Regering kan mondmaskerbelofte niet tijdig inlossen
Kan de regering haar belofte om iedereen een mondmasker te geven op korte termijn waarmaken? De eerste opstartfase komt hoe dan ook te snel.
Op 4 mei wordt mond en neusbedekking voor iedereen verplicht op het openbaar vervoer. Maar de belofte van premier Sophie Wilmès (MR) om ‘elke burger gratis minstens één standaard stoffen mondmasker’ te geven, zal nog wel even op zich laten wachten. Intussen blijkt dat de concrete uitvoering van dat plan nog veel voeten in de aarde heeft. De eerste fase van de opstart op 4 mei komt hoe dan ook te vroeg.
Gas terugnemen
Ondanks een premier en vijf federale ministers die gelinkt zijn aan het mondmaskerverhaal (zie inzet) durft niemand voorlopig nog een timing te geven voor de gratis mondmaskers. Integendeel, gisteren moest vicepremier Koen Geens (CD&V) de eerdere boodschap van zijn Open VLDcollega Philippe De Backer (Open VLD) nog rechtzetten. De Backer kondigde zondag aan dat de federale regering al 12 miljoen stoffen mondmaskers voor de burgers had besteld. ‘Minister De Backer heeft iets te snel gesproken’, zei Geens, naast minister van Justitie ook de coördinator van de stoffen mondmaskers, op Radio 1.
Geens kondigde op zijn beurt aan dat minister van Defensie Philippe Goffin (MR) de aanbesteding voor de mondmaskers zou uitschrijven omdat Defensie ‘een grotere aanbestedingsmogelijkheid heeft’. Dat is intussen gebeurd en de nodige budgettaire middelen zijn ook al voorzien, valt te horen in de regering.
Maar wanneer en zelfs of de mondmaskers ooit daadwerkelijk in onze brievenbus zullen liggen, is nog hoogst onduidelijk. ‘Daar staat geen timing op’, temperde Geens gisteren een hele dag de verwachtingen. Logisch, aangezien België voor die productie afhankelijk is van het buitenland en de internationale markt nog altijd zwaar verstoord is door de coronacrisis.
Terwijl Wilmès afgelopen vrijdag nog benadrukte dat de mondmaskers ‘een sleutelrol spelen in de exitstrategie’, neemt de regering nu wat gas terug. Op Terzake nuanceerde minister Maggie De Block (Open VLD) gisterenavond het belang van de maskers. ‘Men heeft nog tijd genoeg om een masker te maken. Maar als het echt niet kan, is elke barrière goed’, klonk het. ‘Het is een bijkomende barrière maar gaat het virus echt niet tegenhouden.’
Ook Geens verwees in het VRTjournaal in eerste instantie naar de al aangehaalde alternatieven voor de gratis mondmaskers, zoals dichtgeweven sjaals, bandana’s of zelfgemaakte mondmaskers. Hij nuanceerde ook het belang van de snelle levering van de gratis mondmaskers aangezien ‘het alleen de bedrijven zijn die herstarten op 4 mei. De winkels en scholen gaan later open’. Alle burgers krijgen tussen 4 en 20 mei wel al twee filters om zelfgemaakte mondmaskers te verstevigen. Van die filters kunnen mits wat handigheid zelfs mondmaskers worden gemaakt, zegt zijn kabinet.
Steden nemen voortouw
Tegelijk zijn ook de lokale overheden op eigen houtje volop bestellingen aan het plaatsen voor stoffen mondmaskers. Onder meer in Brugge en Gent maken ze zich sterk dat de bestellingen voor hun inwoners eind mei al zouden moeten binnenlopen. ‘Als stad nemen we ook zelf onze verantwoordelijkheid’, zegt Thomas Dierckens, woordvoerder van de Gentse burgemeester Mathias De Clercq (Open VLD). ‘We hebben lang gewacht op de bevestiging van de regering dat mondmaskers een belangrijke rol zouden spelen. Maar intussen is de bestelling geplaatst en schakelen we straks een maatwerkbedrijf in dat de maskers op elk adres moet leveren.’
Zowel in Gent als in Brugge was de zoektocht naar de juiste mondmaskers niet evident op een agressieve markt met veel louche handelaars. ‘De voorbije weken zijn we overstelpt met mails uit alle mogelijke hoeken’, zegt Dierckens. ‘Ik kreeg zelfs een telefoontje van iemand die zogezegd al 2 miljoen maskers in Brussel had liggen’, zegt de Brugse burgemeester Dirk De fauw (CD&V). ‘Er zijn veel sjacheraars op pad.’
Ook daardoor wordt de openbare aanbesteding van de federale regering nog een stevige uitdaging en in regeringskringen vrezen ze dat veel lokale overheden nog bedrogen kunnen worden. Vandaag komt de regering nog samen met onder meer de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten en Bpost om na te gaan hoe ze de maskers het meest efficiënt onder alle Belgen kunnen verdelen. Maar eerst de maskers dus nog in België krijgen.
Vrijdag benadrukte Wilmès nog dat de mondmaskers ‘een sleutelrol spelen’, gisteren nuanceerde De Block al: ‘Ze zijn een barrière, maar zullen het virus echt niet tegenhouden’