Asielzoekers redden oogst
De coronacrisis maakt het extra moeilijk om aardbeien op de keukentafel te brengen. De zoektocht naar plukkers bezorgt boeren slapeloze nachten. Met de nodige vindingrijkheid zijn er toch oplossingen.
HEUSDENZOLDER I ‘Drie weken geleden had ik slapeloze nachten. Ik had 70.000 euro in plantgoed voor aardbeien gestoken en was absoluut niet zeker of ze geplukt zouden worden. Mijn OostEuropese plukkers zaten door de coronacrisis vast in hun moederland. Maar nu begint het er toch veel beter uit te zien’, zegt de 59jarige aardbeienteler Rudi Boermans.
In zijn serres is een twintigtal mensen druk bezig aardbeien te plukken. Elke plukker duwt een kar met kratten en plastic bakjes van Delhaize erop en vult die met aardbeien. Aan de hand van een weegschaal op de kar wegen ze de exacte hoeveelheid. Daarna gaan de kratten bijna rechtstreeks naar een Delhaizesupermarkt. Het plukken lijkt eenvoudig, maar is het niet. Boermans demonstreert: ‘Een goede plukker kan in een vlotte beweging de aardbei met het kroontje netjes van de plant trekken. Een onervaren plukker (hij demonstreert hoe u en ik intuïtief zouden plukken) heeft het kroontje vaak maar half mee, waardoor de aardbei gehavend in het bakje belandt.’
Boermans zocht de oplossing voor zijn plukkersprobleem in de eerste plaats in de buurt, bij twee lokale asielcentra. Daar vond hij gemotiveerde mensen die vaak in een vorig leven ervaring in de pluk hadden. Zoals de 52jarige Ali Nizam uit Libanon. Hij was een zakenman in kleding en schoenen, moest vorig jaar zijn land ontvluchten en zocht eerst asiel in Nederland, maar belandde uiteindelijk in België. Hij hoopt opnieuw als zakenman aan de slag te kunnen, maar is blij dat hij in afwachting wat kan werken. ‘Mijn vader is een landbouwer in Libanon met tabaksplanten en olijfbomen. Als kind en ook later hielp ik vaak mee met de oogst. Mijn ervaring met olijven plukken helpt me bij dit werk’, zegt hij. ‘Ik ben hier liever dan in het asielcentrum. Hier ben je volop in beweging en kan je frisse lucht opsnuiven.’
Jacquette (35), een van oorsprong Kameroense, is geen asielzoekster, maar viel door de cor
Ali Nizam uit Libanon: ‘Mijn ervaring met onacrisis zonder werk. Voor de crisis werkte ze in een horecazaak die nu dicht is. Ook zij heeft via haar ouders ervaring in de pluk. ‘Mijn ouders hebben een kleine koffie en cacaoplantage, waarin ik soms meehielp.’ Jacquette is getrouwd met een Belg en hoopt na de crisis weer in de horeca te werken, zodat ze haar studies kan betalen. Naast lessen Nederlands wil ze ook een zorgberoep aanleren. Bij Boermans werkt ook een aantal Venezolaanse vluchtelingen, zoals de 27jarige Margenys. Zij is verpleegster en vindt het helpen bij de pluk een zinvol alternatief. Ze hoopt op termijn wel in België aan de slag te gaan als verpleegster.
Mijnwerker
Het helpt de plukkers dat Boermans geen aardbeien in volle grond kweekt, maar op hangende rekken gevuld met een grondsubstraat. Dat maakt dat plukkers niet de hele dag op hun knieën moeten werken, maar kunnen blijven rechtstaan. ‘Ik ben van oorsprong een mijnwerker. Na de sluiting van de mijnen ben ik gehelpt me bij dit werk.’ leidelijk naar de aardbeienteelt overgeschakeld. Eerst in volle grond, maar eigenlijk is deze zandgrond niet goed genoeg voor vollegrondsteelt. Daarom ben ik overgeschakeld naar substraatteelt in serres. Dat zijn zware investeringen, maar je kan langer oogsten en hangt minder af van de weerelementen. De afbetaling van die investeringen bezorgde me de afgelopen weken wel extra stress. Bij vollegrondsteelt zijn de investeringen en afbetalingen veel kleiner.’
Op dit moment wordt per dag een goede 1,5 ton geplukt. Dat gaat de komende weken richting 10 ton, waarvoor er maximaal tot 80 plukkers nodig zullen zijn. In totaal moeten er dit seizoen 500 ton aardbeien en 100 ton blauwe bessen geplukt worden.
Daarvoor rekent Boermans toch op Bulgaarse plukkers. Zijn Bulgaarse schoonzoon Lachezar is daarbij een belangrijke hulp. ‘Ik werk niet met tussenpersonen, die nu soms van de situatie profiteren en extra geld vragen. De zeer strenge lockdown in Bulgarije begint men nu ook te versoepelen, wat het iets makkelijker maakt om de stap richting België te zetten. Mijn schoonzoon en dochter regelen de papieren en vliegtuigtickets. Voor 120 euro vliegen de Bulgaarse plukkers naar Eindhoven. Dat is veel minder dan met een chartervlucht. Er zijn me plaatsen voor 500 euro per plukker op zo’n vlucht aangeboden.’
Vorige week zijn de eerste vier Bulgaarse plukkers aangekomen; ze zitten nu preventief twee weken in quarantaine. ‘Vandaag landen er nog eens zes. Voor Bulgaren blijft het plukloon in België mooi geld. We hebben de indruk dat ze er toch op rekenen hier te kunnen werken.’ Voor de oogst
‘Het begint er nu toch veel beter uit te zien’
RUDI BOERMANS Aardbeienteler
De Venezolaanse Margenys wil
Rudi Boermans: ‘Ik mis het