‘Menoume spiti’: de Grieken blijven zelfs met Pasen thuis
Griekenland telt ‘amper’ 108 overlijdens aan covid19, maar de regering ziet het toeristische seizoen erg zwart in. Het is alle hens aan dek om de economische schade te beperken.
BRUSSEL I Een relatief oude bevolking. Sterke familiebanden. Een gezondheidszorg die zwaar getroffen werd door de besparingen in de nasleep van de schuldencrisis. In Griekenland waren alle factoren aanwezig voor Italiaanse of Spaanse toestanden door het nieuwe coronavirus. Maar kijk: het land komt er (voorlopig) veel beter uit dan de meeste andere Europese landen, met amper 108 coronadoden en ruim 2.200 geregistreerde besmettingen.
‘De verklaring is vrij eenvoudig’, zegt Lena Karaiossifidou aan de telefoon. Zij is een pathologe die tot haar pensioen een leidende positie bekleedde in ziekenhuislaboratoria. ‘De regering heeft zeer snel maatregelen genomen, en premier Mitsotakis was slim genoeg om de juiste persoon te kiezen om de strijd te leiden.’ Die juiste persoon is viroloog Sotirios Tsiodras. Toen de impact van het virus op Italië duidelijk werd, drong hij meteen bij Mitsotakis aan op snelle en drastische maatregelen. De regering luisterde, Tsiodras werd coördinator.
‘We waren ons bewust van onze zwakheden’, zei Andreas Mentis van het Griekse Pasteur Instituut aan The Guardian. Griekenland heeft amper 600 bedden voor intensieve zorg. ‘Nog vóór de eerste diagnose begonnen we mensen te onderzoeken en te isoleren. Vluchten, vooral vanuit China, werden gemonitord. Later, toen burgers gerepatrieerd werden uit bijvoorbeeld Spanje, plaatsten we ze in hotels in quarantaine.’
Varoufakis tegen de lamp
Op 10 maart gingen de crèches, scholen en universiteiten op slot. Twee dagen later volgden alle bars, restaurants en archeologische sites. Op 23 maart werd de volledige lockdown afgekondigd. Voor elke verplaatsing is een formulier of een toelating via sms van de overheid nodig. Omdat de gezondheidszorg op de eilanden minder goed uitgebouwd is, mochten alleen nog bewoners de ferry nemen. Overtreders krijgen een boete van 150 euro. Zo liep de flamboyante exminister Yanis Varoufakis – nu parlementslid – tegen de lamp toen hij probeerde vanuit Athene naar zijn buitenverblijf op Aegina te reizen.
Voor veel Grieken is Sotirios Tsiodras letterlijk ‘de redder’, zoals zijn voornaam betekent. Elke
Het vergde wat overtuigingskracht, maar de orthodoxe kerk besliste uiteindelijk om de
avond om 18 uur geeft hij op de televisie uitleg over de stand van zaken en blijft hij hameren op dezelfde nagel: Menoume spiti, we blijven thuis. ‘Hij is ernstig, heeft empathie en is zeer gevoelig’, zegt Lena Karaiossifidou. De sympathie voor hem groeide nog toen hij op een avond zijn tranen nauwelijks kon bedwingen toen hij zei: ‘We moeten thuis blijven om onze vaders en moeders, grootvaders en grootmoe
ders te beschermen.’ Volgens een peiling van Alpha TV heeft liefst 94,6 procent van de Grieken een (vrij) positief beeld van hem.
Lam aan het spit
Maar de grote test komt dit weekend, met het orthodox Paasfeest. Traditioneel gaat dat gepaard met veel verplaatsingen, familiebijeenkomsten, vieringen in de kerk, vuurwerk en lam aan het spit. ‘Pa
Pasen is een topdag in Griekenland. Iedereen zoekt zijn familie op, sen is een zeer belangrijk feest voor ons’, zegt Karaiossifidou. ‘Iedereen trekt naar buiten, het is misschien wel de mooiste periode van het jaar. Nu zullen we thuis moeten blijven.’ De politie zet dit weekend drones en helikopters in om ervoor te zorgen dat de Grieken toch in hun kot blijven.
Veel priesters weigerden aanvankelijk om de vieringen op te schorten, maar de conservatieve regering – die een goede relatie met de kerk heeft – legde haar wil op. ‘De aartsbisschop is een verstandige man, de priesters luisteren naar hem’, zegt Karaiossifidou. Ook hier speelde de diepgelovige Tsiodras een bemiddelende rol.
Toeristisch seizoen
Toch is nu al duidelijk dat de pandemie de Griekse economie, die zich nog maar pas aan het herstellen is, midscheeps zal treffen. Volgens voorspellingen kan de overheidsschuld stijgen tot meer dan 200 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Daarom wil Athene het toerisme, dat goed is voor een kwart van het bbp, zo veel mogelijk redden.
‘We zijn klaar om onze gasten te ontvangen’, zei minister van Toerisme Charis Theocharis. ‘Zoals we onze eigen burgers beveiligden, zo zullen we ook onze bezoekers beveiligen.’ Theocharis roept de Europese Commissie ook op om gemeenschappelijke regels op te stellen, zodat het toerisme in Europa op een veilige manier kan hervatten.