Versoepelt Nederland te snel?

In Nederland woedt het debat over de versoepelingen die premier Rutte heeft aangekondigd. Neemt hij te veel risico’s?

BRUSSEL Hoewel premier Mark Rutte (VVD) woensdagavond een flinke ‘winstwaarschuwing’ gaf bij de versoepeling van de coronabeperkingen – als het virus weer opflakkert, wordt alles teruggedraaid – was het algemene gevoel na afloop wel dat Nederland ver én snel gaat.

Vanaf volgende week gaan niet alleen de scholen weer open, maar kan al wie een contactberoep uitoefent weer aan de slag, kappers

I bijvoorbeeld. De Nederlanders kunnen ook al met zijn tienen samenkomen. Daarmee zette Rutte al een versnelling in, want twee weken geleden was van die contactberoepen nog geen sprake.

Nog opvallender is dat vanaf 1 juni de cafés, restaurants en bioscopen opengaan. Er zijn daarbij wel wat restricties. Er mogen bijvoorbeeld maximaal dertig mensen samenzitten, maar vanaf 1 juli wordt dat aantal al opgetrokken naar honderd. Ook de campings en vakantieparken gaan dan open.

Bij die versoepelingen vanaf 1 juni werd nog meer de wenkbrauwen gefronst. Voor die beslissingen heeft het kabinet geen advies ingewonnen bij het Outbreak Management Team. Dat is het Nederlandse team van experts en virologen die moeten berekenen of de versoepelingen de verspreiding van het virus niet opnieuw uit de hand laten lopen.

De indruk is ontstaan dat de regering te veel snelheid maakt bij de heropening van het land. Niet alleen virologen en epidemiologen maken zich ongerust, ook de meeste oppositiepartijen zijn kritisch.

Eerst virus elimineren

Het probleem is dat Nederland niet erg ver staat in het testen van patiënten met symptomen (zie bladzijde 7). Ook het opsporen van de contacten van besmette mensen moet eigenlijk nog opgestart worden. Nu kan Nederland elke dag ongeveer 7.000 mensen testen. Dat betekent dat alleen zorgpersoneel en kwetsbare patiënten tests ondergaan.

De regering belooft de capaciteit tegen 1 juni te verhogen tot 30.000, maar er is scepsis over de haalbaarheid daarvan. Eerdere beloftes om de capaciteit op te voeren, zijn niet gehaald. ‘We horen veel plannen, maar zien weinig resultaten’, riepen de fractieleiders van SP en PvdA in koor. Ook GroenLinksleider Jesse Klaver vreest dat de regering te vlug gaat. ‘Is onze buffer wel groot genoeg? Waarom wachten we niet een of twee weken?’ Hij wees er ook op dat de opening van de scholen in Denemarken tot meer besmettingen heeft geleid.

Xander Koolman, gezondheidseconoom van de Vrije Universiteit Amsterdam, vindt dat Nederland er beter aan zou doen het virus zo goed als volledig te elimineren voor het land verder van het slot gaat, zoals bijvoorbeeld NieuwZeeland, Australië en ZuidKorea hebben gedaan. Nu groeit het risico dat het virus als een – weliswaar gecontroleerde – veenbrand blijft woekeren. Op termijn berokkent dat de economie meer schade.

Die volledige eliminatie van het virus is volgens Koolman mogelijk als Nederland nog enkele weken een forse inspanning levert. Hij vreest dat met deze versoepelingen het aantal besmettingen tegen 1 juni zo hoog zal oplopen dat een testcapaciteit van 30.000 niet meer genoeg is.

De kritiek deed Rutte op de rem trappen. Hij beklemtoonde dat de versoepelingen van 1 juni er alleen komen als ‘een week van tevoren blijkt dat ze verantwoord zijn’. Dat kwam hem op nog meer kritiek te staan. ‘Is de premier aan het terugfietsen?’, sneerde Geert Wilders.

‘Is onze buffer wel groot genoeg? Waarom wachten we niet een of twee weken?’ JESSE KLAVER Oppositieleider GroenLinks