Met een kunstwerk naar bed
Het is Nationale Museumweek in Nederland en al voor de vijfde keer brengt AvroTros een (bijna) dagelijks kunstmagazine. Daarin komt telkens één werk uit een museumcollectie aan bod. De formule werkt uitstekend, vooral omdat er kunst uitgepikt wordt met een goed verhaal.
In de eerste aflevering was dat Tir (Shooting altar) van Niki de Saint Phalle, uit het Stedelijk Museum. Het is een heftig werk, een altaarstuk dat samengesteld is uit gevonden voorwerpen. De kunstenares liet er zakjes verf boven bungelen, die ze met een geweer open knalde. Het spierwitte retabel lijkt daardoor onder de bloedspatten te zitten. ‘Ze schoot op de hele maatschappij’, zegt presentator Lucas De Man. ‘Op de politiek, op religie, op de mannen.’
Niki de Saint Phalle associëren we misschien iets te snel met haar Nana’s, uitbundige vrouwenfiguren waarmee ze in de late sixties furore maakte. Kunst was voor haar ook therapie: ze trouwde jong, zag het huisvrouwenbestaan niet zitten, werd behandeld voor een zenuwziekte en ging uiteindelijk vol voor het kunstenaarschap. De Man troont ons mee naar Parijs, naar de kleurrijke fontein die ze samen met haar compagnon Jean Tinguely ontwierp.
Man en kunst oogt dit jaar een beetje sneu, omdat de musea niet toegankelijk zijn. Via dit kanaal kunnen ze toch een teken van leven geven. Het korte laatavondmagazine – een aflevering duurt net geen tien minuten – is bovendien een schoolvoorbeeld van een geslaagd cultuuritem. Het is snedig gemaakt, introduceert verrassende keuzes en zoomt in op een persoonlijk verhaal. En vooral: het laat zien dat kijken naar kunst interessanter is dan erover te praten in hoogdravende of schoolmeesterachtige bewoordingen.
Lucas De Man is geknipt als vlotte jongen van dienst. De theatermaker, met roots in Roeselare, is één brok gedrevenheid. ‘Vlaamse charmeur en culturele duizendpoot’, wordt hij in Nederland genoemd. Ze weten er intussen dat hij groots durft te dromen – zo was hij vijf jaar lang stadskunstenaar in Den Bosch en met zijn kompanen van Stichting Nieuwe Helden ook artist
in residence bij Rabobank. Voor tv maakte hij snedige reisreportages en presenteerde hij eerder Kunstuur.
Zijn jongensachtige bevlogenheid werkt aanstekelijk. Als er geen ophokplicht van kracht was, zou je je zó door De Man laten meetronen naar het dichtstbijzijnde museum. Als Thomas Vanderveken even niet thuis geeft: waarop wacht de VRT om hem een cultuurprogramma aan te bieden? En zo’n ‘nationale museumweek’, is dat ook geen ideetje om over te nemen?
Man en kunst. Gezien op NPO2, 20/4. Nog tot 25/4. De afleveringen van 2019 staan online.
‘Man en kunst’ toont dat kijken naar kunst interessanter is dan er hoogdravend over te praten