Geen wendbaar bestuur, alleen angst

Bokst de Communistische Partij van China zich uit de ongeziene uitdaging? Caixin, de Chinese Financial

Times, durfde deze week openlijk te suggereren dat het van de flexibiliteit van China zelf afhangt. Ze pleitte voor hervorming, openheid en dialoog met de wereld.

De afgelopen tien dagen lieten weinig hoop in die richting zien. Opnieuw verkleinde de Chinese president Xi Jinping de ruimte voor bestuurlijk debat. Hij liet niet alleen enkele hoge politieambtenaren wegzuiveren, maar ook extreemlinkse activisten met een vinger aan de pols bij de armen en de oppositie in Hongkong.

Meer mensen van zijn eigen factie kregen net cruciale posten in Hongkong en Sjanghai. Het gaat om leden van de kleine Zhejiangclan van oude vrienden met wie hij in zijn jeugd samenwerkte. ‘Bestuurders buiten die Zhejiangfactie zijn compleet gedemotiveerd omdat ze niet meer meedoen’, schreef de zakenkrant Nikkei Asian

Review.

Antibuitenlandgevoel

Als Xi en zijn entourage de oplossing niet vinden, durven angstige jaknikkers het hen niet te zeggen. ‘Vroeger was het systeem laks, maar Xi spande de touwtjes aan’, zegt een collectief Chinakenners op het online magazine China File. ‘Het systeem is nu hypergevoelig voor bevelen van bovenaf, maar het verlamt zonder die input.’

Toch moet het Westen volgens Chinakenner Bill Bishop er niet op rekenen dat de partij of Xi knockout gaat onder interne druk. ‘Het antibuitenlandgevoel is bij veel Chinezen gegroeid’, zegt hij. Een paleiscoup is ook niet realistisch. De factie van Xi heeft de controle. Onder alle druk zal China zich juist minder inschikkelijk opstellen tegenover de buitenwereld, in plaats van meer. De hakken gaan in het zand, de propaganda uit Peking klinkt luider. Dat is geen goede voorbode voor het jaar waarin de Europese Unie op economische concessies hoopte vanuit China.

Xi gaf oude vrienden deze week cruciale posten in Hongkong en Sjanghai. ‘Wie niet tot zijn clan behoort, is totaal gedemotiveerd’