Turkse drones maat te groot voor generaal Haftar in Libië
De Libische generaal Khalifa Haftar is bij zijn offensief rond de hoofdstad Tripoli op een grote tegenaanval van Turkse drones gebotst. Hij probeert nu een soort coup uit in het oosten.
De troepen van generaal Haftar geraakten met hun offensief niet verder dan de
BRUSSEL I Terwijl de wereld in de ban is van het coronavirus, gaan sommige conflicten gewoon voort. In Libië is de situatie op het slagveld zelfs dramatisch veranderd. Generaal Khalifa Haftar (76) was met zijn ‘Libisch Nationaal Leger’ (LNA) vorig jaar in april een offensief gestart tegen de hoofdstad Tripoli, waar de ‘Regering van het Nationaal Akkoord’ (GNA) regeert. Die GNA is nog altijd de internationaal erkende regering van Libië.
Aanvankelijk liep het relatief vlot met Haftars offensief, vanuit zijn bastion in het oosten van het land. Hij kreeg de steun van buurland Egypte, de militair steeds actievere Verenigde Arabische Emiraten, SaudiArabië, van huurlingen van de Russische Wagnergroep en in mindere mate ook van Frankrijk.
Maar ondanks die steun kwam de generaal niet verder dan de buitenwijken van de hoofdstad. En de krijgskansen keerden snel toen ook Turkije in januari zich ging mengen in het conflict. Turkije stuurde een beperkt aantal soldaten maar vooral hoogwaardig militair materiaal, naast Syrische rebellen die werden getraind, betaald en overgevlogen als huurlingen.
Laatste bastion in Libië?
In de voorbije weken is gebleken dat Turkije een maat te groot is voor Haftar en zelfs diens bondgenoten. De Turkse luchtafweer maakte een einde aan het monopolie van de luchtmacht van de rebellen – die vooral bestond uit drones van de Emiraten en enkele vliegtuigen van de oude Libische luchtverloor weer terrein. macht. Intussen dreven massale aanvallen van Turkse onbemande drones op de lange aanvoerlijnen van Haftar diens leger op de terugtocht.
‘De landen die Haftar steunden, hadden al geen groot vertrouwen in hem’, zegt Claudia Gazzini, Libiëexperte van de International Crisis Group (ICG), aan De Standaard. ‘Nu gebleken is dat Turkije het ernstig meent, staan ze voor een dilemma. Geven ze hun steun aan Haftar op en zoeken ze iemand geloofwaardiger? Zien ze hem als hun laatste bastion in Libië? Of zetten ze weer in op een internationaal vredesproces?’
‘Rusland kan desnoods wel overweg met Turkije, dat is gebleken in Syrië’, aldus Gazzini. ‘Maar voor de Emiraten en Egypte ligt dat moeilijker. Zij zien hier ook een ideologische strijd in. Voor hen staan de GNA, Turkije en Qatar voor de Moslimbroederschap, die ze overal in de regio bestrijden. Turkije haalt, als republiek, ook voortdurend uit naar de ‘‘corrupte Arabische monarchieën’’ en werpt zich op als erfgenaam van het Ottomaanse Rijk. Dat valt slecht.’
Als om de aandacht af te leiden van zijn militaire tegenvaller, kondigde Haftar vorige week aan dat hij met zijn leger de macht overneemt in het oosten – waar ook nog altijd een deel van het verkozen parlement zitting houdt – en het VNvredesproces voor Libië nu helemaal niet meer erkent. Dat is volgens hem ‘de wil van het volk’.
‘Nieuwe Kadhafi’
De man die er wel eens van wordt beschuldigd de ‘nieuwe Kadhafi’ te willen worden, ‘zit een beetje vast in zijn eigen manier van denken’, meent Gazzini van ICG.
Hoe het allemaal in de praktijk verder moet, is koffiedik kijken. Door de historisch lage olieprijzen is Libië alvast het gros van zijn inkomsten kwijt. ‘Er was al een conflict over wie welk deel van die koek kreeg en de productie is zelfs stilgelegd’, zegt Gazzini. ‘Liefst 96 procent van de economie draait rond die olieinkomsten. Nu moeten ze in hun muntreserves tasten, er is nog weinig geld voor import. Zelfs van producten als eieren en tomaten verdubbelde de prijs.’
‘De gewone Libiërs lijden hier enorm onder, zowel in oost als west. Maar wie gaat de situatie verbeteren? De VS zijn niet erg geïnteresseerd, zelfs niet om hun bondgenoten als de Emiraten en Egypte tot de orde te roepen. De Europese Unie is verdeeld tussen een GNAgeoriënteerd kamp rond Italië en een meer Haftargezind land als Frankrijk. Het resultaat daarvan is alleen meer instabiliteit aan onze zuidgrenzen, terwijl de EU erg onpopulair wordt onder de Libiërs.’
‘De gewone Libiërs lijden hier enorm onder, zowel in oost als west. Zelfs van producten als eieren en tomaten verdubbelde de prijs’ CLAUDIA GAZZINI
Libië-experte InternationalCrisis Group