Hoe maak je een stad coronaproof?
De lockdown – en de afkeer ervan – doet architecten nadenken hoe ze gebouwen beter kunnen uitrusten. In China is een wedstrijd voor een coronabestendige stad beslecht. Ook Belgen broeden op ideeën.
Liever geen lockdown meer, maar als het toch moet, kunnen we er maar beter op voorbereid zijn. In China is zonet een architectuurwedstrijd afgerond voor de stad Xiong’an. Dat wordt een nieuwe stad, zo’n honderd kilometer ten zuidwesten van Peking, waar sinds 2017 werk van gemaakt wordt. De inzichten uit die wedstrijd zullen de standaard zetten voor als er straks effectief gebouwd wordt.
Voor deze ideeënwedstrijd waren er zo’n driehonderd inzendingen in zes thema’s. Binnen de spraakmakende categorie ‘een coronabestendig stadsdeel’, won het Spaanse Guallart Architects. Dat bureau ging uit van het principe van een ‘zelfvoorzienende stad’. Het stadsdeel, dat opgebouwd is rond vier torens, ligt min of meer afgezonderd van zijn omgeving. Er ligt een buffer rond van een groenstrook en een brede boulevard. Een gated community is het niet, maar indien nodig kan dit stadsdeel op zichzelf terugplooien.
Het ontwerp bevat geen opzienbarende vernieuwingen. Het is veeleer een synthese van ideeën die ofwel hun waarde al bewezen hebben, ofwel de jongste tijd breeduit rondgonzen. Voor zijn grondplan beroept Guallart zich op het aloude rasterpatroon van Europese steden, zoals in zijn eigenste Barcelona. In dat grid plant het bureau torens op mensenmaat en trekt het de kaart van productieve landbouw.
Circulaire bio-economie
Het idee is om de bewoners lokaal voorzieningen te laten telen, en toch globaal genetwerkt te zijn. ‘Circulaire bio-economie’ is de sleutel in het voorstel van Guallart.
De vier blokken zijn overwegend in nieuwe houttoepassingen opgetrokken. Ze mixen diverse functies, zoals appartementen van jongere en oudere bewoners. Verder gaan ze uit van ‘het nieuwe werken’, waarbij leefruimtes en kantoren dicht bij elkaar liggen. Boven op de woonblokken komen groenkassen om zo veel mogelijk voedsel te telen voor dagelijks gebruik – er is trouwens ook een groenmarkt. Op de gelijkvloerse verdieping worden de uitgangspunten van de productieve stad uitgespeeld door ruimte te bieden aan kleinschalige coworking-bedrijfjes met 3D-printers en innoverende prototypes.
Grote terrassen
Het project mikt op natuurlijke energie. De hellende daken hebben zonnepanelen en de terrassen liggen aan de zuidkant, om zo veel mogelijk energie binnen te halen. Uiteraard zijn de terrassen – dat hebben we geleerd uit de lockdown – genereus bemeten. Guallart wil dit complex een metabolisme geven dat draait op eigen energieproductie, gerecycleerd water, voedselwinning en hergebruik van materialen.