Socialistische vakbond zet formatie onder spanning
Nog voor de socialisten en de N-VA voldoende partners hebben voor federale onderhandelingen, staan het ABVV en de FGTB al op de rem. Een verdere regionalisering van Werk en Gezondheidszorg zal niet passeren, waarschuwen ze.
De rode alarmen zijn afgegaan in de Hoogstraat, het Brusselse hoofdkwartier van de socialistische vakbond ABVV/FGTB. De federale toenadering tussen de socialisten en de N-VA wordt er met grote argwaan bekeken. De contouren van de federale deal die tot nog toe uitlekten, schetsen een uitruil waarbij hogere pensioenen en minimumlonen gekoppeld worden aan de verdere regionalisering van verschillende domeinen waaronder Werk en Gezondheidszorg. Dat zint de syndicalisten niet. Uiteindelijk zal de sociale zekerheid toch in het vizier komen, waarschuwt algemeen secretaris Miranda Ulens in een interview in deze krant. ‘De socialisten moeten niet naïef zijn. De N-VA wil uiteindelijk de sociale zekerheid splitsen.’
Gisteren gooide voorzitter Thierry Bodson ook al een brandbom in de krant L’Avenir. ‘Als de PS in een regering zit die niet voldoende linkse hervormingen verzekert, dan is het nee. Als het bij symbolen blijft, zonder te weten hoe die gefinancierd worden, boven op een institutionele hervorming, dan willen we dat niet.’ Bodson staat nochtans bekend als een Waalse regionalist, maar de deal met de N-VA vertrouwt hij niet.
Ulens en Bodson vrezen dat een verdere regionalisering de solidariteit zal ondermijnen. ‘Vandaag al komen mensen die in Vlaanderen werken, maar daarbuiten wonen, niet in aanmerking voor de Vlaamse energiepremie, die als tijdelijke steunmaatregel werd uitgevaardigd. Dat soort onbegrijpelijke discriminaties ga je alleen maar meer krijgen. Gaan we naar verschillende opzegsystemen en zo de concurrentie organiseren tussen werknemers in een land van amper 300 bij 150 kilometer groot?’
Ulens waarschuwt SP.A-voorzitter Conner Rousseau en PS-voorzitter Paul Magnette, die nog voor de zomer langs zijn gegaan bij het ABVV. ‘We begrijpen dat ze hun verkoord opnemen, maar achteraf moeten ze het compromis wel kunnen verdedigen. Ze zijn de grootste familie, Rousseau wil opnieuw de harten veroveren. Dat moet blijken uit de inhoud.’ Dat de vakbond al eventjes niets meer hoort van de twee voorzitters, veroorzaakt zenuwachtigheid.
‘De socialisten moeten niet naïef zijn. De N-VA wil uiteindelijk de sociale zekerheid splitsen’
Miranda Ulens Algemeen secretaris ABVV
De vakbond legt de lat voor de onderhandelaars trouwens erg hoog, ‘na vijf jaar Zweeds beleid waar we absoluut niet mee akwaren, en dat de kiezers zwaar hebben afgestraft’. De uitkeringen moeten boven de armoededrempel, een collectieve arbeidsduurvermindering moet mogelijk worden, de koopkracht moet stijgen, er moeten investeringen komen in het spoor en andere openbare diensten, gefinancierd door een significante vermogensbelasting. Ook de pensioenleeftijd moet weer naar omlaag.
Stroeve zoektocht
De socialistische vakbond voert op die manier vooral de druk op Paul Magnette op, die samen met N-VAvoorzitter Bart De Wever voorlopig ter plaatse blijft trappelen in de zoektocht naar een stabiele meerderheid. De komende dagen zijn nog gesprekken gepland met zowel de groenen als de liberalen.
Maar beide politieke families laten zich niet zomaar uitspelen tegen elkaar. Vooral Open VLD dringt aan op een duidelijke keuze van de preformateurs over hun voorantwoordelijkheid keurscoalitie – ofwel met de groenen, ofwel met de liberalen – voor ze nog veel dieper ingaan op inhoudelijke twistpunten.
En ook binnen de ‘bubbel van vijf ’ begon het de voorbije dagen al wat te rommelen. CDH-voorzitter Maxime Prévot benadrukte op sociale media dat de vijf nog geen akkoord hebben over een tekst. ‘We hebben nog niets onderhandeld, laat staan goedgekeurd.’
Net als de liberalen en de groenen is ook het CDH beducht voor al te verregaande institutionele hervormingen. CD&V-voorzitter Joachim Coens geeft intussen aan dat de nota ‘nog levende materie is’. ‘Ze is alleen bedoeld als gespreksonderwerp voor mogelijke onderhandelingen.’ De preformateurs hebben dus nog een lange weg te gaan.
Algemeen secretaris Miranda Ulens is speciaal uit vakantie teruggekeerd en naar het hoofdkwartier van ABVV-FGTB afgezakt. Want de federale formatie creëert zenuwachtigheid bij de rode syndicalisten. Dat de PS en de SP.A een regering met de N-VA overwegen, inclusief feitelijke regionalisering van domeinen als Werk en Gezondheidszorg, is allerminst een uitruil die ze steunen.
Nochtans duikt in de Franstalige media het bericht op dat zowel jullie voorzitter Thierry Bodson als de voorzitter van de socialistische mutualiteiten, JeanPascal Labille, PSvoorzitter Paul Magnette groen licht heeft gegeven. Beiden zijn overtuigde regionalisten.
