Stemmen ondanks corona
De Poolse regeringspartij wil de presidentsverkiezingen laten doorgaan, tegen de zin van de bevolking. Een ‘staatsgreep’ te midden van een epidemie, zegt de oppositie.
pen. Op de opnamen, waarvan delen naar de media werden gelekt, viel te horen hoe Tripp haar collega aanmoedigde bewijs te verzamelen. Een jurk met spermavlekken van de president moest Lewinsky vooral goed bewaren als ‘een verzekeringspolis’.
Terwijl Lewinsky de afgelopen jaren is opgekrabbeld en nu lezingen geeft over haar ervaring als ‘patient zero’ van wereldwijde roddel in het vroege internettijdperk, trok Tripp zich terug uit het openbare leven. (nrc)
BRUSSEL I In de strijd tegen het nieuwe coronavirus zet Polen volgens zijn regering in op ‘maximale isolatie’. Wie contact had met besmette patiënten, gaat in strikte quarantaine, andere burgers moeten hun huis zo weinig mogelijk verlaten en de grenzen blijven, op zijn minst tot begin mei, gesloten voor buitenlanders. Ook de uitdagers van de zittende president Andrzej Duda moesten hun campagne voor de verkiezingen van 10 mei grotendeels opschorten.
Toch kunnen de presidentsverkiezingen nog steeds doorgaan, volgens regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS), die Duda ondersteunt. Eerder deze week keurde de regeringscoalitie daarover een wetsvoorstel goed in de Sejm, het Poolse Lagerhuis. Volgens het voorstel zullen de verkiezingen per post gehouden worden, wellicht met een week vertraging. Daarmee gaat
PiS in tegen de zin van een meerderheid van de bevolking, de oppositie en zelfs een deel van de regeringscoalitie. De Senaat kan de wetgeving nog vertragen, maar niet tegenhouden.
‘Staatsgreep’
Volgens oppositiepartijen kan Duda, als boegbeeld van de crisisbestrijding, de facto campagne blijven voeren. Zo zou hij profiteren van de opstoot in publieke steun die staatsleiders in onzekere tijden te beurt valt, terwijl zijn tegenstanders onzichtbaar blijven. PiS organiseert, tweette Malgorzata KidawaBlonska, kandidate van de liberale Burgercoalitie, ‘een staatsgreep om zich te verzekeren van de volle macht voor de volgende jaren’. De afgelopen jaren vertimmerde PiS het staatsapparaat, de publieke media en de rechtspraak, tegen internationale rechtsstatelijke standaarden in. Dat verdiepte het wantrouwen van haar critici jegens een regering die nu een verkiezingsoperatie zonder precedent op poten wil zetten.
PiSvoorzitter Jaroslaw Kaczynski, beschouwd als de machtigste man van Polen, houdt vol dat de verkiezingen moeten doorgaan volgens de grondwet. ‘Tenzij een noodtoestand uitgeroepen wordt, maar daarvoor zijn de voorwaarden op dit moment niet voldaan.’ Volgens de oppositie klopt dat niet, maar roept PiS de noodtoestand niet uit, juist omdat het nu verkiezingen wil.
Uit peilingen onder de bevolking blijkt dat de president favoriet is om de verkiezingen te winnen, maar ook dat een meerderheid van de bevolking weiger
De campagnes van zijn uitdagers zijn opgeschort, maar als boegbeeld van de nationale crisisbestrijding kan Duda de facto campagne blijven voeren
achtig staat tegenover het houden van de verkiezingen. Zelf is Duda voorstander, zolang ‘de veiligheid van de burgers gegarandeerd is’. Zo controversieel is het onderwerp, dat het als katalysator diende voor het ontslag van vicepremier Jaroslaw Gowin, leider van een kleine coalitiepartner van PiS. Dat ook Gowin voor uitstel pleitte, zette de Poolse politiek onder hoogspanning: een politicus uit het regeringskamp die Kaczynski openlijk uitdaagt, is in Warschau een zeldzaam tafereel.