Buigt Europa voor Chinese druk?
Onder druk van China zou de EU haar kritiek op Chinese desinformatie afgezwakt hebben. Buitenlandvertegenwoordiger Josep Borell moet zich vandaag verantwoorden.
BRUSSEL I Kan de EU klare taal spreken tegen China als dat land ondermijnende geopolitieke spelletjes speelt? De kwestie komt op scherp nu een rapport van de Europese Commissie een zachtere toon aanneemt tegenover China dan de versie van dat rapport voor intern gebruik.
De Europese East Stratcomdivisie spoort desinformatie en propaganda van buitenlandse mogendheden op. Het team werkt binnen de Commissie en schrijft op zijn website geregeld over het thema om het brede publiek te sensibiliseren. Traditioneel gaat het vooral over Russische desinformatie. In de meest recente briefing waarschuwt East Stratcom ook voor massale propaganda van China op Europese sociale media.
Volgens de New York Times en het Nederlandse Financieele Dagblad, die de eerste interne versie van dat rapportje konden inkijken, matigde Stratcom zijn taalgebruik. Op de website staat dat China ‘heimelijke operaties op sociale media’ uitvoert. Intern waarschuwt Stratcom dat China een ‘mondiale desinformatiecampagne voert’, met ‘zowel openlijke als geheime tactieken’.
De interne versie is ook langer. Dat is gebruikelijk. Stratcom licht het publiek zelden in over de diplomatieke bewegingen achter de schermen. Volgens de New York Times drong de Europese topdiplomaat Lutz Güllner, uit het team van de Europese hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken, Josep Borrell, aan op matiging. Güllner mailde collega’s dat ‘de Chinezen nu al dreigen met reactie als het rapport uitkomt’. Andere diplomaten ergerden zich aan die ‘zelfcensuur’.
‘Beschrijf ons positief’
Zeker is wel dat China’s diplomatieke optreden de jongste weken agressiever werd (DS 22 april). Zijn diplomaten beledigden Frankrijk op sociale media. Het benaderde ook Duitse diplomaten om zijn model van virusbestrijding als ‘positief’ voor te stellen, wat Duitsland weigerde.
Negentien parlementairen van de liberale fractie Renew eisen tekst en uitleg van Borrell, die dat vandaag geeft. ‘Als dit klopt, is het een gevaarlijk precedent’, zegt de Chinarapporteur voor het Parlement, Hilde Vautmans. De Commissie noemt de aantijgingen misleidend.
‘Chinezen dreigen met reactie als het rapport uitkomt’
LUTZ GÜLLNER Europees topdiplomaat
Zeker is dat China, dat onder Amerikaanse druk staat om zich te verantwoorden voor de uitbraak, de komende weken nog meer zal dreigen. Nu Australië aandrong op een onafhankelijk onderzoek in Wuhan, liet China weten dat ‘Chinezen de Australische wijn, het rundvlees en de universiteiten kunnen mijden’. Toch zijn die dreigementen vaak loos: vraag en aanbodpatronen veranderen niet erg snel (DS 25 februari).