VOOR EEUWIG EN ALTIJD
In september 2015 haalde het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden het wereldnieuws. Het orgaan, belast met de waterhuishouding in een deel van de Nederlandse provincie Utrecht, had 136,20 euro rente betaald op een obligatie die uitgeschreven was in 1648. Het schuldpapier, geschreven op een stuk geitenvel, is in het bezit van de bibliotheek van de Yale-universiteit in de VS. Archivaris Timothy Young had het vliegtuig moeten nemen om de rente te innen.
Het museumstuk is een van de oudste voorbeelden van een eeuwigdurende obligatie. Deze zogenaamde perpetuals waren deze week weer volop in het nieuws. De Europese top boog zich donderdag over de vraag of de Unie voor een slordige 1.000 miljard aan perpetuals zou kunnen uitschrijven om een Europees herstelfonds te spijzen.
Voor een instelling die om geld verlegen zit, heeft een eeuwigdurende obligatie een belangrijk voordeel: de schuld hoeft nooit afbetaald te worden. Ook voor de belegger is er een voordeel: de rente stopt nooit. Dat het geld nooit terugbetaald wordt, is voor veel beleggers niet zo’n punt. Als ze om middelen verlegen zitten, kan de obligatie altijd verkocht worden. In die zin wordt een perpetual wel eens vergeleken met een aandeel.
De uitgifte van eeuwigdurende obligaties is vooral populair in penibele omstandigheden, zoals oorlogen. De Britse overheid financierde op die manier de Napoleontische oorlogen, die uitmondden in de Slag bij Waterloo. Tijdens de Eerste Wereldoorlog gaf de Britse overheid obligaties uit, met als macabere slagzin: Unlike the soldier, the investor runs no risk. In 2014 besloot de Britse overheid de eeuwigdurende obligaties toch af te lossen. De marktrente was dusdanig gezakt dat aanzienlijk bespaard kon worden op de jaarlijkse coupon van 3,5 procent. Het geld om de perpetual af te betalen, kon tegen aanzienlijk lagere rentepercentages geleend worden. Voordeel voor de Britse belastingbetaler: 15miljoen pond per jaar.
Voor de obligatiehouders was de afbetaling minder goed nieuws. Het ging, zo bleek, in veel gevallen om zeer kleine beleggingen. Ongeveer 97.000 mensen hadden minder dan 1.000 pond aan obli- gaties, bijna 38.000 zelfs minder dan 100pond. Voor hen viel een aantrekkelijke beleggingsvorm weg. De overheid had sinds de uitgifte in 1917 zo’n 5,5 miljard pond rente betaald op de leningen.
Zou het mogelijk lucratieve aspect van de perpetuals de reden zijn waarom George Soros ze deze week bepleitte als het perfecte financieringsmiddel voor het Europese herstelfonds van 1.000 miljard? ‘Als de coupon 0,5 procent bedraagt, kost het fonds maar 5 miljard per jaar’, zei de
De uitgifte van eeuwigdurende obligaties is vooral populair in penibele omstandigheden, zoals oorlogen
financier in The Guardian. Dat klinkt alsof hij er graag in wil beleggen.
Of zou de wederopstanding haar oorsprong vinden in de associatie met de gewapende strijd? Emmanuel Macron had het virus met zijn gedenkwaardige uitspraak Nous sommes en guerre letterlijk de oorlog verklaard. En bij een oorlog hoort een oorlogsfinanciering. Alleen jammer dat de noordelijke lidstaten van de EU er weinig zin in hebben. Voor hen duurt de eeuwigheid toch wat al te lang.