Hanteren De Wever en Magnette blauwe of groene markeerstift?
Of preformateurs De Wever en Magnette nu de liberalen of groenen over de streep willen krijgen, in beide gevallen dreigen toegiften hun eigen onderlinge akkoord te ondermijnen.
Na hun sherpa’s gisteren, buigen preformateurs Bart De Wever (N-VA) en Paul Magnette (PS) zich vandaag nog eens over de contouren van de inhoudelijke deal die ze, samen met de SP.A, het CDH en CD&V, willen verzilveren binnen een nieuwe federale regering.
Die ‘bubbel van vijf’ komt 6 zetels tekort voor een meerderheid. Daarvoor wordt gekeken naar Groen/Ecolo of de liberalen van Open VLD en de MR. Morgen mogen de groenen weer op de koffie, de liberalen volgen later.
De groene noch blauwe familie laat zich daarbij op dit moment uit elkaar spelen. Geen van de betrokken partijen heeft zin om als junior partner een coalitie te depanneren waarvan zij inhoudelijk niet de architect zijn. De speculatie dat de bubbel desnoods als minderheidskabinet start – waarbij met name de liberalen al hun federale macht verliezen – maakt weinig indruk.
En dus moet de stok plaatsmaken voor de wortel. Het akkoord tussen De Wever en Magnette, waarbij staatkundige hervormingen afgekocht worden met sociale uitgaven, zal blauwer of groener zonder dat het akkoord zelf op de helling staat.
Bedenkingen
Geen sinecure, want voor de groene en blauwe partijen gingen de voorstellen tot dusver onder de lat.
Open VLD-voorzitter Egbert Lachaert had het eerder over een ‘socialistisch economisch programma met hogere uitkeringen voor iedereen, het terugschroeven van de concurrentiekracht van onze bedrijven, miljarden extra uitgaven en nieuwe belastingen op vermogen’. Het zou de begroting tien miljard euro extra per jaar kosten. Ook de institutionele ingreep om federale domeinen zoals Justitie, Gezondheidszorg, Werk en politie in feite te splitsen door ze op maat van de regio’s te beheren, valt bij de liberalen niet in goede aarde. ‘De N-VA wil bevoegdheden door drie ministers laten uitvoeren. Dat dit niet werkt, hebben we gezien tijdens de coronacrisis.’
Op die manier knaagt Lachaert aan de twee pijlers van de deal tussen de N-VA en de PS. Maar ook de Groenen hebben grote bedenkingen, al focust hun kritiek vooral op het institutionele luik. Dat is de wachtkamer van het confedemoeten, ralisme, menen de ecologisten. Dat de ‘bubbel’ mikt op een korte regeerperiode, boezemt hen ook geen vertrouwen in. ‘Ons grootste probleem met de nota van de PS en de N-VA is dat ze zo saai en zo negatief is, zelfs een beetje fatalistisch’, zei Kristof Calvo in De Morgen. Bij een aantal liberalen en groenen wijst het kompas nog steeds eerder richting paars-groen plus CD&V.
Maar die afslag is gepasseerd. Nog meer dan de verstandhouding tussen de N-VA en de PS is de rol van CD&V daarbij cruciaal, stipt een onderhandelaar aan. Dat die partij koos voor de ‘bubbel’, betekent het definitieve einde van de zittende minderheidsregering Wilmès en een paars-groen avontuur.
De echte deadline voor de formatie is dan ook niet 17 augustus, wanneer De Wever en Magnette weer naar de koning moeten, maar wel 17 september, wanneer Wilmès uiterlijk het vertrouwen opnieuw moet vragen in de Kamer. Het maakt volgens een onderhandelaar dat de huidige paringsdans nog enkele weken volgehouden kan worden.
Geen van de blauwe of groene partijen heeft zin om alleen een coalitie te depanneren waarvan zij inhoudelijk niet de architect zijn