TELOORGANG VAN EEN POLITIEKE GENERATIE

We kunnen ons afvragen wie van de huidige generatie politici de coronacrash zal overleven. Het slagveld oogt behoorlijk miserabel. Van leiding is nauwelijks sprake, veelal laten de politici zich leiden door wetenschappers en crisismanagers. Soms zijn ze slechts de speelbal van historisch mistasten, van de wereldwijde schaarste van medisch materiaal of gewoon van slechte handleidingen.

Corona heeft met het klimaatprobleem gemeen dat politici elke avond bidden dat de wetenschap een oplossing zal brengen. In het klimaatdebat was dat een abstract gebedsmolentje om het onvermogen van de eigen daadkracht of creativiteit te maskeren. Covid19 laat zich alleen door een vaccin temmen of door een mengeling van nog niet op punt gestelde medicijnen. Vinden we die niet, dan blijven we overgeleverd aan social distancing en groepsimmuniteit.

Toch zijn de politici niet eeuwig veroordeeld tot een ontluisterende machteloosheid. Ze moeten het pad voor het postcoronatijdperk uitstippelen. Wie denkt dat het business as usual wordt, of dat de gebruikelijke breuklijnen geëxploiteerd kunnen worden, zal falen. De huidige crisis zet een aantal zekerheden op de helling.

Neem de rol van de overheid. Zelfs de grootste aanhangers van het neoliberalisme beseffen de noodzaak van een slagkrachtige staat om de putten van deze crisis te dempen. Daarbij moet een nieuw sociaal contract geschreven worden, dat de sociale zekerheid moderniseert en veiligstelt voor de toekomst. Plots lijdt iedereen die daar ettelijke miljarden wou besparen, aan acuut geheugenverlies. Dat impliceert ook meer rechtvaardigheid. Heel wat mensen die nu het land draaiende houden, werken in precaire statuten. De crisis stelt ook scherp op de fiscaliteit. De overheid houdt heel wat bedrijven recht. Ooit moet dat geld terugbetaald worden, en zal iedereen naar draagkracht zijn verantwoordelijkheid moeten nemen, ook de multinationals. De bankencrisis werd op de gewone burger afgewenteld, wat leidde tot een onrechtvaardige begrotingsausteriteit.

Bij dit alles past nederigheid. Het rijke Westen slaagt er niet eens in om zelf levensreddende producten zoals mondmaskers te produceren, alles komt uit de lagelonenlanden. De coronacrisis opent de deur naar een herlocatie, waarbij Europa opnieuw geïndustrialiseerd wordt. Gedaan met de race to the bottom, zekerheid komt met een prijs. Wie had ooit gedacht dat een virus een rem zou zetten op de zo aanbeden globalisering?

Visionaire politici mogen zich alvast warmlopen.

Wie denkt dat het business as usual

wordt, zal falen