‘Gaan stemmen mogen we wel, maar alleen op onze eigen onderdrukkers’
BRUSSEL I Al tien jaar leeft Masih Alinejad (43) in de VS, na een woelige carrière als kritische journaliste in Iran. Haar impact daar is niet weg. Op haar Facebookpagina My Stealthy Freedom (mijn stiekeme vrijheid) posten Iraanse vrouwen foto’s en video’s zonder hun verplichte hoofddoek op. In 2017 startte Alinejad de ‘witte woensdagen’. Vrouwen in Iran filmen zich dan gekleed in het wit, terwijl conservatieven zwart voorschrijven.
‘Het internet in Iran wordt strikt gecontroleerd, zelfs in deze corona-tijden is het regime actiever in het arresteren van activisten dan in de strijd tegen het virus’, zegt Alinejad vanuit New York. ‘Toch blijf ik veel video’s binnenkrijgen, ook van dokters en verplegers. Die zijn boos. Zij vechten om mensen in leven te houden, terwijl het regime met zijn leugens en corruptie alles weer mismeestert.’
Het islamitische regime in Teheran is erg bedreven in het geopolitieke machtsspel in de regio, maar de interne blunders stapelen zich op. Sinds veertien maanden leidt dat geregeld tot grote straatbetogingen die brutaal worden neergeslagen. Over het neerschieten van een Oekraïens passagierstoestel – 176 doden – loog Teheran. Over het moment waarop het coronavirus Iran bereikte, blijkbaar ook. Eerst moest nog even een conservatiever parlement worden ‘verkozen’.
Daardoor is geen land in het Midden-Oosten harder getroffen door het virus dan Iran. Voeg daar Amerikaanse sancties aan toe, een historisch lage olieprijs, de coronacrisis die boven op de economische crisis kwam, en het wordt broeierig.
‘De overheid heeft kogels en cellen’, zegt Alinejad. ‘Toch vindt het volk steeds weer de moed daartegen in te gaan. In november werden 1.500 Iraniërs gedood bij betogingen. Ik heb contact met families van de doden. Die wachten op de eerste gelegenheid om weer de straat op te gaan.’
Voor vrouwen komt daarbij dat religieuze dictaturen uitblinken in het opleggen van regeltjes. ‘Vanaf je zevende moet je een hoofddoek dragen, je mag niet in het openbaar zingen, niet dansen, niet sporten of zelfs naar sport gaan kijken. In de rechtbank ben je maar een halve man waard. Je bent in alles een tweederangsburger. Gaan stemmen mogen we wel, maar alleen op onze eigen onderdrukkers.’
‘De Revolutionaire Garde en religieuze instellingen krijgen alweer een groter budget, voor de armen blijft amper iets over’, zegt Alinejad. ‘Natuurlijk gaan mensen straks weer betogen. Aan het coronavirus kun je ontsnappen, aan de islamitische republiek niet.’ (jdc)
MASIH ALINEJAD