‘Wild cube’
(1991)
‘Ik zie en voel heel wat parallellen tussen deze bijzondere tijd en die waarin ik enkele jaren geleden kampte met een burn-out. In die periode wandelde ik ook veel, en maakte ik de lente heel bewust mee. Net als toen breng ik ook nu veel tijd door in mijn kleine tuin. Ik haal plezier uit het kijken naar wat daar allemaal gebeurt. Ik zaai gras, dat langzaam maar zeker ook gras wordt. Als ik radijzen zaai, groeien er radijzen, maar de wind waait ook heel wat onverwacht groen in mijn tuin. Ik geef alles water, en zie dan wel wat het wordt. Wat we vaak onkruid noemen, kan ook mooi zijn.’ ‘Ook de Oostenrijkse kunstenaar Lois Weinberger had geen interesse in natuurschoonheid die overduidelijk is, hij zou nooit lelies schilderen, of weggeblazen worden door de tuinen van Versailles. Hij raakte gefascineerd door wat er in de kleine hoekjes gebeurde, waar niemand naar kijkt. Het is daar dat de schoonheid zich voor hem voltrekt.’ ‘Onder het motto “beleef kunst van thuis uit” stuurt het Smak ook in lockdowntijden nieuwsbrieven uit. Het was daarin dat ik vorige week, naar aanleiding van de dood van Weinberger, dit werk zag staan. Weinberger plaatste stalen constructies, kooien, op verschillende plekken in en vlakbij steden, waar het groen doorgaans onderhouden wordt. Binnen zijn kooien kan elke plant ongetemd groeien – het toeval bepaalt welk zaad komt aanwaaien. Zo ontstaat er een contrast met de netjes onderhouden natuur buiten de kooi. Hij sluit dus een stukje natuur op, maar bevrijdt haar op die manier ook.’ ‘Het is een actueel werk: ook wij zitten nu opgesloten, en toch verschaft dat heel wat mensen een gevoel van vrijheid. Die paradox vind ik interessant. Toen ik nog in Brussel woonde, ging ik nooit naar het theater omdat er gewoon te veel te doen was. Sinds ik op het platteland woon, is een culturele uitstap een bewuste keuze: ik moet ergens heen om iets te kunnen zien, waardoor ik het veel vaker doe dan toen alles dichtbij was.’ ‘Onbeperkte keuzemogelijkheden kunnen verlammend werken. Soms is het nuttig om voor jezelf kooien te plaatsen. Nu wordt die kooi ons opgelegd. In het begin voelde ik een enorme opluchting. Ik heb een druk leven en houd daarvan, maar het doet deugd om eens geen verplichtingen te hebben.’
‘Wat me nu opvalt, is dat we toch weer uit de kooi proberen te breken: door het aanbod aan huiskamerconcerten en cultuur aan huis is er weer bijna evenveel keuze als voordien.’
‘Ik reis niet vaak en eigenlijk ook niet altijd even graag, het vergt veel van me. Dat is een voordeel aan de situatie waar we nu in zitten: omdat we niet mogen reizen, ontbijten we nu elke dag alsof we met vakantie zijn. In dat opzicht had Weinberger gelijk. Vastzitten kan bevrijdend zijn.’
Annelies Moons is radiopresentatrice en zaakvoerder van de koffiebar en boekshop Buchbar in Antwerpen. Je kunt haar elke vrijdag tussen 18 en 20 uur aan het werk horen in ‘Culture club’ op Radio 1.