Juiste richtlijnen voor mondmaskers kwamen weken te laat
De Belgische overheid wist eerst zelf niet welke specifieke richtlijnen ze aan leveranciers van mondmaskers moest doorgeven. Die achterstand moet minister De Backer nu rechttrekken.
BRUSSEL I Al weken worstelt de Belgische regering met de aankoop van mondmaskers en vooral de gespecialiseerde FFP2maskers. Donderdag moest bevoegd minister Philippe De Backer (Open VLD) in het parlement nog aankondigen dat een bestelling van drie miljoen FFP2maskers ‘kwalitatief onaanvaardbaar’ was
(DS 10 april). Het ging nochtans om een levering van de bvba Life, die eerder al met succes miljoenen chirurgische mondmaskers naar België kon halen.
Ondanks alle certificaten en keuringsattesten die de bvba naar eigen zeggen kon voorleggen, bleek de kwaliteit van de mondmaskers onvoldoende. ‘Wij zeggen niet dat de bvba Life bewust valse certificaten heeft overgemaakt’, benadrukt het kabinetDe Backer. ‘Zij kunnen zelf ook slachtoffer zijn. We weten dat er massa’s valse certificaten in omloop zijn.’ (DS 10 april)
Op dat laatste was de Belgische overheid duidelijk niet goed voorbereid. ‘In het begin van de crisis kregen de bedrijven geen duidelijkheid van de overheid over welke documenten wel of niet volstaan’, getuigt het OostVlaamse bedrijf European Technical Trading (ETT). ‘We stuurden toen veel mails, maar kregen continu nietbevestigde informatie terug.’
Onbeslagen overheid
De overheid heeft intussen een bestelling van chirurgische mondmaskers lopen bij ETT. Het bedrijf benadrukt dat het de overheidsdiensten niets verwijt. Logisch, want ETT is zelf een distributeur van ITproducten, maar gooide zich door de grote vraag net als veel anderen ook op de medische markt.
‘Het was niet gemakkelijk om dat op een correcte manier te doen’, zegt Mihai Munteanu van ETT. ‘De voorbije maanden zijn er in China gigantisch veel bedrijven opgericht die medisch materiaal verkopen. Die moeten in principe een erkenning krijgen om naar het buitenland te mogen exporteren, maar het duurt drie à vier maanden voor ze zo’n licentie krijgen. Al die nietlegitieme bedrijven vervalsen hun documenten om toch te kunnen exporteren. Daardoor is het heel moeilijk om een onderscheid te maken tussen echte en valse documenten.’
Net als veel andere Europese
‘We stuurden veel mails naar de overheid, maar kregen continu nietbevestigde informatie terug’
MIHAI MUNTEANU
OostVlaams bedrijf European Technical Trading (ETT)
landen die problemen hebben met leveringen, miskeek ook de Belgische overheid zich daar in eerste instantie op. ‘Op de FOD Volksgezondheid waren ze niet voorbereid op zo’n mondiale crisis en de stormloop op producten’, zegt een regeringsbron. Ook Claire Tillekaerts, ceo van Flanders Investment & Trade (FIT), gaf eerder aan dat het grootste probleem niet het aanbod, maar de kwaliteit van de mondmaskers was. ‘Er zijn veel verschillende types mondmaskers en technische specificaties. Dat hebben we ook moeten leren.’ (DS 7 april)
Koninklijke troef
De regering leert intussen uit haar fouten. Minister De Backer haalde een professionele aankoper naar het kabinet, die al ten tijde van de Mexicaanse griep actief was voor de overheid. Zijn eerste werk: duidelijke specificaties voor de mondmaskers uitschrijven. ‘Twee weken geleden zijn er duidelijke richtlijnen opgesteld over wat mag en niet mag, onder meer met een overzicht van vervalste documenten’, zegt ook Munteanu van ETT. ‘Dat heeft het proces vergemakkelijkt.’
Tot die tijd waren zowel de goedmenende leveranciers als de ‘cowboys’ op de markt overgeleverd aan een Chinese markt die ze niet kenden. Daarbij vertrouwden sommigen, en dus ook de Belgische overheid, onterecht op de vele certificaten die in omloop zijn, terwijl ze bijvoorbeeld beter waren afgegaan op de officiële databases van de Chinese overheid. Daarin zijn alle mogelijke details en beoordelingen over Chinese bedrijven te vinden. (DS 8 april)
Het kabinetDe Backer maakt zich nu sterk dat er ‘een sterk systeem’ op poten staat en dat er ‘bijna voldoende leveringen zijn ontvangen om de noden voor de maand april te dekken’. ETT stelt daarbij ook vast dat het ministerie intussen alle documenten van de leveranciers dubbelcheckt voor de bestelling wordt geplaatst. ‘Als er nu een aannemelijk voorstel klaarligt, bekijken we het trackrecord van de leverancier en vragen we duidelijke referenties’, zegt het kabinetDe Backer. ‘Ons team belde vandaag bijvoorbeeld al drie keer naar het Elysée om een aantal referenties te checken.’
Indien mogelijk sturen ze ook lokale teams ter plaatse om te controleren of de fabrieken in China wel bestaan. Tillekaerts gaf eerder aan dat intussen ook een Belgische arts ‘mee de kwaliteit controleert in China, nog voor de lading het vliegtuig ingaat’. De mondmaskers worden daarna ook nog gecheckt in Belgische laboratoria.
De laatste troef van de regering is koning Filip. ‘In Azië betekent de monarchie nog wel iets’, klinkt het binnen de regering. De koning zou donderdagavond nog een mail gekregen hebben van de Chinese ambassadeur om zich te verontschuldigen voor de slechte kwaliteit.
De Backer haalde een professionele aankoper naar het kabinet. Zijn eerste werk: duidelijke specificaties voor de mondmaskers uitschrijven