‘El pueblo helpt el pueblo’
Toen de regering in oktober 2019 de prijs van bus- en metrotickets verhoogde, barstte in Chili een ongeziene protestgolf los. Tegen de sociale ongelijkheid, tegen het conservatieve establishment, tegen de staat. Ook vrouwen kwamen voor hun rechten op. Toen in maart dit jaar de Internationale Vrouwendag plaatsvond, werd de performance ‘un violador en tu camino’ (‘een verkrachter op je weg’), van de Chileense vrouwengroep Las Tesis, op slag een feministische hit.
Intussen is het tot nader order uit met het straatprotest. Cynthia Imaña (49), een textielkunstactiviste die bij Las Tesis Senior aanleunt, zit door de lockdown thuis en zet haar strijd digitaal voort.
‘Zodra ik ‘un violador’ hoorde, wist ik dat het nummer een succes zou worden,’ zegt ze. ‘De ingredienten zijn eenvoudig: een collectief moment, een horizontale choreografie, een boodschap waarin je zowel het slachtoffer ziet, de misdaad als de misdadiger – het patriarchaat.’
Imaña is mede-oprichtster van Memorarte Arpilleristas Urbanas, een mondvol Spaans voor een groep die over vrouwenrechten gaat en arpilleras vervaardigt, een stuk jute waarop kleurrijke stoffen, restjes wol en borduursels worden aangebracht. Het patchwork dat zo ontstaat, brengt al sinds de jaren 60 politieke boodschappen over.
‘Tijdens de jongste protesten waren we pioniers in het produceren van creatieve bivakmutsen. Die waren niet bedoeld om ons achter te verstoppen, wel om onze eisen zichtbaarder te maken. Zo staat groen voor de depenalisering van abortus, roos of violet voor de vrouwenstrijd, zwart en rood voor vrouwengroep Las Tesis.’
‘En ja, pal in dat diepe sociale conflict, met een politieke klasse die totaal heeft afgedaan, breekt de pandemie dan uit. Ook op dat vlak kan de regering geen enkele geloofwaardigheid meer afdwingen. Officieel geldt een lockdown, maar het zijn de burgers zelf die solidair zijn, hygiënisch even goed als economisch. Onze leuze is: ‘Het volk helpt het volk’.’
En het patchworkactivisme? ‘We stellen online nieuwe patronen voor en roepen mensen op betogende popjes te maken die ons verzet ook nu blijven uitdragen. Facebook en Instagram doen de rest.’