Economische bodem zakt helemaal weg
Peking moest miljoenen interne migranten redden van werkloosheid en honger
Het grote doel van de Communistische Partij is China tegen 2020 ‘gemiddeld welvarend’ te maken. Dat is breed gecommuniceerd: alle Chinezen verwachten het. Dat kan alleen als de wereld blijft inkopen en openstaan voor China. Covid19 maakt dat onmogelijk. De vraag uit het Westen zakt weg en China stevent af op zijn eerste kwartaalkrimp sinds 1976.
Erger nog, sommige landen willen versneld hun afhankelijkheid van China terugdraaien. Japan, de derde economie ter wereld, heeft geld klaar voor bedrijven die uit China vertrekken. In de VS, de eerste economie, beloofde economisch topadviseur Larry Kudlow alle kosten voor ‘herlokalisatie’ te betalen aan Amerikaanse firma’s. Begin deze week gooide India, de belangrijkste groeimarkt, zijn grenzen dicht voor vijandige overnames door China – Australië voerde dezelfde firewall in. Gujarat, de thuisstaat van premier Modi, verleidt actief Amerikaanse en Japanse bedrijven om te verhuizen.
Ook in Afrika loopt het fout. China leende minstens 143 miljard dollar aan Afrikaanse landen. Hoewel China zich niet onredelijk opstelt, stijgt de druk voor een vergaande schuldkwijtschelding. Kan Peking zich dat financieel veroorloven, nu het ook veel minder geld verdient aan infrastructuurprojecten als het Belt and Roadinitiatief? In Europa slaagt China er nog in kleinere spelers te verleiden met mondmaskers of mooie slogans. Duitsland, Frankrijk en GrootBrittannië zijn voorzichtiger (DS 22 april).
Uit eten voor het vaderland
Tijd om de groei aan te zwengelen met interne consumptie? Dat stond al in Pekings draaiboek, maar die aanpak werpt weinig vruchten af. The Guardian wijst op de shellshocked consumenten. Chinezen zijn bang om buiten te komen en voorzichtig met hun centen.
De communisten grijpen naar ongeziene maatregelen: partijbonzen kregen het bevel om ‘voorbeeldgedrag’ te stellen in winkelcentra en op restaurant. Sommige steden voerden extra lange weekends in om te winkelen, andere kwamen met miljarden yuan aan gratis vouchers op de proppen. ‘Maar Chinezen gebruiken het voor hun dagelijkse noden of sparen het geld’, zegt econoom Zhang Qidi.
Welstellend is Li Modaal nog lang niet. Kleine familiezaakjes zijn goed voor 80 procent van de arbeidsplaatsen. Veel van die zaakjes verdwijnen. China pusht banken om aan hen te lenen. ‘Maar wat voor bankmanager zou ik zijn, mocht ik zulke grote risico’s nemen’, zei een anonieme beheerder tegen de South China Morning Post.
Deze week moest China noodmaatregelen nemen om binnenlandse migranten, die buiten het sociaal vangnet vallen, te redden van de honger. In de officiële cijfers blijven zij onzichtbaar. De partij kan zelfs in openbare documenten niet ontkennen dat de werkloosheidsgolf de grootste bedreiging betekent voor de ‘politieke veiligheid’ in jaren.