‘Wees patriottisch: eet Franse kazen’

‘Red ons erfgoed.’ Geen familiefeest, ontbijt of afsluiter van het diner of de NoordFransen halen hun typische kaas, de op tafel. Maar in tijden van corona heeft de kaas nog weinig succes.

‘Als die vandaag of morgen niet vertrekken, zijn ze voor de vuilnisbak’, zegt Aurélie HalleuxLabroche, terwijl ze liefdevol over een homp kaas wrijft. De geurige maroilles is de culinaire trots van NoordFrankrijk. Hier stap je geen enkel restaurant binnen waar er geen maroilles op het menu staan. Ze draaien ze in sauzen, taarten en soepen. Op familiefeesten staat er steevast een blok maroilles in het midden van de tafel, maar ook bij het ontbijt of op de plateau de fromages, als afsluiter van het diner kan de oranje kaas niet ontbreken.

Honderden maroilleskazen liggen te wachten in de gewelfde kelders van Halleux’ familieboerderij. Ze zijn rijp, daar laat hun geur geen twijfel over bestaan. Maar of de kopers zullen opdagen, is twijfelachtig. Door de coronacrisis lijken de Fransen geen zin meer te hebben in ‘hun’ kazen. De regio HautsdeFrance en de maroillesvakbond riepen hen op tot patriottisme: ‘Eet maroilles, red ons erfgoed.’ 80 procent van dat ‘erfgoed’ wordt in het noorden van het land geconsumeerd. ‘Als we onze inwoners kunnen sensibiliseren voor hun kaas, kunnen we de maroilles redden’, klinkt het bij

MarieSophie Lesne, vicevoorzitter van de regionale raad.

Kaas tussen grasmaaiers

‘Onze redding is de korte keten’, zegt Halleux. ‘In onze hoevewinkel komt haast niemand meer, maar andere kanalen, zoals La Ruche (de Franse ‘buurderij’, red.), lopen beter dan ooit. Mensen die voor de korte keten kiezen, zijn vaak op zoek naar kwaliteit. Die willen gerust wat meer betalen voor een echt goeie kaas.’

‘Collega’s die uitsluitend aan grootdistributie, restaurants en schoolkantines leveren, zitten serieus in de problemen. Die hebben alleen nog de supermarkten. Maar nu iedereen wat meer op zijn portefeuille let, wordt daar meer La Vache Qui Rit verkocht dan bleu d’Auvergne of maroilles’, aldus Halleux.

Een paar kilometer verderop ligt de grotere, industriële maroillesmakerij Leduc. Hier wordt jaarlijks 800 ton kaas gemaakt. Vandaag ligt de productie stil. Bijna alle werknemers zijn technisch werkloos, alleen de affineurs waken nog over de kazen die al gemaakt waren. ‘We verkopen amper 5 procent van wat we normaal verkopen. We hebben een deel van de kazen kunnen invriezen, maar er liggen er nog duizenden die we wellicht moeten weggooien’, betreurt Claude Leduc.

Ook voor Leduc is de korte keten nu de enige manier om zijn kazen nog aan de man te krijgen. Daarom sloeg hij de handen in elkaar met een bevriende verkoper van tuinmachines, wiens winkel nog open is. Zo kan je in Louvroil nu kaas vinden tussen de grasmaaiers en de kettingzagen.

Veel gras, veel melk

Niet alleen de maroilles heeft te lijden onder het coronacrisis. Zowat alle AOPkazen (Appellation d’Origine Protégée) staan onder druk. Hun verkoop daalde met 25 tot 80 procent. De Franse regering – kaas is in Frankrijk een staatsaangelegenheid – versoepelde daarom een aantal voorschriften waaraan kazen moeten voldoen om het officiële AOPkeurmerk te krijgen. Boeren mogen hun melk bijvoorbeeld langer opslaan voor ze er kaas van maken en de kazen mogen in lagere temperaturen bewaard worden. Allemaal in de hoop zo weinig mogelijk te moeten weggooien.

Voor Franse melkboeren die vrijwillig hun productie verlagen, ligt er 10 miljoen euro steun op tafel. ‘Net nu onze koeien weer de wei opgaan. Met al dat vers lentegras geven ze nu net extra veel melk’, zegt Halleux, voor wie minder melk dus geen optie is. ‘Wij blijven net zoveel kaas maken als altijd. Die kazen die we vanochtend maakten, moeten vijf weken rijpen. Dan mogen we weer buiten en om dat te vieren, moet hier in het Noorden maroilles op tafel komen.’

Om de maroillesboeren te steunen, beloofde de regio zelf alvast drie keer meer maroilles te bestellen dan normaal. Minstens 6.400 kilo, maar waarschijnlijk nog veel meer. Die kaas gaat allemaal naar de lokale schoolkantines. De schoolgaande jeugd in NoordFrankrijk weet dus wat er de komende jaren op het menu staat: maroilles met een sausje van maroilles.

‘We verkopen amper 5 procent van wat we normaal verkopen’

CLAUDE LEDUC Directeur van de industriële maroillesmakerij Leduc