BBC biedt (niet altijd) excuses aan voor ‘n-woord’
De BBC heeft zijn excuses aangeboden nadat het ‘n-woord’ in een journaal werd gebruikt. De zender worstelt er, net als vele media, mee om daarover sluitende richtlijnen op te stellen.
Op 22 juli werd een 21-jarige zwarte student in Bristol klemgereden door vier gemaskerde mannen in een auto. De student, die van zijn werk in het Southmead-ziekenhuis kwam, wordt in de berichtgeving geïdentificeerd bij zijn pseudoniem als rapper, K-Dogg. Hij hield aan de aanslag een gebroken been, kaakbeen en neus over, plus snijwonden in zijn gezicht, die altijd littekens zullen blijven. Het nieuws werd een week later gemeld door BBC Points West, een van de vijftien regionieuwsdiensten van de BBC, en in de lus gezet van BBC News Channel, dat zoals CNN 24/24 uitzendt.
Tony Hall
K-Dogg was naar muziek aan het luisteren, maar getuigen zeiden aan de politie dat de inzittenden van de auto ‘nigger’ hadden geroepen voor ze hem raakten. Het slachtoffer en zijn familie stonden erop dat BBC Points West dat woord gebruikte om duidelijk te maken dat de aanslag raciaal gemotiveerd was. Wat verslaggeefster Fiona Lamdin ook deed, na overleg en met een waarschuwing vooraf. De commerciële zender ITV hield het op de mededeling dat de daders ‘een uiterst beledigend racistisch scheldwoord’ riepen. Britse media zijn terughoudender met mogelijk aanstootgevend materiaal dan continentale: zo zijn de controversiële Deense Mohammed-cartoons er nooit afgedrukt.
Onmiddellijk na de uitzending kwam er kritiek van politici en binnen de BBC zelf. Die rechtvaardigde de beslissing door te verwijzen naar de wens van de familie. Het begon klachten van kijkers te regenen. De populaire dj Sideman nam ontslag bij Radio 1Xtra. De digitale radiozender is met een publiek van 15- tot 30-jarigen de jongste zender van de BBC. ‘Dat de BBC goedkeurt dat het n-woord op nationale televisie wordt gebruikt door een blanke persoon, kan ik niet lijdzaam laten gebeuren’, zei Sideman in een filmpje. ‘Dit is een klap in het gezicht van onze gemeenschap.’
Uiteindelijk ontving de BBC 18.600 klachten. Zondag kwam directeur-generaal Tony Hall terug op de beslissing om geen excuses aan te bieden. ‘Dit is een journalistiek thema waarover de BBC verslag moet uitbrengen en dat gaan we ook blijven doen’, schrijft hij. ‘Maar ondanks de goede bedoelingen hebben we veel mensen gekwetst. We erkennen dat we deze uitzending anders hadden moeten aanpakken. We herbekijken onze richtlijnen over beledigend taalgebruik voor alle programma’s.’
Vormelijk debat
Sommige waarnemers merken op dat een deel van de klachten kon komen van kijkers die het onderwerp racisme liever minimaliseren. Anderen wierpen op dat de wensen van het slachtoffer gerespecteerd moesten worden. De vraag rijst ook of een belangrijk debat niet herleid dreigt te worden tot een vormelijke kwestie: zou het wel oké zijn geweest als de familie van K-Dogg het woord had herhaald?
De BBC heeft net als andere media moeite om algemeen aanvaarde beleidslijnen voor beledigende taal op te stellen. Larry Madowo, correspondent van de radiozender BBC World Service in de Verenigde Staten, tweette na Halls bericht: ‘De BBC stond niet toe dat ik, een zwarte man, het n-woord gebruikte toen ik een Afro-Amerikaan citeerde. Maar een blanke mocht het op tv gebruiken omdat het “journalistiek verantwoord” was.’
En mag het n-woord uitgesproken worden in programma’s die specifiek over racisme gaan? Drie dagen na het nieuws over K-Dogg kwam historica Lucy Worsley daarvoor onder vuur. In een reeks programma’s waarin ze de grootste herschrijvingen van de Amerikaanse en Britse geschiedenis ontmaskert, citeerde ze John Wilkes Booth, de moordenaar van president Lincoln. Het programma werd in 2019 al uitgezonden op BBC Four, de ‘Arte’ van de BBC, zonder klachten. Op de misnoegde reacties vorige week reageerde de BBC dat de documentaire in samenwerking met Afro-Amerikaanse historici tot stand was gekomen, en dat Worsley had gewaarschuwd voor de gore taal. Maar Worsley excuseerde zich meteen bij een kijker die haar op Twitter aansprak: ‘Je hebt gelijk, het is onaanvaardbaar en ik bied mijn excuses aan.’
‘We herbekijken onze richtlijnen over beledigend taalgebruik voor alle programma’s'
Directeurgeneraal BBC