Iedereen mag terug naar school
Maar allicht niet voor lang
1 Welke leerlingen mogen op 1 september terug naar school?
Alle scholen in het kleuter-, lager, voltijds en deeltijds secundair, hoger, volwassenenen kunstonderwijs mogen op 1 september starten in code geel. Dat wil zeggen dat alle leerlingen welkom zijn op school, toch zeker de eerste week. Daarna kan de situatie voor scholen worden herzien, afhankelijk van de ernst van de epidemie in de gemeente van de school. Dat is Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) met de onderwijskoepels, vakbonden en experts overeengekomen.
Eerder werd beslist dat scholen bij code geel maar vier dagen per week open zouden zijn, maar de beperkte epidemiologische impact van de ene schoolvrije dag op woensdag weegt volgens Weyts onvoldoende op tegen de ‘organisatorische en pedagogische neveneffecten’. Daarom is weer gekozen voor een voltijdse schoolweek.
Tegelijk worden bij code geel enkele verstrengingen doorgevoerd. Zo zullen leerlingen in het secundair onderwijs in de klas te allen tijde een mondmasker moeten dragen, ook bij code geel. Tijdens de pauzes en het sporten is dat niet nodig. Ook de toegang van derden tot de school en de buitenschoolse activiteiten worden beperkt.
Dat alle leerlingen op 1 september terug naar school mogen is volgens Weyts een bewuste keuze om ‘maatschappelijk voorrang’ te geven aan de heropening van de scholen. Het moet ook een vlotte opstart van het schooljaar mogelijk maken. Maar het garandeert niets voor de tweede schoolweek. Het is zelfs reëel dat veel scholen dan al meteen in code oranje vallen.
2 Wat betekent code oranje?
Alle leerlingen in het kleuter- en lager onderwijs mogen altijd naar school, vijf dagen per week, zelfs bij code oranje. Nieuw is dat dit ook geldt voor leerlingen in de eerste graad secundair. ‘Ouders laten hun twaalf- of dertienjarig kind niet graag alleen thuis’, zegt Lieven Boeve, directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen. ‘Maar vooral weegt de epidemiologische winst door hen niet naar school te laten komen, niet op tegen het pedagogische verlies. Dat is de afweging die we hebben gemaakt.’
Leerlingen van de tweede en derde graad mogen bij code oranje maar week om week naar school. De week waarin ze thuis zijn, krijgen ze afstandsonderwijs.
3 Wanneer verandert een school van code geel naar oranje?
In gemeenten waar – dixit Weyts – de pandemiesituatie ‘acuut’ is, kan worden overgeschakeld naar code oranje. Die beslissing wordt in stappen genomen. Eerst waarschuwt de evaluatiecel Celeval op basis van criteria de lokale crisiscel van een gemeente. Die overlegt met vertegenwoordigers van het onderwijs, het CLB en het Agentschap Zorg en Gezondheid wat er moet gebeuren. Als de crisiscel beslist om naar code oranje te gaan, legt ze die beslissing aan minister Ben Weyts voor. Hij keurt finaal goed of af.
Een belangrijk criterium dat Celeval zal gebruiken om gemeenten te waarschuwen, is het aantal besmettingen per honderdduizend inwoners. Volgens viroloog Marc Van Ranst (KU Leuven) wordt een en ander nog op een rijtje gezet, maar zal de waarschuwingsdrempel allicht komen te liggen op vijftig besmettingen per honderdduizend inwoners.
‘Maar er zal nooit worden afgegaan op dat ene getal’, zegt Van Ranst. ‘Als alle besmettingen in een gemeente toe te schrijven zijn aan een vleesverwerkend bedrijf, heeft het geen zin om de scholen in die gemeente een code oranje te geven’, zegt Van Ranst. ‘Als het gaat over meerdere besmettingen in verschillende gezinnen, is het een ander verhaal. Ook de situatie in omliggende gemeenten zal altijd mee in rekening worden genomen.’
4 Concreet: wat betekent dat voor scholen in Antwerpen en Brussel?
Daar ziet de epidemiologische situatie er nog altijd zorgwekkend uit. In de stad Antwerpen daalt het aantal besmettingen, maar zijn er nog altijd 130 per honderdduizend inwoners, in het Brussels Gewest 65,7 – in veel Brusselse gemeenten zelfs een pak meer. Het lijdt volgens Van Ranst dan ook weinig twijfel dat scholen in Antwerpen en veel Brusselse gemeenten al vanaf de tweede schoolweek onder code oranje zullen vallen. ‘Dat zal geen makkelijke beslissing zijn’, zegt hij. ‘Ze moet ook duurzaam zijn, minstens voor meerdere weken. Zo vermijden we dat codes constant veranderen en scholen constant moeten schakelen.’