‘Dat klopt niet. We willen net waarschuwen dat de inhoud correct moet zitten. We zijn uiteraard blij dat men spreekt over een versterking van de koopkracht en hogere pensioenen, maar men mag niet onderschatten wat men daarvoor in de weegschaal legt op langere termijn.’
U vreest een sluipende ontmanteling van België?
‘De socialisten moeten niet naïef zijn. De N-VA wil uiteindelijk de sociale zekerheid splitsen. Daar zullen het ABVV en de FGTB zich altijd tegen verzetten. We moeten de sociale zekerheid net versterken. Dat hebben de voorbije maanden aangetoond. We leggen de middelen beter samen dan ze te versnipperen.’
De voorbije maanden hebben ook aangetoond dat de Belgische structuur niet draait. Het is toch niet onlogisch om daarnaar te kijken?
(fijntjes) ‘En heeft Vlaanderen de coronacrisis zoveel beter aangepakt? Moet ik beginnen over de woonzorgcentra? We zitten nu al in de situatie dat het zorgende personeel van de federale instellingen een extra ondersteuning krijgt waar het personeel in de Vlaamse zorgsector nog op moet wachten. Het Vlaamse personeel verarmt ten opzichte van het nationale niveau. In Kraainem krijgen gezinnen aan de Vlaamse kant van de straat een andere gezinsbijslag dan aan de Brusselse kant. Volstrekt onlogisch.’
U mikt op meer federale bevoegdheden, eerder dan andersom?
‘Misschien zou één bevoegde minister beter werken, die, als het van mij afhangt, ook verantwoording moet afleggen aan alle Belgen. In Limburg of Henegouwen kunnen ze niet op Bart De Wever stemmen. Zoek je dan als politicus naar oplossingen voor iedereen? Maar bon, dat is een persoonlijke bedenking. Ik heb in Waterloo gewoond. Ik vond het jammer dat ik zelfs voor de Europese verkiezingen niet op een Nederlandstalige politicus kon stemmen.’
Ook het domein Werk ligt op tafel om verder te regionaliseren.
‘Ook daar zien we de meerwaarde niet. Vandaag al komen mensen die werken in Vlaanderen maar daarbuiten wonen, niet in aanmerking voor de Vlaamse energiepremie die als tijdelijke steunmaatregel werd uitgevaardigd. Dat soort onbegrijpelijke discriminaties zul je dus alleen maar meer krijgen. Gaan we naar verschillende opzegsystemen en zo de concurrentie organiseren tussen werknemers in een land van amper 300 bij 150 kilometer groot? Wij willen net meer sociale harmonisering op Europees niveau om concurrentie en dumping tegen te gaan.’
Wat willen jullie wel in het akkoord zien?
(lacht) ‘Onze lat ligt héél hoog na vijf jaar Zweeds beleid waar we absoluut niet mee akkoord gingen, en dat de kiezers zwaar hebben afgestraft. We willen opnieuw kunnen onderhandelen over meer koopkracht. De uitkeringen moeten boven de armoededrempel, een collectieve arbeidsduurvermindering moet mogelijk zijn, precaire statuten zoals die van freelancers moeten beter, er moet geïnvesteerd worden in openbare diensten.’
En de grotere vermogens betalen?
‘We moeten in België de euro’s gelijker durven te belasten.’
Hoe?
‘We werken daar aan voorstellen, maar het moet vooral voldoende opbrengen en er voor zorgen dat wie het zich kan permitteren, eindelijk zijn duit in het zakje doet. Ik zie dat zelfstandigen het vandaag erg moeilijk hebben, terwijl de verhuurders van commercieel vastgoed de huur zien blijven komen. Dat klopt toch niet?’
U hebt de pensioenleeftijd niet vermeld. Jullie aanvaarden dat die op 67 komt?
‘Nee. Voor ons moet die opnieuw naar beneden. De vorige regering heeft dat door onze strot geramd, maar we blijven erbij dat je zo jonge mensen kansen ontneemt, zeker nu. Die discussie toont net aan hoe moeilijk het is om maatregelen terug te draaien. Vandaar ook de waarschuwing om niet dezelfde fout te maken.’
U hebt dat al gezegd aan Magnette en SP.Avoorzitter Conner Rousseau?
‘We hebben ze voor de zomer gezien. We begrijpen dat ze hun verantwoordelijkheid opnemen maar achteraf moeten ze het compromis wel kunnen verdedigen. Ze zijn de grootste familie, Rousseau wil opnieuw de harten veroveren. Dat moet blijken uit de inhoud.’
Jullie hebben sinds de gesprekken met de NVA geen contact meer met hen gehad?
‘Nee.’
Vandaar de zenuwachtigheid? ‘Ik vermoed het.’ (lacht)
Tegelijk is de paniek misschien voorbarig. Er zijn nu zelfs gesprekken met de groenen. Stelt dat gerust?
‘Het is het akkoord dat telt. Welke prijs zullen de progressieve partijen betalen aan de N-VA, wetende dat die sociaal rechtser is dan Open VLD? Het blijft de partij van individualisme en eigen schuld, dikke bult. Het was het koekoeksjong van CD&V, de progressieve partijen mogen er niet het koekoeksjong van België van maken.’
‘De N-VA was het koekoeksjong van CD&V, de progressieve partijen mogen er niet het koekoeksjong van België van maken’