NEGATIEVE PRIJZEN

Het begon met negatieve rente. Zo’n zes jaar geleden konden wes- terse overheden voor het eerst geld verdienen door geld te ontlenen. Een bizarre omkering van de werkelijkheid die we tot dan toe hadden gekend. Het fenomeen is intussen gemeengoed geworden. In Denemarken ging zelfs de hypotheekrente onder nul.

Rond dezelfde tijd deden de negatieve stroomprijzen hun intrede. Afnemers kregen geld toe als ze bereid waren om elektriciteit te kopen. Ook al een contra-intuitief gegeven. Het leek een anomalie, een kronkel in de bizarre wereld van vraag en aanbod. En dat is het natuurlijk ook.

Maar 2020 is het jaar waarin weer een nieuw product onder het nulpunt zakte. Ook olie werd met dit fenomeen geconfronteerd. Kortstondig weliswaar, en hier luidde het commentaar dat het aan een unieke samenloop van omstandigheden te wijten was. Aflopende futures, wegvallende vraag, mislukte internationale onderhandelingen en een tekort aan opslagcapaciteit. De volgende dag schoot de prijs weer naar positief territorium. Maar dat het niet opnieuw kan gebeuren, durft niemand te garanderen. De vraag blijft zo laag en de opslagtanks zo vol, dat de producenten allang blij zijn als iemand bereid is de olie af te nemen.

Bedrijven zijn ook al tegen negatieve prijzen van eigenaar verwisseld. De familie Blokker gaf de overnemer van de winkelketen een bruidsschat mee van 250 miljoen euro. De zaken gingen zo slecht dat de waarde onder nul was gezakt. Het zou best kunnen dat dergelijke praktijken ook bij andere transacties van noodlijdende winkelketens schering en inslag zijn. Meestal worden er bij zulke overnames geen financiële details bekendgemaakt.

Op de vastgoedmarkt zijn negatieve prijzen nog niet gesignaleerd, maar dat kan een kwestie van tijd zijn. In Italië worden al enige tijd huizen verkocht voor 1 euro. Het is wachten op de eerste overheid die een premie uitlooft.

Wat zal de volgende productcategorie zijn waarvan de prijzen onder nul zakken? Aardappelen maken misschien een kans. De spotprijs – die geldt voor aardappelen die niet via een contract verhan- deld worden – zakte deze week naar 1 euro voor 100 kilogram. Dat is dus 1 cent per kilo. Een paar maanden geleden was het nog het twintigvoudige. Er is nu sprake van het verwerken van aardappelen tot veevoer of als brandstof voor de opwekking van groene stroom. Het idee dat aardappelkwekers een bedrag willen betalen aan wie hen van de aardappelberg verlost voordat die gaat rotten, is opeens niet zo heel denkbeeldig.

De spotprijs voor aardappelen zakte deze week naar 1 cent per kilo

Zouden er nog productcategorieën zijn die in aanmerking komen voor negatieve prijzen? Kandidaten te over. Wijn bijvoorbeeld. Wijnbouwers willen hun product nu verwerken tot ethanol, omdat ze hun flessen aan de straatstenen niet kwijtraken. Ook melk wordt problematisch, maar daar kun je altijd nog melkpoeder van maken.

Zou het ooit zover komen met vliegtuigen? Als grenzen gesloten blijven, de angst voor het virus blijft heersen en de anderhalvemetercultuur gemeengoed wordt, zitten we misschien met een enorm overschot aan toestellen. Mogelijk hebben Boeing en Airbus er dan wel geld voor over om hun overtollige voorraad weg te werken. Het lijkt te gek voor woorden. Maar dat was een negatieve rente ook heel lang.