Zo rijk als een middelgroot land
De VS gaven niet thuis, maar toch vloeiden er nog honderd Amerikaanse miljoenen naar de donorconferentie tegen het coronavirus. Die kwamen van de ‘familiestichting’ van Bill en Melinda Gates.
Met 100 miljoen speelde de Bill & Melinda Gates Foundation het nog bescheiden op de internationale donorconferentie voor coronabestrijding: heel wat minder dan onder meer Duitsland en Frankrijk, meer in de buurt van Spanje. Wilden Bill en Melinda Gates hun kruit niet te vroeg verschieten? Ze geven jaarlijks zowat 4 miljard euro aan het goede doel. Gezondheidszorg is een van hun belangrijkste doelen en het gezondheidsbudget wordt dit jaar volledig aan covid19 besteed. Met andere woorden: het was nog maar een voorschotje, wat Bills vrouw Melinda gisteren beloofde.
Steenrijke mensen die de helft van hun fortuin besteden aan filantropie (Bill Gates bezit volgens het zakentijdschrift Forbes 98 miljard dollar, zijn stichting beschikt over 48 miljard) oogsten veel respect. Er zijn er in de top tien van Forbes ook die dubieuze politici aan de macht helpen met hun miljarden.
Toch is het confronterend dat een privépersoon haast evenveel schenkt om het coronavirus te bedwingen als wat een van de zwaarst getroffen naties, Spanje, bijeen heeft kunnen schrapen.
Uitblinkers
Het geld van de grootste filantropische stichting ter wereld is wel niet alleen van Bill en Melinda. Ze richtten de stichting op in 2000, maar in 2006 stapte een andere beroemde multimiljardair, Warren Buffett, mee aan boord.
Die verdubbelde het vermogen. Buffett had niet eens naamsvermelding nodig, maar hij is wel de derde vennoot, die meebeslist.
Maar Buffett blijft in de schaduw. Volgens de statuten gaat het nog steeds om een ‘familiestichting, gedreven door de interesses en passies van de familie Gates’.
Dat zijn vooral de gezondheid in de wereld en het beteugelen van extreme armoede, en verder ook gelijkere kansen in de VS, met name in het onderwijs. Maar ondernemers blijven ondernemers: de Bill & Melinda Gates Foundation schenkt geen blanco checks aan ngo’s die er hun ding mee mogen doen, ze kiezen er zelf hun concrete doelen uit. Zo werken teams aan tien topuniversiteiten met hun geld aan het uitvinden van een toilet dat geen water verbruikt en gevaarlijke stoffen uit menselijke uitwerpselen verwijdert, en dus ideaal zou zijn voor de volksgezondheid in arme landen.
Ze houden ook van uitblinkers, en geloven in leiderschap. Daarom hebben ze de jongste twintig jaar de
Melinda en Bill Gates. Hun Foundation beschikt over zo’n studies aan de universiteit van Cambridge betaald voor zowat 2.000 supertalenten uit de hele wereld. Om in aanmerking te komen, moet je hyperintelligent zijn, uiterst sociaal en over leiderschapskwaliteiten beschikken. De stichting hoopt zo een netwerk van wereldleiders van de toekomst op te leiden.
Witte raven
De helft van je vermogen al bij leven wegschenken aan goede doelen? In de VS is dat niet eens zo excentriek. Spoorwegbaron Andrew Carnegie deed het al in de 19de eeuw. De VS hebben met hun traditie van lage belastingen en ongebreideld kapitalisme een zeer ongelijke inkomensverdeling en een absurd rijke toplaag. Maar de sociale druk op die croesussen is groot. Wie de jackpot heeft gewonnen, wordt verondersteld enorme bedragen te schenken aan zijn alma mater en aan goede doelen. Velen laten in hun testament slechts een aalmoes van een miljard of zo aan hun kinderen en geven de rest weg.
Amerikanen, eeuwige individualisten, verkiezen dit systeem van vrijwillige herverdeling boven een dat door de overheid georganiseerd wordt. Is dat democratisch gezond, al dat geld in handen van enkelingen die erover beschikken zonder enige controle? Er zijn veel poenscheppers zonder veel ethiek of altruïsme – maar ook enkele witte raven.
Gates en Buffett kiezen zelf hun concrete doelen. Zo financieren ze de uitvinding van hét toilet dat arme sloppenwijken gezond moet maken