Het meiklokje Of hoe u ‘ik zie u graag’ zegt met een vergiftigd geschenk
De traditie om mekaar meiklokjes te geven, dateert uit de tijd dat de bloemen konden spreken. Zo’n tuiltje frêle bloempjes wil niets minder zeggen dan ‘ik zie u graag en wens u alle geluk’. Met zijn bedwelmende geur brengt het een parfum van genegenheid in huis.
BRUSSEL I Het gebeurde 22 jaar geleden en het is me altijd bijge bleven. Nadat we een rondleiding hadden gekregen in een huis nabij de redactie, liet de eigenares ons uit via een zijpad. Ze nam een mes mee, wat ons lichtelijk zorgen baarde. Daarmee sneed ze be hoedzaam enkele takjes af van de plantjes die het pad af
zoomden. Toen overhandigde ze ons een schattig tuil tje meiklokjes. Dat vonden we aardig. ‘Dank u’, mompelden we dommig. Misschien was onze appreci atie net iets bovengemiddeld van wege de opofferingsgezindheid waarmee de vrouw haar oogst aan diggelen had gesneden. ‘Brengt geluk’, redde ze ons uit onze onwe tendheid. In de noordelijkere provincie waar we vandaan kwa men, was een meiklokje gewoon een meiklokje. We kochten het huis. Het is van daaruit dat ik, nog steeds nazinderend van geluk, in mijn kot dit stuk zit te schrijven.
In de regio Brussel, maar voor al in Wallonië en al helemaal in Frankrijk, is de traditie nog steeds springlevend om mekaar mei klokjes te schenken. Aan verkeers lichten staan mensen boeketjes te verkopen, zoals dat elders gebeurt met stickers van het Rode Kruis. De traditie stamt uit de periode dat de bloemen nog konden spre ken. Met mensen die we een warm hart toedragen, halen we de vriendschapsbanden aan. Een boeketje meiklokjes wil niets min der zeggen dan ‘ik zie u graag en ik wens u veel geluk en voorspoed’. Geen slecht idee als de nieuwjaarswensen al wat verwelkt beginnen te raken.
Johan Verbeeck uit Dendermonde is een van de weinige telers in ons land die zich specialiseren in meiklokjes. Hij heeft er drie hectare van staan in open veld. Als we hem spreken, heeft hij de nacht voordien tot 3 uur doorgewerkt. Om 6 uur was hij alweer uit de veren.
‘Het is een teer bloemetje dat we in cycli van vijf jaar telen, maar dat constant aandacht vraagt’, zegt hij. ‘De laatste tien dagen voor 1 mei moeten we alles verwerken. Andere jaren werken we met vijftig tot zestig man, vaak seizoensarbeiders uit Polen en Bulgarije, maar door de coronacrisis zijn we dit jaar maar met twintig. We voeren 45 procent uit naar Wallonië en 45 procent naar Frankrijk. Zo’n 5 procent verdelen we in Vlaanderen, maar de vraag neemt geleidelijk toe.’
Voor elke vrouw
In zuidelijker regio’s is de traditie het sterkst. ‘Daar komt ze ook vandaan’, zegt Elien Doesselaere, adviseur immaterieel erfgoed bij Faro. ‘Ze stamt uit de zestiende eeuw en wordt toegeschreven aan de Franse koning Charles IX. Die kreeg bij een bezoek in de Drôme een boeketje van een lokale notabele. Hij was er zo van in de wolken dat hij er vanaf dan jaarlijks iedere vrouw aan het hof mee verblijdde.’
Maar de traditie heeft een ruimer bereik. ‘Bij de Kelten was het meiklokje een symbool voor de heropleving van de natuur’, zegt Doesselaere. ‘Het christendom