Voor Twitter heeft Trump het nu echt te bont gemaakt
Na jaren kritiek dat Twitter leugenachtige politici laat betijen, voorziet het sociale medium twee tweets van Donald Trump van een waarschuwing.
‘Trump vertelt vreselijke leugens over de dood van mijn vrouw. Een gewone gebruiker zou verbannen worden van Twitter, waarom hij niet?’ TIMOTHY KLAUSUTIS, Weduwnaar van de vrouw over wie Trump een oude complottheorie oprakelt
BRUSSEL I Geen mens ter wereld wordt zo sterk geassocieerd met Twitter als Donald Trump. De Amerikaanse president laat de klassieke communicatiemiddelen van zijn ambt onbenut, omdat hij via het blauwe vogeltje 80 miljoen Amerikanen rechtstreeks bereikt. Zonder het vervelende tussenschot van kritische journalisten en deskundigen tussen zijn twitterduim en de onderbuik van zijn aanhangers. Veel van zijn ruim 18.000 leugens en verdraaiingen (The Washington Post houdt ze bij in een database, red.) van de voorbije drie jaar verspreidde Trump via Twitter.
‘Get the facts’
Het sociale medium liet dat passeren. Tot nu. Voor het eerst koppelde Twitter aan twee tweets van Trump een link met een factcheck. Onderaan de twee boodschappen staat in blauwe letters en met een uitroepteken ‘hier zijn de feiten’ (‘get the facts’). Wie daar
op klikt, komt terecht bij een objectieve analyse van het onderwerp en een korte samenvatting waarom de tweet niet met de waarheid strookt.
De ‘eer’ voor die primeur ging naar twee tweets waarin Trump zijn gal spuwt over stemmen per brief. Vanwege het risico op besmetting met corona – zeker als er in de herfst een tweede golf zou komen – wordt overwogen om de kiezers de kans te geven van thuis uit te stemmen bij de verkiezingen van 3 november.
De Republikeinen willen dat niet. Ze vrezen dat de Democraten er voordeel uit halen als meer mensen deelnemen aan de verkiezingen. En dus tweette Trump dinsdag dat verkiezingen via de post ‘alleen maar tot grootscheepse fraude zullen leiden’. Volgens hem zullen ‘stembussen gestolen worden, formulieren vervalst en handtekeningen nagemaakt’. Factcheckers vinden daarvoor geen enkele aanwijzing. Bovendien beweert Trump in de tweede tweet dat de gouverneur van Californië zomaar stembrieven stuurt naar miljoenen ongeregistreerde mensen. Dat is een verzinsel. Toch worden de tweets niet geschrapt, zoals wel gebeurde met die van Jair Bolsonaro en Nicolas Maduro, maar voorzien van een logenstraffing.
Vorig jaar al maakte Twitter bekend dat het bezwaarlijk de accounts van politici kan blokkeren, maar wel overwoog om waarschuwingen met verwijzingen naar de echte feiten toe te voegen. In de praktijk veranderde er niets. Ook niet toen Trump racistische tweets verspreidde over ‘the squad’ (een groepje jonge vrouwelijke congresleden van diverse origine) of toen hij in januari de Democraat Adam Schiff waarschuwde dat die ‘zijn prijs nog niet betaald heeft’ voor het leiden van het impeachmentonderzoek.
Rancune
De jongste weken groeide de verontwaardiging over Trumps tweets sterk. Zo voedt hij de oude ‘theorie’ dat de tvpresentator Joe Scarborough in 2001 een medewerkster vermoordde. In werkelijkheid stierf de jonge vrouw aan hartfalen in het kantoor van Scarborough in Florida, terwijl die in Washington was. Volgens het gerecht is er nooit enige reden geweest om aan een misdrijf te denken: dat bleek ook uit de autopsie.
Maar Trump heeft wraak gezworen op Scarborough, een vroegere vriend die zich sinds zijn presidentschap volledig tegen hem heeft gekeerd. Er zijn geen nieuwe aanwijzingen van enig misdrijf, alleen verse rancune. Maandag vroeg Timothy Klausutis, de weduwnaar, aan Twitterbaas Jack Dorsey om de ‘verschrikkelijke leugens’ over de dood van zijn vrouw te verwijderen. ‘Een gewone gebruiker zou van dit medium verbannen worden als hij zoiets deed,’ aldus Klausutis, ‘waarom een president dan niet?’
Dorsey reageerde dat hij de pijn van het openrijten van een oude wonde goed begreep. Maar de tweets vernietigen, nee: zover wilde Twitter niet gaan. Daarop
barstte er een storm van kritiek los op het sociale medium, dat al jaren onder vuur ligt omdat het – vanuit zijn idee van politieke neutraliteit – onwaarheden laat verspreiden. Trump tweet trouwens driester dan ooit: over Scarborough, over het stemmen per brief, maar vooral over ‘Obamagate’ – een theorie dat Obama samen met Joe Biden jaren geleden een duivels plan smeedde om Trump allerlei schandalen in de schoenen te schuiven. De verontwaardiging over zoveel haatzaaierij die ongefilterd naar miljoenen kiezers gaat, verhoogde de druk op Twitter – en op Facebook, dat echter nog geen krimp geeft. Politieke censuur
In 2018 drukte Dorsey zijn spijt uit voor de rol van zijn bedrijf in de verspreiding van allerlei roddels en leugens die de verkiezingen van 2016 wellicht beslissend hadden beïnvloed. Hij beloofde beterschap, maar toch kon Trump ongestoord Twitter blijven gebruiken voor de gekste uitspraken.
Niettemin beweert Trump dat de technologische reuzen tegen hem samenspannen. Op 16 mei tweette hij: ‘Radicaal links heeft Facebook, Instagram, Twitter en Google ingepalmd, maar deze regering gaat daartegen maatregelen nemen.’ Volgens The Wall
Street Journal wil Trump een commissie oprichten rond het Witte Huis, die ‘de anticonservatieve bevooroordeeldheid van de media’ zal onderzoeken en ‘politieke censuur wil beteugelen’. De American Civil Liberties Union reageerde meteen dat zo’n voornemen zeer bedreigend klinkt voor de democratie.
Wellicht is het ook niet toevallig dat de eerste tweets waarbij Twitter kanttekeningen plaatst, geen ordinaire roddels zijn, maar wel pogingen om het publiek te misleiden over het verkiezingsproces. Dorsey beloofde in 2018 dat sociale media niet langer gebruikt zouden worden om de deelname van kiezers aan de democratie tegen te gaan.
Trump reageert woedend op de maatregel. Per tweet – hoe anders – beschuldigde hij Twitter van ‘inmenging in de verkiezingen’ en ‘onderdrukking van de vrijheid van meningsuiting’. Hij wil de sociale mediagiganten ‘streng reguleren of zelfs opdoeken’.
‘We gaan die sociale media sterk reguleren, of opdoeken’
DONALD TRUMP