Corona-werkloosheid kost al een miljard
In maart alleen al heeft de tijdelijke werkloosheid ons land 378 miljoen euro gekost. Ruw geschat komen we met april erbij al boven het miljard euro uit.
Het zijn cijfers om van te duizelen: voor de maand maart alleen al heeft de RVA aan liefst 865.987 mensen in ons land een uitkering gegeven voor tijdelijke werkloosheid door de coronacrisis. Dat blijkt uit cijfers van het kabinet van minister van Werk Nathalie Muylle (CD&V). ‘Alles samen is voor maart 378,2 miljoen euro uitgekeerd’, zegt Muylle. ‘Gemiddeld bedroeg de uitkering 436 euro per persoon.’
Dat zijn hogere cijfers dan wat de RVA eerder had aangekondigde, maar dat komt volgens Muylle omdat die getallen nog niet volledig waren: ook in april konden er nog aanvragen voor maart worden ingediend.
Die 436 euro lijkt weinig, maar maart was nog geen volledige ‘coronamaand’. De lockdownmaatregelen gingen pas op 18 maart in.
‘In mei verwachten we een daling, als veel meer bedrijven weer opstarten’
Giswerk
Sinds begin april is het aantal aanvragen voor tijdelijke werkloosheid nog verder gestegen tot boven de 1,3 miljoen euro, al verwacht Muylle dat het effectieve aantal uitkeringen niet veel hoger dan 900.000 zal liggen.
Ruw geschat kom je voor de volledige werkmaand april dan aan meer dan 750 miljoen euro aan uitkeringen. Met maart erbij gaat de teller dan al boven de 1,1 miljard.
Maar dat is voorlopig giswerk, zegt Muylle. ‘Sommige bedrijven passen het systeem niet voor alle werknemers toe’, zegt ze. ‘Een aantal is alweer aan de slag. En in mei verwachten we een daling, wanneer veel meer bedrijven weer opstarten.’
NATHALIE MUYLLE (CD&V) Minister van Werk
Bovendien ging zo iedereen naar één algemene winkel – met een grote parking – en niet naar meerdere zaken.
‘De Raad benadrukt de redelijkheid van een stapsgewijze heropening’, zegt Moonen. ‘Maar met de stelling dat de opening van algemene doehetzelfzaken beheersbaarder lijkt in vergelijking met speciaalzaken, begeeft de Raad zich op glad ijs. In normale omstandigheden zou je daar niet zomaar mee weg komen, want dergelijke veral gemeningen moeten met feitelijke gegevens onderbouwd kunnen worden.’
De Raad steunt op medische experti se. ‘Als afwegingen te politiek worden, beperken rechters zich vaak tot de vraag of de overheid zorgvuldig heeft gehandeld’, zegt professor staatsrecht Patricia Popelier (UAntwerpen). ‘Om te oordelen of dat gebeurd is, kijken rech ters vaak naar adviezen van experts.’
Er waren klachten dat de coronamaatregelen te onduidelijk waren. Zei de Raad daar iets over?
De Raad stelt dat wetteksten altijd voor interpretatie vatbaar zijn. ‘De vraag is wanneer een bepaalde regel te onduidelijk wordt’, zegt Moonen. De Raad stelt dat de overheid rekening kan houden met ‘het algemene karakter van de reglementaire norm en de uiteenlopende situaties waarop die van toepassing is’. Er is volgens de rechters dus wel wat marge voor onduidelijkheid. Die overweging kan ook relevant zijn voor de coronaboetes, waarvan de wettelijke basis de afgelopen weken vaak betwist werd.
4.
Welke gevolgen heeft dit arrest voor de exitstrategie?
‘Vermoedelijk vroeg de Raad van State zich af wat het gevolg zou zijn van een schorsing voor de exitstrategie’, zegt Moonen. ‘Daarbij kunnen nog meer ongelijke behandelingen opduiken die volgens dezelfde logica niet volledig waterdicht zijn. Één schorsing riskeert daardoor een kettingreactie te veroorzaken. Door de beoordelingslat laag te leggen, geeft de Raad een signaal: de politiek krijgt hier veel ruimte voor.’
Toch zal de speelruimte van de overheid wellicht wat wijzigen, stelt Patricia Popelier. Bij dit arrest bekeek de Raad de kwestie duidelijk nog altijd vanuit de urgentie van een acute gezondheidscrisis. Die noodtoestand is een goede verantwoording voor een mild rechterlijk oordeel over de maatregelen. Maar nu de situatie almaar minder medisch en minder urgent lijkt te worden, verandert dat. ‘Bij maatregelen die vooral betrekking hebben op de economische relance van ons land, ligt de lat voor de overheid daarom hoger’, zegt Popelier. ‘De overheid zal erg voorzichtig moeten zijn met onverantwoorde ongelijkheden. En het zal niet meer volstaan om louter te verwijzen naar medische expertise.’
De regering lijkt dat ook te beseffen. Er werd beslist dat meteen alle handelszaken tegelijk open mogen, wat gepland staat op 11 mei. ‘Maar wat als er zich een nieuwe piek voordoet?’, vraagt Popelier zich af. ‘Dan zal de overheid wellicht opnieuw moeten gaan differentiëren en loert het gevaar van discriminatie om de hoek.’