandidaatpresident was eind jaren zeventig, was beheersing van de hoge inflatie in de VS en bij ons een van de grootste uitdagingen.
De voorbije jaren was het omgekeerd. Ook door de coronapandemie vrezen beleidsmakers en centrale bankiers recessie en deflatie (prijsdalingen) en proberen ze via ingrepen de economie te stimuleren, onder meer door obligaties in te kopen en door geldelijke hulp te bieden ter waarde van duizenden miljarden.
Sommige economen waarschuwen dat we daardoor in een wereld van buitensporige herstelmaatregelen kunnen komen met ongewenste effecten.
‘Door de lockdown zal de economie heel scherp terugvallen’, zegt Randeep Somel van fondsenhuis M&G Investment in een nota. ‘Maar zodra we weer enigszins normaal kunnen samenleven, kan er een fors herstel komen. Dat beleidsmakers in actie geschoten zijn, is goed, maar ze zijn uitgegaan van het slechtst mogelijke scenario. Wat als de stimulusmaatregelen boven op een al erg scherp herstel van de vraag zullen komen? Zullen de fabrieken die hebben stilgelegen de vraag kunnen volgen? Zullen de prijzen en de inflatie niet stijgen?
Dat scenario is minder sciencefiction dan het lijkt, en vooral: klimmende consumptieprijzen kunnen een nieuwe trend worden. De inflatie was de voorbije decennia zo laag door het steeds verder vrijmaken van de handel in grote delen van de wereld. Bedrijven gingen produceren waar de kosten lager waren. En als China duurder werd, trokken de fabrieken wel naar Mexico en Thailand of vandaar naar Vietnam en Bangladesh.
Voordeel: de prijzen voor onze consumptiegoederen bleven laag. Maar omgekeerd woog dat op de lonen in het Westen en vooral dan op die in de VS. Economen begrepen lang niet hoe het kon dat de werkloosheid zo laag was en de lonen toch niet stegen.
Met zijn handelsoorlogen heeft Donald Trump ondertussen al een dikke knuppel in het geglobaliseerde handelshok gegooid. En vandaag merken we in het rijke Westen dat we kwetsbaar zijn geworden door onze productie over de hele wereld te verspreiden. Niet alleen verspreiden virussen zich gemakkelijker, het leidt ook tot tekorten aan mondmaskertjes, en ontbrekende onderdelen kunnen duizenden miljarden aan industrie en handel lamleggen.
Iedereen blij behalve ...
Politici kunnen zich sterk maken dat ze de productie weer naar hier willen halen. Bovendien kan het milieu winnen met minder transport. Maar daar hangt ook een prijskaartje aan vast: de trend die decennialang de prijzen in toom hield, slaat om. Als bedrijven dan extra personeel willen aantrekken, zullen ze meer moeten betalen, aldus Peter De Coensel van Degroof Petercam. Net voor corona was er een tekort aan geschikt personeel. Dat kan zich snel weer doorzetten en de lonen opdrijven.
En reken niet op hogere rente om de klimmende inflatie te compenseren. De centrale bankiers zullen waarschijnlijk obligaties blijven inkopen. Zo worden de landen en de bedrijven verlost van de extra schulden die ze aangingen voor hun stimuleringsplannen.
Tegelijk blijft de rente laag, waardoor de schulden betaalbaar blijven. Sterker nog, door de hogere inflatie worden die schulden minder waard. Iedereen blij, behalve spaarders en obligatiebezitters. Al bestaat er ook voor hen een oplossing (zie kader).
Reken er niet op dat hogere consumptieprijzen gecompenseerd zullen worden door een hogere rente