Vervuilde Schelde zet kwaad bloed over ‘nalatige’ Fransen
Vlaanderen kon door een grootschalige operatie zijn vissen redden, maar voor Wallonië was het te laat. ‘Wij zullen de schade op de vervuiler verhalen.’
Bij de Belgische instanties heerst grote onvrede over de houding van de Fransen in de zaak van de vervuiling van de Schelde. In de nacht van 9 op 10 april liep bij suikerraffinaderij Tereos in Escaudoeuvres, nabij Cambrai, 100.000 kubieke meter afvalwater in de Schelde nadat een dijk van een bezinkingsbekken was gebroken.
Het Waalse Gewest is fel in zijn kritiek op onze zuiderburen. ‘De Fransen hebben nagelaten ons te verwittigen’, zegt woordvoerder Nicolas Yernaux. ‘We hebben het moeten vernemen van bezorgde burgers die dode vissen zagen drijven. Als we hadden geweten wat er op ons afkwam, hadden we kunnen ingrijpen. Nu is er grote milieuschade aangericht.’
Aan Vlaamse kant bevestigt de minister van Omgeving, Zuhal Demir (NVA), dat er geen tijdige verwittiging is gekomen vanuit Frankrijk. Pas op 21 april heeft het Franse crisiscentrum zijn Belgische tegenhanger gebrieft. ‘Rijkelijk laat’, zegt Demir. ‘Deze werkwijze is onaanvaardbaar. Er zijn internationale waarschuwingssystemen opgezet voor dergelijke voorvallen. We zullen dit aankaarten bij de Franse autoriteiten.’
Michel Lalande, de prefect van de regio Hauts de France, gaf op France 3 toe dat er aanvankelijk geen alarm naar België werd uitgestuurd. ‘Op 10 april waren er geen aanwijzingen van ernstige vervuiling. Er deed zich nadien vissterfte voor, maar omdat het zuurstofgehalte snel normaal werd, hebben we de regio’s stroomafwaarts niet gewaarschuwd.’
De overheden van de landen en regio’s waar de Schelde doorloopt, hebben zitting in de Internationale Scheldecommissie. Die laat weten dat het waarschuwingssysteem wel degelijk gewerkt heeft. Ze verwijst op haar website naar een bericht van het Office Français de la Biodiversité van 15 april, dat op 16 april in het waarschuwingssysteem werd ingebracht.
Kostenplaatje
Er is in Frankrijk een gerechtelijk onderzoek gestart en Wallonië wacht op de pv’s voor het verdere stappen zet. De maximale gerechtelijke boete voor dergelijke milieumisdrijven loopt in Wallonië op tot 1 miljoen euro.
De Vlaamse ministers Zuhal Demir en Lydia Peeters (Open VLD, bevoegd voor waterwegen) laten nagaan of de kosten kunnen verhaald worden op de vervuiler. Het gaat dan om een vergoeding voor zowel de schade als de kosten voor het herstel van het milieu. Die zijn in Vlaanderen nog niet becijferd. Het Waalse Gewest telde vijftig ton dode vissen.
Het bedrijf Tereos zei vorige week in een communiqué dat het oordeelde dat het te vroeg was om een oorzakelijk verband te zien tussen de dijkbreuk en de vissterfte op Belgische bodem, maar dat het ‘zijn verantwoordelijkheid zou nemen’ als dat wel zo zou blijken te zijn.
Het goede nieuws is dan weer dat een ecologische ramp in Vlaanderen afgewend werd. Terwijl in het Waalse deel van de Schelde nagenoeg alle vissen gestorven zijn, kon dat in Vlaanderen voorkomen worden door een massale inzet van alle mogelijke diensten en middelen. Beluchters die zuurstof in het water injecteerden, zuiveringsinstallaties, het vangen en verhuizen van vissen. ‘Dankzij deze reddingsoperatie hebben we wellicht 95 procent van ons visbestand kunnen redden’, zegt Karen Buyse van de Vlaamse Waterweg. Wellicht zullen de Vlaamse ‘overlevers’ deels migreren om het herstelde deel van de Schelde over de (taal)grens te herbevolken.
Op Vlaams grondgebied is een ecologische ramp vermeden. ‘We hebben wellicht 95 procent van ons visbestand kunnen redden’