Uplace 2.0 heet Broeklin
Na vijftien jaar getouwtrek wordt Uplace begraven. In de plaats komt Broeklin, een heel ander project, waarvoor de sterren een pak gunstiger staan.
BRUSSEL I Het zou het winkelen werkcomplex van de toekomst worden. Winkels, kantoren, een bioscoop en een hotel moesten de vervuilde gronden onder het viaduct van Vilvoorde transformeren. Maar Uplace, het geesteskind van ondernemer Bart Verhaeghe, raakte verstrikt in een hopeloos kluwen van protesten, getouwtrek en vernietigde vergunningen.
De bezielers trekken er daarom een streep onder. ‘Wij hebben het niet gehaald, dat zeg ik in alle nederigheid’, zegt Jan Van Lancker, ceo van Uplace. ‘Vijftien jaar hebben we hard gewerkt. Tweemaal dachten we aan de meet te zijn. Er werd een put van 90 miljoen euro gegraven. Maar op een moment moet je de bladzijde kunnen omdraaien en voor een nieuw project gaan.’
Broeklin
Dat project komt uit de koker van Alexander D’Hooghe, professor architectuur aan de prestigieuze Amerikaanse universiteit MIT, die eerder ook de knoop van Oosterweel ontwarde. Hij werd door de gemeente Machelen aangesteld om de reconversie van de site uit het moeras te trekken.
Dat doet hij door Uplace helemaal te schrappen. Weg megashoppingcenter, bioscoop en hotel. In de plaats komt een site die uit een groot park bestaat, met daarop drie grote hallen. Daarin moeten nieuwe economische concepten floreren. Denk daarbij aan stadslandbouw en aan ‘massamaatwerk’. D’Hooghe verwijst naar Adidas, dat in Berlijn klanten ter plekke kledij laat ontwerpen en produceren op kleine schaal. ‘De grens tussen productie en consumptie valt weg’, zegt de professor. Er zal vooral, maar niet uitsluitend, worden ingezet op textiel, chemie en voeding. Cruciaal in het geheel is een circulair aspect: afval van de ene kan dienen als grondstof van de andere.
De hallen, elk 280 meter op 80 meter groot, krijgen een groot binnenplein met veel groen, met aan de zijkanten ruimtes voor winkels en restaurants, productieruimten en kantoren. Vrachtwagens zullen de hallen via een ondergrondse tunnel beleveren. ‘Het doet denken aan de pakhuizen uit de negentiende eeuw’, zegt D’Hooghe, ‘maar dan op een andere maat, en afgestemd op hedendaagse functionaliteit.’
Op de site komen ook een kantoorgebouw en een tijdelijke parkeergarage die later kan worden ontmanteld of herbestemd. Ook komt er een hal voor cultuur en podiumkunsten. Een mobiliteitsplein moet ruimte geven aan nieuwe mobiliteit, zoals elektrische steps en deelauto’s. Rondom de site verrijst een park van 36.000 vierkante meter, waar meer dan 2.000 bomen worden geplant.
Ook de naam Uplace gaat op de schop. Het concept zal Broeklin heten, een knipoog naar de Vilvoordse ‘Broeksite’ en de hippe New Yorkse borough Brooklyn. ‘Net als Brooklyn ligt ook deze site bij een iconische brug’, stelde D’Hooghe, verwijzend naar het viaduct van Vilvoorde. ‘Misschien iets minder iconisch, maar toch. Onder de Brooklyn Bridge hebben ze ook een industriële site omgevormd tot een nieuwe stadswijk. Dat gaan wij ook proberen te doen.’
Bouwen in 2021
De initiatiefnemers van het oude Uplace (de firma behoudt die naam) onderzochten de afgelopen maanden de haalbaarheid van D’Hooghes concept. De conclusie is positief: ook Uplace gelooft in het verhaal en stapt erin mee.
Er zijn nog geen toezeggingen van firma’s die activiteiten op de site willen ontplooien. ‘In het verleden zijn we al tweemaal naar de markt gegaan met het vertrouwen dat we alle vergunningen op zak hadden’, zegt Van Lancker. ‘Nu zullen we een derde keer naar de markt moeten. Maar deze keer zullen we dat pas doen als we meer zekerheid hebben.’
Van Lancker wil tegen de zomer een omgevingsvergunning aanvragen. ‘Als we vrij blijven van procedures, dan hopen we begin volgend jaar een beslissing te hebben’, zegt hij. ‘Gezien het draagvlak hopen wij daarop.’ Als alles goed gaat, moet de eerste spade in 2021 in de grond gaan. Het project zal een half miljard euro kosten.
De sterren staan in elk geval gunstig. De ceo beklemtoonde dat er veel overleg is gepleegd met vroegere tegenstanders, en dat die veel positiever zijn dan voorheen. Alvast Hans Bonte, als burgemeester van Vilvoorde een heftig tegenstander van Uplace, spreekt dat niet tegen. ‘We gaan dit bestuderen, maar we zullen dat met in Broeklin. groot enthousiasme doen’, zegt hij. ‘Deze keuze is, na zoveel jaren, een grote stap vooruit. Dit is iets totaal anders dan wat destijds verdedigd werd.’
Het nieuwe concept zou ook voor veel minder verkeersstromen naar de site leiden. Dat werd – de files op de Brusselse Ring indachtig – als een van de grootste struikelblokken gezien, maar dat probleem is nu van de baan.
Ook de Bond Beter Leefmilieu is mee. De BBL lag eerder mee aan de basis van heel wat procedures tegen Uplace. ‘BBL is gewonnen voor het idee van een circulair bedrijventerrein, zoals nu in de plannen staat’, laat de organisatie weten.
‘We gaan dit bestuderen, maar we zullen dat met groot enthousiasme doen. Deze keuze is, na zoveel jaren, een grote stap vooruit’
HANS BONTE
Burgemeester van Vilvoorde