De wijkopzichter waakt, de winkelier kwijnt weg
In Wuhan hertekent het virus het leven onherroepelijk. De controle stijgt. Voor de kleine man is er vooral controleverlies.
2 tot 3 procent. Dat is het aantal personeelsleden en patiënten van het Zhongnanziekenhuis in Wuhan dat volgens een kleine steekproef antilichamen in zich draagt tegen het coronavirus. Morgen zouden de resultaten van een grotere studie bij 11.000 mensen kunnen bekendraken.
Als die in dezelfde lijn liggen, is dat slecht nieuws vanuit ground zero. ‘We staan enorm ver van groepsimmuniteit (waarbij minstens 60 procent immuun is, red.)’, zei dokter Wang Xinghuan tegen de Financial Times. Wetenschappers maken ook voorbehoud bij hoeveel antilichamen die nodig zijn om (langere) immuniteit te behouden. ‘Een vaccin is onze enige hoop’, besluit Wang.
Wijken uitkammen
Reken daarbij dat China het virus deels ‘op natuurlijke wijze toeliet om door de bevolking te bewegen’, zoals Boris Johnson het uitdrukte toen hij groepsimmuniteit nog als alternatief zag. Wuhan hield een week voor de lockdown nog een stedelijk banket voor tienduizenden families voor het Chinese nieuwjaar.
De les van Wuhan is hard: ondanks alle menselijke miserie en 76 dagen totaal isolement is het virus niet bedwongen. ‘100 bevestigde gevallen vandaag, 20 op intensieve, 500 onder medische observatie’, meldt Lin*, een Chinees uit Wuhan, via de beveiligde app Signal. ‘Ziekenhuizen keren wel terug naar hun routine. Mensen zieken thuis uit.’ Eén symptoom, zoals koorts of een hoestje, moet tot dagenlange zelfisolatie leiden.
China waarschuwt voor een tweede golf. Het is correcter om te spreken over een doordruppelende stroom besmettingen, waarbij de Chinese staat voortdurend brandjes moet blussen. De noodziekenhuizen in Wuhan zijn weg, maar in de noordelijke stad Harbin zijn vorige week nieuwe gebouwd nadat een uitbraak was geëscaleerd.
China versoepelde zijn strenge lockdown in Wuhan pas toen het twee weken lang geen enkel nieuw coronageval kon opsporen. De nadruk ligt op actief opsporen: systematisch worden wijken en appartementsgebouwen uitgekamd. Het land heeft een nationaal verplichte ‘gezondheidsapp’ (DS 21 maart). Gebaseerd op je symptomen en bewegingsgedrag krijg je een groene, gele of rode code. Vrijheid om naar een winkel of restaurant te gaan, is er alleen voor diegenen met een groene code. ‘Waar er nog besmettingen zijn, is de hele residentiële buurt in lockdown’, zegt Lin.
Maanpakken
Toch is de app vooral een kers op de taart. De code dient meer als toegangsticket tot het sociale leven dan als wondermiddel tegen de epidemie. Echte winst boekt China door afgedwongen social distancing, een gehoorzame bevolking onder fijnmazig toezicht, zwaar opgedreven hygiëne en een economie die nog steeds half lam ligt. Had iemand het over mondkapjes? De Chinezen zetten teams in volledige maanpakken in om mensen van elkaar af te zonderen op cruciale toegangspunten tussen steden. Want ook die zijn eilanden geworden, waartussen het verkeer wordt bewaakt.
Overal in China is de almacht van de wijkcommissaris gegroeid. Wijkcomités waken over temperatuurupdates, dwingen via camera’s thuisisolatie af en houden in de gaten wie waar op bezoek gaat. Het is de Chinese versie van contact tracing om het hele netwerk van een besmette persoon te beveiligen. Voor de gewone man betekent het: nog meer klopjes op de deur om je te verantwoorden. Getuigen uit Wuhan zwijgen daar liever over.
Ook Japan, Singapore en ZuidKorea probeerden de besmettingen via contact tracing in de hand te houden, maar de trend is in al die landen eerder negatief. Kan een democratie een ziekte die lang symptoomloos blijft, efficiënt opsporen?
Dat de economische motor weer zou draaien, is eveneens wishful thinking.‘Vooral de kmo’s zijn getroffen en veel zaken zullen nooit meer heropenen’, schrijft Lin. Grote ketens blijven over. Maar het zijn juist de kleine zaken die verantwoordelijk zijn voor 80 procent van de werkgelegenheid in China. Die kleine winkeliers betoogden vorig weekend ook, omdat ze financieel berooid zijn door de hoge huurprijzen. In de halflege straten leeft onrust bij de kleine man. ‘Mensen lopen langs winkels om even aan hun opsluiting te ontsnappen, niet om te kopen’, zei een kleine handelaar in de stad Hefei tegen The New York Times, voor een staatsspion het gesprek afbrak.
Het Ter Kamerenbos in Brussel is sinds 19 maart afgesloten voor autoverkeer. Afhankelijk van de duur van de maatregelen om de verdere verspreiding van het coronavirus te voorkomen, zou dat ook tijdens de zomervakantie kunnen zijn. Dat zegt de schepen van Mobiliteit Bart Dhondt (Groen) aan Bruzz. ‘We merken dat het bos erg in trek is bij bewoners die even uit hun huis willen komen. We verwachten dat veel Brusselaars deze zomervakantie in de stad zullen blijven en daar is ruimte voor nodig.’
Vanaf eind april of begin mei krijgen ook alle straten binnen de Kleine Ring het statuut van woonerf. Auto’s mogen er nog maximaal twintig kilometer per uur rijden. De verkeerslichten in de Vijfhoek gaan overal oranje knipperen, behalve waar trams rijden.
Een actie van mensen zonder papieren aan het kabinet van minister van Asiel en Migratie Maggie De Block (Open VLD) is uit de hand gelopen. De actievoerders vroegen regularisatie, omdat ze vinden dat ze door de coronacrisis vergeten worden. De actievoerders hadden beloofd om afstand te houden en in stilte te demonstreren, maar op het einde kwam het tot relletjes. De politie heeft zes pv’s uitgeschreven.
In de noordelijke stad Harbin zijn zopas nieuwe noodziekenhuizen opgetrokken