Geen onderzoekscommissie corona, voorlopig althans

De coronaaanpak dreigt nog stevige politieke gevolgen te krijgen. Een onderzoekscommissie is er nog niet, maar dat lijkt een kwestie van tijd.

BRUSSEL I Test alleen patienten met symptomen, of mensen die nauw contact hebben gehad met iemand die besmet is. Dat is de richtlijn van de overheid voor huisartsen. Maar na de hevige uitbraak nemen sommige woonzorgcentra en bedrijven liever het zekere voor het onzekere: ze vragen een negatieve test aan iedereen die toegang wil.

Eén ervan is de WestVlaamse woonzorggroep Curando. ‘We willen geen brandende schuren binnenhalen’, zegt algemeen directeur Dirk Lips. ‘Als ik mijn moeder te goeder trouw naar zo’n dagcentrum stuur, wil ik niet dat er iemand anders in die groep zit die besmet is. Ik weet dat een test maar een momentopname is. Het is niet de magische oplossing, maar het helpt ons wel om het risico in te perken.’

Test niet verplichten

Ook bedrijven zouden graag weten of hun werknemers coronavrij zijn. Bij sociaal secretariaat Liantis krijgen ze geregeld de vraag of dat mag. ‘Maar een werkgever kan zijn werknemers niet verplichten om zo’n test af te nemen’, zegt Matthias De Bruyckere van Liantis.

Toch krijgen veel huisartsen geregeld een patiënt over de vloer die op vraag van een bedrijf, een school of een woonzorgcentrum om een coronatest vraagt. Maar omdat ze geen tests mogen afnemen van mensen zonder symptomen, weigeren velen.

De roodwitte linten die overal in Vlaanderen rond speeltuigen hingen, zijn sinds gisteren weg. Kinderen – tot 12 jaar – mogen weer spelen, in een eerste fase in vooral buurtspeeltuinen. Grote speeltuinen volgen later. Een overrompeling was er nergens. Toch waren veel kinderen erg blij dat ze weer konden ravotten. ‘Wandelen en gesteund door de SP.A en Groen, houden het voorlopig dus op een adhoccommissie. Die zal hoorzittingen met experts organiseren en moet ten laatste tegen eind 2020 klaar zijn. Nadien, ten laatste in januari 2021, volgt een themadebat in de plenaire van het parlement. Maar al die tijd dus met de mogelijkheid om ‘op te schalen’ tot een onderzoekscommissie.

Ook in het federale parlement lijkt er aan zo’n parlementair onderzoek geen ontkomen. NVAvoorzitter Bart De Wever zei eerder al dat hij ‘zich wel iets kon voorstellen bij een onderzoekscommissie’. Voor veel Franstalige politici is minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) kop van Jut.

‘Onmogelijke beslissing’

De Panoreportage die de VRT gisteren uitzond over het begin van de epidemie in België, toen na de krokusvakantie skiërs terugkeerden uit Italië en Oostenrijk, is niet van dien aard om de gemoederen snel te laten bedaren. De politici en experts die aan het woord komen, herhalen dat ze op dat moment niet zomaar iedereen in quarantaine konden zetten. ‘Nu kan iedereen dat inschatten’, alfietsen word je na een tijdje wel beu’, hoorde je hier en daar.

Dat beseft ook Vlaams minister van Samenleven Bart Somers (Open VLD). ‘Voor veel kinderen, zeker in de stad, is dit de enige manier om zich buiten te amuseren. Dat is belangrijk voor het welbevinden van de kwetsbare kinderen die klein behuisd zijn.’ (wer) dus viroloog Marc Van Ranst. ‘Op dat moment, met de gegevens die er toen waren, was dat een onmogelijke beslissing.’

De Block erkent dat ze de zaak onderschat heeft, maar niet alleen. ‘Wetenschappers, de Wereldgezondheidsorganisatie, de Europese Commissie en politici – waar ik mijzelf bij reken – hebben het onderschat. Er werd toen gezegd dat het een milde griep was. Dat was een onderschatting.’ Volgens Sophie Quoilin, de voorzitter van de Risk Assessment Group waren ‘andere Europese landen niet beter voorbereid’.

Groot probleem was dat er bij gebrek aan beschermend materiaal in het begin niet al te veel kon getest worden. De getuigenissen van mensen die zeggen dat hun huisarts moest liegen om hen toch maar getest te krijgen, illustreren dat op pijnlijke wijze. Ook het contactonderzoek liep allesbehalve vlot, blijkt uit de Pano. ‘Ik begrijp dat de meerderheidspartijen schrik hebben en dat bepaalde potjes gedekt moeten blijven’, zei PVDA/PTBfractieleider Jos D’Haese gisteren. ‘Wij gaan de onderste steen bovenhalen. We willen weten wat er is misgelopen en wie verantwoordelijk is.’ (lob, wwi)

JOS D’HAESE

Vlaams fractieleider PVDA/PTB