‘Hun geduld is fenomenaal’
Het in Borgerhout. Op de achtergrond voetballen tientallen jongeren, de afstandsregels worden even vergeten. van 250 euro hebben gekregen. Voor de stad zijn zij “veelplegers”, maar heeft iemand zich al eens afgevraagd hoe dat komt?’
‘Een wijkagent vroeg mij hoe het komt dat jongeren altijd gaan lopen zodra ze de politie zien. Maar als ze blijven staan, krijgen ze gegarandeerd een boete.’
Weglopen voor politie
Samir (16) is zo’n jongen van het Kiel die al een paar keer voor een coronaboete is gaan lopen. Nu hij niet meer naar school kan, brengt hij veel tijd door op straat, zegt hij. ‘Ik zit in het derde jaar haartooi en verzorging. In twee maanden tijd heeft de directeur mij één keer gebeld. Taken maken is zeer moeilijk, ik heb geen lap top. Daardoor doe ik bijna niets meer voor school. Nu weet ik niet of ik een Cattest zal krijgen.’
‘We zijn thuis met zessen en wonen in een sociale woning. De hele dag thuis zitten is saai, dat gaat niet. Ik heb geen Playstation. Ik ben opgegroeid op straat. Bui ten met mijn vrienden is de enige plek waar ik mij goed voel.’
Die vrienden leerde hij kennen op het Alfons De Cockplein, op het Kiel. ‘Vroeger konden we daar voetbal spelen op kunstgras. Sinds de heraanleg is het niet meer hetzelfde en is iedereen ver spreid geraakt. Sjotten doen we nu achter het shoppingcentrum Den Tir, het enige pleintje dat we nog voor onszelf hebben.’
‘Voor jongeren die geen aan sluiting vinden bij jeugdwerking was het De Cockplein de enige ontmoetingsplek’, zegt Brahim Siraj, opbouwwerker bij Samen op Straat op het Kiel. ‘Op Den Tir zit ten overdag veel moeders, waardoor ze er alleen ’s avonds kunnen sjotten. Sinds de lockdown houdt de politie er nog meer identiteitscontroles. Ik denk dat intussen een op de drie gasten van het Kiel die ik ken van op straat al een boete heeft gekregen.’
‘Als de politie komt, moeten we wel weglopen’, zegt Samir. ‘Na een tijdje komen we terug, tot we weer worden weggejaagd.’ Het is een katenmuisspel. ‘Maar we hebben niets anders te doen’, zegt Samir. ‘Soms gaan we ook naar andere buurten, zoals het Wilrijkse Plein, omdat we daar meer met rust worden gelaten. Maar dat is al ver.’
Twee standaarden
‘Jongeren hebben de indruk dat er twee standaarden zijn’, zegt El Moussaoui (Samen op Straat). ‘Ze filmen de straten waar ze mensen uit de blanke middenklasse in groepjes op straat zien zitten en vragen zich af waarom tegen hen minder wordt opgetreden.’
Het debat ligt bijzonder gevoelig, zowel bij jongeren als opbouwwerkers. Ze willen niet in het discours vervallen dat de politie slecht is, benadrukken ze. Ze hopen vooral op overleg.
‘De afgelopen weken is het ons opgevallen hoe weinig partijen zich bewust zijn van de dynamiek van bepaalde pleinen en buurten’, zegt Filip Balthau (Jes Antwerpen). ‘De publieke ruimte in aandachtsbuurten zoals Borgerhout, Kiel, AntwerpenNoord en DeurneNoord staat harder onder druk dan wij ooit hebben ervaren. Wij vrezen dat het nog lang zal duren vooraleer kwetsbare jongeren voldoende fysieke en psychologische ruimte zullen krijgen.’
‘Voor het samen sporten tot en met twintig jongeren denken we eraan om met armbandjes te werken en op de pleintjes te dansen of zo. Maar dat is niet zo simpel als het lijkt. Wie laat je toe? We willen ook niet nog meer worden aangewezen voor overlast – of wat als overlast wordt ervaren. Het uitgangspunt van de exitstrategie zou moeten zijn dat we de publieke ruimte vergroten. Door deze zomer bijvoorbeeld meer speelstraten in te richten, kunnen jongeren zich beter spreiden.’
De 14jarige Mohammed hoopt vooral dat het jeugdcentrum De Branderij in Borgerhout nu snel weer opengaat. Daar komt hij normaal elke dag na schooltijd. ‘Dan organiseren we een toernooitje voetbal of kunnen we lessen thaiboksen volgen. Dat kon nu allemaal niet meer. Op het pleintje Den Bleek zijn er veel controles. Thuis zit ik tussen vier muren.’
El Moussaoui: ‘Ook door speelplaatsen van scholen open te stellen, creëer je meer ruimte. Maar nu willen de jongeren toch vooral terug naar hun pleintjes. Waarom mogen mensen weer op de Meir winkelen en mogen arbeiders weer met honderden naar de fabriek en zouden jongeren niet met tien op een pleintje mogen rondhangen? De essentie is: handen wassen, afstand houden en een mondmasker dragen. Jongeren snakken om hun pleintjes terug te krijgen. Geef hen die ook.’
De volledige namen van de jongeren zijn bij de redactie bekend ‘Wij hebben de corona
maatregelen zo goed mogelijk doen naleven en daarbij rekening gehouden met de stedelijke realiteit. Daarom
hebben wij vooral gefocust op samenscholingen’, zegt Willem Migom, woordvoerder van de lokale politie Antwerpen. ‘Het aantal patrouilles hangt af van de bevolkingsdichtheid en het aantal oproepen, en heeft
niet noodzakelijk te maken met sommige aandachtsgroepen. We hebben niet alleen repressief opgetreden. We hebben ook bemiddelingsteams ingezet. We stellen vast dat het nergens uit de hand is gelopen. Er zijn ook geen grote problemen door de ramadan gemeld.’
‘Het klopt dat er een paar
voorvallen met jeugdwerkers zijn geweest’, zegt Migom. ‘We kennen niet iedereen, en in het begin werden wij soms geconfronteerd met allerhande uitvluchten. Na overleg kunnen jeugdwerkers een bewijs voorleggen, om misver
standen te vermijden.’ De Antwerpse schepen voor Onderwijs en Jeugd Jinnih Beels (SP.A) zegt dat ze van in het begin in overleg is gegaan. ‘Jongeren moeten vertrouwen dat we alles doen om deze periode voor hen zo aangenaam mogelijk te maken. Ik wil
benadrukken dat ze zich voorbeeldig hebben gedragen, soms voorbeeldiger dan volwassenen.
‘Ik ken een familie waarvan de drie zonen van 14, 17 en 19 elk al meer dan vijf boetes van 250 euro kregen. Heeft iemand zich al eens afgevraagd hoe dat komt?’
ALI EL MOUSSAOUI Opbouwwerker Samen op Straat
‘We zijn thuis met zessen en wonen in een sociale woning. De hele dag thuis zitten is saai, dat gaat niet. Ik heb geen Playstation. Ik ben opgegroeid op straat’
SAMIR (16)
Woont op het Kiel
(dey)