Vlak ook de ongelijkheidscurve

Volgens zouden we nu een vermogensbelasting moeten uittesten. Die is niet alleen rechtvaardig, ze kan op korte termijn een hoog bedrag opleveren.

Een groep Gentse en Leuvense economen stelde eind vorige week dat een stijging van de staatsschuld als gevolg van de coronacrisis niet noodzakelijk problematisch is (DS 17 april). Een andere oplossing zou een crisisbelasting kunnen zijn, een eenmalige belasting op de hoogste vermogens. Kevin Spiritus argumenteerde in deze krant dat zo’n belasting kan werken wanneer de druk om de staatsschuld af te bouwen groot is of de impact van de coronacrisis oneerlijk verdeeld is (DS 23 april).

Aan de tweede voorwaarde lijkt nu al voldaan te zijn, aangezien de mensen die hun job (dreigen te) verliezen, vaak weinig of geen spaargeld hebben als buffer, terwijl investeerders van bepaalde sectoren nu exceptionele winsten boeken. Die ongelijke verdeling van lasten en baten is van belang, want de vermogensongelijkheid was ook voor de crisis al hoog.

Lenen bij de bevolking

De Europese Centrale Bank (ECB) publiceerde vorige maand de nieuwe resultaten van de enquête naar de vermogens in de eurozone. Hoewel de allerrijksten in die enquête weinig of niet vertegenwoordigd zijn, blijkt daaruit nog maar eens hoe hoog het vermogen is en hoe ongelijk het verdeeld is, ook in België.

Volgens die cijfers bezit de 10 procent meest vermogenden bijna de helft van het totale Belgische vermogen, terwijl de onderste 50 procent amper 10 procent bezit, en dat halen ze dan nog voornamelijk uit een eigen woning. De Belgische staatsschuld bestaat voor een groot deel uit obligaties en staatsbons bij de eigen bevolking. De burgers lenen dus geld aan de overheid. En wie bezit meer dan 80 procent van deze vermogenscomponent? Juist ja.

Hoe zou zo’n crisisbelasting er in de praktijk kunnen uitzien? De meest eenduidige, en ook rechtvaardige, versie zou uitgaan van het principe ‘brede basis, lage voet’, waarbij je de belastingvoet relatief laag kunt houden, zolang alle soorten vermogen aan de belasting worden onderworpen zonder enige uitzonderingen. Dat principe werd bij de eerdere effectentaks geschonden, waardoor het Grondwettelijk Hof het vernietigde.

Achterpoortjes

Over hoe hoog de belastingvoet moet zijn en vanaf welk niveau van vermogen iemand moet bijdragen, is een democratisch debat nodig. Het zal cruciaal zijn dat de belastingdruk op de gemiddelde Belg, inclusief de gemiddelde spaarder of zelfstandige, niet toeneemt. Dat kan bijvoorbeeld door alleen de 1 procent meest vermogenden te belasten. Jammer genoeg hebben we voor België geen concrete cijfers over het vermogen van die groep. De econoom Philip Vermeulen van de ECB maakte enkele jaren geleden wel een aantal schattingen.

Een goed draaiende, betaalbare sociale zekerheid is cruciaal voor de heropstart van de economie

‘De 10 procent meest vermogenden bezit bijna de helft van het totale Belgische vermogen.’

fase wedstrijden spelen, met een mondmasker’

(Kristof Sas, hoofd medische cel van RSC Anderlecht)

Ook voetballen wordt niet meer wat het was. In Nederland mogen jongeren binnenkort sporten beoefenen waarbij ze zeker op anderhalve meter blijven. Bij ons denken ze in Anderlecht al aan matchkes zonder publiek maar met een mondmasker. Benieuwd hoe vlot de communicatie dan achterin gaat lopen bij Anderlecht. Of wacht eens … Neen, dat wordt toch niet zo’n nieuw probleem.

‘Geen weekje willen doorwerken in juli? Geen loonverlies en nauwelijks moeten werken in zeven weken? Leg dat maar eens uit aan alle hardwerkende, bloedende zelfstandigen’

Is alles veranderd sinds corona? Toch niet. Leraren zijn nog steeds lui en hebben te veel vakantie, terwijl zelfstandigen hard moeten werken en de pineut zijn.

‘Het gaat niet om kritiek op de hardwerkende leerkrachten, maar om een wereldvreemde vakbond die een constructief voorstel meteen afschiet’ (Dezelfde Miguel Wiels op Twitter, enkele boze reacties later)

Wacht, wacht. Sommige leerkrachten zijn best oké. Maar vakbonden … Blijkbaar verandert corona niet zoveel aan onze oude vormen en gedachten.

Scoop kijkt met een kritische blik naar de media en kiest elke week een aantal citaten.