Belgische economie op weg naar recordkrimp
De NBB en het Planbureau verwachten dat in 2020 het Belgische bbp met 8 procent zal krimpen en dat het begrotingstekort tot 7,5 procent van het bbp zal stijgen. Maar in 2021 zou de economie met 8,6 procent groeien.
BRUSSEL I De coronacrisis zal de Belgische economie dit jaar 45 miljard euro kosten. Dat komt overeen met de verwachting van de Nationale Bank (NBB) en het Federaal Planbureau dat het Belgische bruto binnenlands product dit jaar met 8 procent zal krimpen.
Uitgesplitst over het jaar, zou het tweede kwartaal de grootste klap incasseren, met een bbpdaling van liefst 15 procent. In het eerste kwartaal zou de daling 4 procent bedragen. In de tweede jaarhelft start een krachtig herstel, dat zich in 2021 voortzet met een groei van 8,6 procent. Toch zou het herstel het verlies niet volledig goedmaken. Eind 2021 zou het bbp 2 procent lager liggen dan in het geval er geen coronauitbraak zou zijn geweest. Het welvaartsverlies tussen maart 2020 en december 2021 zou gecumuleerd bijna 60 miljard euro bedragen.
Gezinnen
De grootste klap wordt via de overheidsschuld opgevangen. Die wordt op twee manieren geraakt: het begrotingstekort zou in 2020 een deficit van 7,5 procent vertonen. Daarnaast is er ook de krimp van de economie – de noemer in de schuldgraad – wat de overheidsschuld op 115 procent zou brengen eind 2020. In 2021 zou het begrotingstekort opnieuw in lijn liggen met de situatie vóór de crisis.
Volgens de NBB en het Planbureau zullen de gezinnen niet zo hard afzien van de crisis. Gemiddeld zou het beschikbare inkomen met 1,5 procent dalen. De consumptie zou wel met 5,7 procent zakken, waardoor gezinnen netto zelfs meer kunnen sparen in 2020 dan in 2019. Dat de consumptie wellicht veel harder zal zakken, komt volgens Pierre Wunsch, de gouverneur van de Nationale Bank, doordat veel producten en diensten niet beschikbaar zijn voor consumptie. Ons land zit immers op slot. 2021 zou daarvan het spiegelbeeld zijn, met een beperkte stijging in het inkomen en een forse stijging van de consumptie. De bedrijfswinsten zouden daarentegen wel zware klappen krijgen: 40 procent in 2020, met eveneens een fors herstel in 2021.
De cijfers zijn het werk van de Nationale Bank en het Planbureau, die de krachten bundelden. Dat was nodig, omdat de normale econometrische modellen een dergelijke crisis niet zo goed kunnen doorrekenen. De bijsluiter bij de oefening dient dan ook gelezen te worden. Daarin staat dat de Belgische economie na een lockdown van zeven weken gradueel weer op gang komt en pas tegen het jaareinde op volle capaciteit draait. Er is geen bottomupanalyse per sector gemaakt, dat zoveel betekent als dat er geen inschatting is gemaakt over hoelang de horeca, het toerisme of de luchtvaart zullen stilliggen. Men gaat ervan uit dat de steunmaatregelen van de diverse regeringen volstaan om een groot aantal faillissementen of een forse toename van de permanente werkloosheid te vermijden.
Wunsch gaf aan dat de gebruikte hypotheses vrij optimistisch zijn. Het geschetste scenario houdt heel wat risico’s in. Zo kan het coronavirus harder woeden dan voorzien, waardoor het land veel langer op slot moet. De NBB houdt ook niet echt rekening met een forse toename van de werkloosheid of met het aantal faillissementen. Nog een risico is dat de consumptie sneller toeneemt dan de productiecapaciteit, wat tot extra inflatie zou leiden.
Exitscenario
‘De regeringen hebben snel gehandeld, waardoor het liquiditeitsprobleem bij de bedrijven en de inkomens van de gezinnen via tijdelijke werkloosheid onder controle zijn’, geeft Wunsch aan. ‘Nu moet de focus gaan naar de solvabiliteitsproblemen bij de bedrijven. De situatie verschilt sterk per bedrijf en per sector. We proberen dat zo goed mogelijk in kaart te brengen door 6.000 bedrijven in detail op te volgen. We moeten erover waken dat gezonde bedrijven die door de coronacrisis insolvabel dreigen te worden, kunnen overleven.’
Wunsch merkt ook op dat de oefening van de Nationale Bank geen voorafname is van het exitscenario: ‘Mijn lidmaatschap van de werkgroep die het exitscenario moet voorbereiden, staat hier los van.’
Volgens de NBB en het Planbureau zullen de gezinnen niet zo hard afzien van de crisis. Gemiddeld zou het beschikbare inkomen met 1,5 procent dalen