Ziekenhuizen kunnen niet meer terug naar vroeger
De coronacrisis toont dat we hervormingen nodig hebben binnen de ziekenhuizen en op bestuurlijk niveau, schrijft MARC NOPPEN.
Met acht ministers van Volksgezondheid en Welzijn heeft ons land een acute nood aan een echte staatsman of vrouw die onze gezondheidszorg met een krachtdadig beleid kan hervormen. De bestuurlijke chaos kost fortuinen en staat een efficiënt beleid in de weg. Ziekenhuizen kregen de coronacrisis wel onder controle: zij hebben dan ook geen acht directies met elk een deeltje bestuursbevoegdheid.
Er is eenheid van beleid nodig, en dat vereist een zo groot mogelijke schaal. Een virus stopt niet aan de grens van een regio, land of zelfs continent. Elke crisis is een opportuniteit. Het moment is aangebroken om werk te maken van broodnodige hervormingen.
Cappuccinomodel
Maar ook onze ziekenhuizen kunnen niet terug naar vroeger. Ze moeten zich toespitsen op het essentiële, want ze kunnen niet meer evenveel patiënten ontvangen als vroeger. Behalve klassieke consultaties moeten ze standaard ook teleconsultaties houden. Ook in ziekenhuizen kan thuiswerk het nieuwe normaal worden. Monitoring, consultaties en veel nietpatiëntgebonden activiteiten kunnen van thuis uit gebeuren. Hetzelfde geldt voor formele samenkomsten, zoals raden van bestuur en seminaries.
De financiering van de ziekenhuizen mag niet langer alleen afhangen van omzet en prestaties, ze moet ook verlopen volgens het ‘cappuccinomodel’. Volgens dat gelaagde model van gemengde financiering krijg je een vast bedrag per inwoner in een bepaald gebied en word je daarnaast met een forfait betaald per ziektetraject – zoals nu al deels het geval is voor diabetes. Verder krijg je een vergoeding voor dienstverlening per prestatie, want service is belangrijk, en een bonus als je kwaliteit kunt voorleggen. Dat model dringt overconsumptie terug en sluit beter aan bij het streven naar een gezond evenwicht tussen werk en privé van de nieuwe generatie artsen.
Te veel controle
Het systeem moet ook meer werken op vertrouwen dan op controle. Deze crisis toont alvast aan dat onze ziekenhuizen een enorm potentieel hebben aan talent en flexibiliteit. De overdaad aan controlemechanismes hebben die expertise en kennis in het verleden beknot, terwijl de meerderheid de regels niet overtreedt. Dat werkt verstikkend.
Dit is niet de laatste pandemie. Deze crisis schreeuwt dan ook om een Europese aanpak. Natuurlijk is de subsidiariteit van de gezondheidszorg belangrijk – het beleid in België hoeft niet hetzelfde te zijn als dat van Zweden – maar elk land voor zich, is een gemiste kans. Zo was Europa oorverdovend stil als het over de aankoop en distributie van mondmaskers ging.
Deze crisis legt de zwakheden van ons systeem bloot. De nood aan eenheid van leiding is hoog. Welke staatsman of vrouw staat op?
Ook in ziekenhuizen kan thuiswerk het nieuwe normaal worden
MARC NOPPEN Ceo UZ Brussel