Franse les voor btwverlagers
Van alle steunmaatregelen die Horeca Vlaanderen vraagt bij de heropening van de cafés en restaurants, maakt een btwverlaging tot 6 procent de meeste kans. De partijen van de vroegere Zweedse regering zien dat al helemaal zitten. ‘We verlagen btw voor de horeca naar 6 procent tijdens deze crisis’, tweette CD&Vfractieleider Servais Verherstraeten een week geleden al enthousiast. Groen is evenmin afkering van de maatregel.
Maar econoom Gert Peersman van de Gentse universiteit is heel wat sceptischer. Hij verwijst naar de ervaringen in Frankrijk. Daar ging de btw in restaurants in juli 2009 van 19,6 procent naar 5,5 procent, een maatregel die de belastingbetaler zo’n 3 miljard euro per jaar kostte. De economen Youssef Benzarti (Universiteit van Californië) en Dorian Carloni (CBO, een Amerikaanse onderzoeksinstelling) onderzochten in 2018 wat daarvan de effecten geweest waren. De conclusies: bijna de helft van het voordeel was niet ten goede gekomen aan de restauranteigenaars zelf, in de vorm van extra winst. Bijna 14 procent vloeide naar de consument via lagere prijzen, 19 procent naar het personeel in de vorm van hogere lonen en 12 procent naar leveranciers, zoals de bierbrouwers. Op de werkgelegenheid had de maatregel nauwelijks effect.
Met een verlaging van de btw subsidieert de belastingbetaler ook de klanten en de leveranciers
Peersman leidt daaruit af dat een btwverlaging een inefficiënte manier is om de horeca te ondersteunen. De belastingbetaler subsidieert niet alleen de horeca, maar ook de klanten en de leveranciers. ‘Bedrijven zoals AB InBev zullen een deel van het voordeel afromen door hun prijzen en winstmarges permanent te verhogen. En de belastingbetaler betaalt de factuur’, signaleerde hij op Twitter. Doordat de effecten gespreid zijn over de hele waardeketen, wordt het ook moeilijker om de maatregel na de crisis terug te draaien.
Andere plannen, zoals het voorstel om restaurantbezoek voor 100 procent fiscaal aftrekbaar te maken, zijn nog minder efficiënt. ‘Dan ga je begrotingsgeld geven aan mensen die op restaurant gaan, zoals ik’, zegt Peersman aan de telefoon. ‘Dat zal waarschijnlijk niet eens extra omzet opleveren, want de restaurants moeten het aantal tafeltjes net beperken.’
Peersman ziet meer in rechtstreekse steun om de horecauitbaters te compenseren voor de verliezen. Dan is er geen risico dat een deel van het geld ‘weglekt’. Bovendien is dat een maatregel die onmiddellijk soelaas biedt. ‘De horecauitbaters zitten nu in liquiditeitsproblemen, terwijl ze hun voorraden moeten aanvullen met het oog op de heropening. Van een btwverlaging hebben ze nu geen onmiddellijk profijt, van rechtstreekse steun wel.’
De steun zou gekoppeld kunnen worden aan het omzetverlies ten opzichte van vorig jaar, oppert Peersman. Via de elektronische kassa zou die makkelijk te bepalen moeten zijn.
In ‘De Grote Markt’ duikt de economieredactie dagelijks in een opmerkelijke beweging in de economische wereld.