China censureert open brief van EUambassadeurs
Corona dwingt de Europese Unie om een sterke strategie tegenover China te ontwikkelen. Maar kan ze dat? De Chinaverantwoordelijke in het Europees Parlement is hoopvol. ‘Als lidstaten slim zijn, investeren ze nu samen in productiecapaciteit voor het vaccin.’
BRUSSEL I Het zit er bovenarms op tussen de VS en China. De Amerikanen eisen herstelbetalingen omdat volgens hun (nietvrijgegeven) bronnen China het virus uit een lab in Wuhan liet ontsnappen. China sloeg terug met een Legofilmpje dat de blunderende Amerikaanse aanpak van covid19 bespot voor een wereldwijd publiek op socia le media. Ongemakkelijk geklemd tussen beide ruziemaken de grootmachten staat de EU.
Die kwam onlangs vooral in de aandacht omdat haar dienst voor buitenlands beleid EEAS toe leek te geven aan Chinese druk (DS 30 april). Ook vandaag moest EEAS zich verdedigen omdat een opiniestuk van EUambassadeurs gecensureerd werd (zie inzet). Maar volgens de voorzitter van de Europese Parlementsdelegatie voor China, de Duitser Reinhard Bütikofer van de Groene fractie, neemt de EU wel degelijk positie in. ‘In deze twee laatste maanden heeft China Europa verloren.’
De EU houdt zich dus niet koest door de felle Chinese mondmaskerdiplomatie?
‘Wie de afgelopen maanden bekijkt, kan er niet omheen: in de Europese publieke opinie stij gen de scepsis en kritiek op China. Hun hardhandige diplomatieke stijl (‘wolf warriordiplomatie, naar een hypernatio nalistische Chinese film, red.) wekt wrevel. De Chinezen hebben te hard samenzweringstheorieën verspreid en opgeschept met leveringen van medisch materiaal dat achteraf deels onbruikbaar bleek. Peking heeft zich in de voet geschoten.’
Maar terwijl de VS als reactie op tafel slaan om transparantie te eisen, blijft Europa toch stil?’
‘Toch niet. Onderzoek naar hoe dit virus ontstond, is een redelijke vraag, geen belediging voor het Chinese volk. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen heeft dat duidelijk gecommuniceerd. De EU zal, samen met Australië, een transparant onderzoek eisen in de WHOvergadering van mei.’
‘De EU moet ook niet de totale confrontatie opzoeken zoals de VS, maar kalm opkomen voor haar waarden en belangen. De Amerikaanse vraag naar transparantie lijkt ingegeven door de wil om de Chinese Communistische Partij aan de schandpaal te nagelen en aandacht af te leiden van eigen fouten. Dat helpt de zaak niet vooruit.’
Weten de Europese lidstaten eigenlijk wel waar hun belangen liggen tegenover China?
‘Er zijn altijd verschillende startpunten bij de lidstaten, maar in essentie groeit de consensus. Ons economische beleid tegenover China toont dat. Wij willen engagement met China, maar we zien het land ook als rivaal. Nu zoeken we een partnerschap dat ons niet verzwakt. China moet een verantwoordelijke speler in het multilaterale systeem worden. Wat we niet willen, is een op Peking gericht internationaal systeem dat de wereld klaarmaakt voor autori
Peking is allergisch voor taal die covid19 identificeert met China. Dat bleek gisteren nog eens in het partijblad waarin een open brief van Europese ambassadeurs verscheen. Het zinnetje ‘de uitbraak van het virus in China en de verspreiding over de rest van de wereld’ werd vervangen door ‘de uitbraak van het virus’. Europese diplomaten zijn ontevreden. Meerdere lidstaten publiceerden de originele versie. De brief is een oproep om samen het multilateralisme te verdedigen. ‘Hoewel wij meningsverschillen hebben met China, met name over mensenrechten, is ons partnerschap matuur genoeg om daar een eerlijk gesprek over te hebben’, stelt de EU ook. (gina)
De
Maar de relaties zijn bekoeld.
‘Onderzoek naar hoe dit virus ontstond, is een redelijke vraag. Maar de EU moet ook niet de totale confrontatie opzoeken zoals de VS’