Versoepeling in slow motion
Pas als de cijfers op 7 mei goed zijn, wordt de lockdown in Frankrijk op 11 mei versoepeld. ‘Alles hangt af van jullie burgerzin’, zegt premier Philippe.
‘Dit lijkt meer op de exitstrategie op losse schroeven zetten dan op een exitstrategie.’ Zo reageerde de prominente Franse journalist Alain Duhamel op de toespraak van de Franse premier Edouard Philippe in de Assemblée nationale over de déconfinement vanaf 11 mei. Dat is de datum die president Emmanuel Macron naar voren geschoven had om de lockdown, die inging op 17 maart, te versoepelen. De gecontroleerde en geleidelijke manier waarop de versoepeling gebeurt, kwam voor veel Fransen duidelijk over als een schok.
De toon van Philippe was erg somber. ‘We moeten leren leven met het virus. Het risico op een tweede golf besmettingen, met een nieuwe lockdown, is ernstig.’ Pas op 7 mei beslist de regering of de versoepeling doorgaat. ‘Als de indicatoren niet goed zijn, komt er geen versoepeling op 11 mei’, waarschuwde hij. En zelfs dan zal alles zeer geleidelijk verlopen en afhankelijk van de toestand per departement. Dat is opvallend voor een gecentraliseerd bestuurd land als Frankrijk. ‘Sommige delen van Frankrijk zijn zwaar getroffen. In andere is het virus vrijwel afwezig.’
‘Alternatieve weerkaart’
Vanaf 7 mei krijgen de Fransen elke avond een kaart van Frankrijk te zien, als een alternatieve weerkaart. Departementen waar het virus blijft circuleren, waar de druk op de ziekenhuizen groot blijft en waar onvoldoende testcapaciteit is, zullen rood kleuren. Daar zal de versoepeling minder verregaand zijn dan in de groene departementen.
Voor beslissingen over de zomervakantie is het nog te vroeg. Tot begin juni blijven de stranden alvast dicht
Drie deviezen gelden vanaf 11 mei: beschermen, testen en isoleren. Philippe maakt zich sterk dat er genoeg mondmaskers zullen zijn voor elke Fransman. Frankrijk importeert er 100 miljoen per week. Vanaf 11 mei kunnen wekelijks 700.000 testen uitgevoerd worden. De experts gaan uit van 1.000 tot 3.000 besmettingen per dag vanaf 11 mei. Wie positief test, moet twee weken met de hele familie in quarantaine of zich terugtrekken in een van de hotels die daarvoor opgeëist worden. Daarnaast zullen telkens 20 tot 25 personen uit de directe omgeving van de besmette persoon een test ondergaan. Er komen ‘brigades’ om dat op te volgen. ‘Maar we rekenen vooral op de burgerzin van iedereen om de regels te respecteren’, zei Philippe.
‘De kleuter en lagere scholen gaan overal progressief open, op vrijwillige basis’, zei de premier. In ‘groene departementen’ mogen een week later ook de twaalf tot vijftienjarigen weer naar school. Maar er geldt een maximum van vijftien leerlingen per klas en de leraars zijn verplicht een mondmasker te dragen. Het hoger middelbaar onderwijs komt pas begin juni aan bod, ook weer in de departementen waar het virus
minder sterk circuleert.
‘De productie van hele sectoren van onze economie blijven stilleggen, houdt voor ons land het risico op een ineenstorting in’, zei Philippe. Telewerk blijft de norm om te beletten dat het te druk wordt op het openbaar vervoer. ‘De komende drie weken worden moeilijk op het openbaar vervoer. Het dragen van een mondmasker is verplicht. De capaciteit van de metro in Parijs zal sterk gereduceerd worden.’
Winkels mogen weer open, maar restaurants en cafés moeten al zeker wachten tot 2 juni. Openbare markten zijn toegelaten, behalve als de burgemeester of prefect het onveilig acht.
Wankele populariteit
‘We zijn allemaal ongeduldig om terug te keren naar een normaal sociaal gedrag’, erkende de premier. Maar senioren krijgen de raad zo veel mogelijk thuis te blijven. Fransen kunnen weer vrij circuleren zonder speciaal attest tot 100 kilometer, maar moeten binnen hun regio of departement blijven tenzij om professionele of familiale redenen. ‘Het is niet het moment om je departement te verlaten en op weekend te gaan.’ Bijeenkomsten thuis en op straat worden beperkt tot tien personen. In de groene departementen gaan parken weer open. Huwelijken worden uitgesteld en de voetbalcompetitie wordt stilgelegd. Voor beslissingen over de zomervakantie is het nog te vroeg. Tot begin juni blijven de stranden alvast dicht.
Voor Macron en Philippe is het een moeilijke evenwichtsoefening. De populariteit van de president en zijn premier is gestegen, maar zit nog altijd maar aan respectievelijk 42 en 46 procent. Volgens het peilingbureau OdoxaCGI heeft dat te maken met de polemiek die ook in Frankrijk al ruim een maand woedt over het tekort aan mondmaskers. Nog maar enkele dagen geleden onthulde het weekblad Challenges dat het ministerie van Gezondheidszorg in 2018 gewezen werd op de kleine voorraad mondmaskers. Een comité van experts boog zich over de zaak en kwam in mei vorig jaar tot de conclusie dat Frankrijk een voorraad van 1 miljard maskers nodig had in geval van een pandemie die 30 procent van de Franse bevolking zou treffen. Toch vulde de overheid de stocks niet aan.
‘We moeten leren leven met het virus. Het risico op een tweede golf besmettingen, met een nieuwe lockdown, is ernstig’
EDOUARD PHILIPPE
Premier Frankrijk